قیمت یک لنز داخل چشمی قبل از طرح تحول سلامت 418 هزار تومان بود ولی بعد از طرح تحول سلامت ،وزارت بهداشت به بیمارستانهای علوم پزشکی اجازه داد مثلا لنز چشمی را به مبلغ 180 هزار تومان خریداری کنند
اشاره: " دستان یک پزشک پر از تخصص و شجاعت است و آکنده از هنرمندی و عشق. زندگی دوباره می بخشد و دردمندی را از درد می رهاند. چنین دستانی شایسته ی احترامند وبسیار ارزشمند . پس حرمت می نهیم به تبلور اراده ای که خدا اینچنین در وجود مخلوقش به ودیعه نهاده است و حرمت نهادن به این دستها را ، پرشکوه ترین قدرشناسی از خلقت خداوند می دانیم ... "
روزها بود که از دکتر اسماعیل ایدنی وقتی برای مصاحبه می خواستیم و این وقت در پایان یک روز کاری، درحالی که پاسی از شب گذشته بود، میسر شد . دکتر را در دفتر کارش ملاقات کردیم .ما شرم داشتیم که پس از خستگی کارهای روزانه در آن نیمه شب از شب های ماه رمضان باری مضاعف بودیم بر دوش ایشان . اما دکتر آرام و با لبخند ی همیشگی ، صبورانه برای گفتگو با ما بر گِرد ِمیز کارش نشست. و من به دستان پر از تخصص ، شجاعت و هنرمندی ایشان اندیشیدم که شایسته ی حرمت اند .
وقتی از دکتر ایدنی درباره ی خاطره انگیزترین روزهای زندگی اش پرسیدیم ، به فکر فرو رفت و گفت : " کوه به کوه نمی رسد ولی آدم به آدم می رسد !" او ادامه داد : دوران نوجوانی من مصادف با تظاهرات اول انقلاب بود و وقتی که من نوجوانی 13 بودم پس از برگشت از یک راهپیمایی شبانه توسط یک پاسبان مورد ضرب و شتم قرار گرفتم و همان پاسبان را وقتی که رزیدنت داخلی و در حال گرفتن تخصصم بودم در بیمارستان مشهد مشاهده کردم و آنجا بود که این ضرب المثل برایم به عینه لمس شد. دکتر اسماعیل ایدنی همچنین تلخ ترین اتفاق زندگی اش را مرگ یک دختر 13 ساله ی مبتلا به سرطان می داند و می گوید همیشه از مرگ بیمارانم متاثر می شوم و به رزیدنت هایم توصیه می کنم که اگر از مرگ بیمارتان متاثر نشدید حتما یک هفته مرخصی بگیرید و بروید در منزل استراحت کنید چون حتما خسته شده اید ! احساسات یک پزشک نباید تحت تاثیر خستگی و کار حرفه ای اش قرار بگیرد .
دکتراسماعیل ایدنی در سال 1343 در شهرستان رامهرمز دیده به جهان گشود و در سال 1363 در شهرستان شوش دانیال در رشته ی تجربی دیپلم گرفت وهمان سال وارد دانشگاه علوم پزشکی مشهد شد .وی در سال 1372 به عنوان جوان ترین متخصص بیماری های داخلی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد فارغ التحصیل شد و به استخدام دانشگاه جندی شاپور اهواز در آمد .
دکتر اسماعیل ایدنی در سال 75 13مجددا برای تحصیل در مقطع فوق تخصصی ریه وارد دانشگاه علوم پزشکی مشهد شد و در سال 1379 به عضویت هیئت مدیره ی نظام پزشکی اهواز در آمد . عضویت در مجمع عمومی نظام پزشکی و شورای عالی نظام پزشکی کل کشور نیز در سالهای 83 و 87 از دیگر افتخارات وی محسوب می شود . در عین حال دکتر اسماعیل ایدنی از سال 1392 به سمت رئیس شورای عالی نظام پزشکی کل کشور منصوب شده است و هم اکنون رئیس دانشگاه جندی شاپور اهواز نیز می باشد .
گفتگو ی ما با دکتر اسماعیل ایدنی در خصوص حوزه ی بهداشت و درمان و دانشگاه جندی شاپور اهواز تقدیم حضورتان می شود.
آقای دکتر ایدنی ! ازریاست در دانشگاه علوم پزشکی اهواز بگویید .
فکر نمی کنم هیچ مدیری به اندازه ی من فشار تحمل کرده باشد ! به هر صورت نگاه من به پزشک بودن و طبابت کردن از یک سو و اینکه در هر فعالیتی همیشه باید رابطه ی هزینه – اثر بخشی را رعایت کرد سبب شد که وارد عرصه ی مدیریت در دانشگاه علوم پزشکی اهواز شوم . اگر فایده ی اعمال ما کم و لی هزینه ی زیادی داشته باشد نقض غرض می شود. پس من سعی کرده ام در مدیریت از شیوه ی هزینه -اثربخشی استفاده کنم و تا حد امکان هزینه را کاهش و اثر بخشی روش ها ی مورد استفاده در مدیریت ها را افزایش دهم .
در دانشگاه همواره تلاش کردم مدیریت دانشگاه برآمده از مطالبات عمومی اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه باشد .تنوع قومیتی که در استا ن خوزستان وجود دارد باید با مدیریت صحیح تبدیل به فرصت شود ولی متاسفانه به دلیل مدیریت نا صحیح در سالهای گذشته تبدیل به یک تهدید شده بود و این سبب شد خوزستان عقب تر از استانهای دیگر بماند . پیگیری مطالبات قومی باعث شد برخی از افراد شایسته به هر دلیلی مورد استفاده قرار نگیرند و برای توسعه ی استان خوزستان ازهمه ی ظرفیت ها استفاده نشود . ما اگر می خواهیم تحول ایجاد کنیم باید شکاف بین مسئولین ، بدنه ی اجتماعی ، کارکنان و به خصوص اعضای هیئت علمی را بر داریم تا به این صورت از همه ی ظرفیت های علمی که در دانشگاه وجود دارد استفاده شود و این شکاف پر شود .
یکی از تلاش هایی که من در طی این مدت انجام داده ام استفاده از افراد شایسته از تمامی قومیت ها در استان خوزستان بود با این هدف که فراتر از مسائل قومی دانشگاه را اداره کنم . و نباید دانشگاه فقط توسط یک طیف خاص اداره شود.
شعار ما هم در انتصابات ،همان شعار دولت تدبیر و امید است و بدون نگاه حذفی به افراد به هر کس که متعهد و معتقد به حرکت در چارچوب سیاست های دولت و تدبیر می باشد فرصت می دهیم و از حضورش استقبال می کنیم .
برای اینکه نظام سلامت و بهداشت اصلاح شود و رضایت مندی مردم افزایش پیدا کند چه باید کرد ؟
برای ارتقاء نظام سلامت ، طرح تحول نظام سلامت توسط دولت تدبیر و امید برنامه ریزی شده که اقدامات بسیار مثبتی را در عرصه ی بهداشت و سلامت در دستور کار دارد . نکته ای که باید مورد توجه قرار داد این است که برای هر نوع برنامه ریزی باید تحلیل مشخصی از شرایط فعلی زمانی و مکانی اجرای طرح را نیزمورد توجه قرار داد . به عنوان مثال با رجوع به صحبتهای وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ،استان خوزستان از نظر امکانات بهداشتی و درمانی بعد از استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و مشکل عمده ی ما هم در این استان زیر ساخت های فرسوده ی بهداشتی و بیمارستانی می باشد . ما در استان خوزستان طرح های نیمه تمام زیادی داریم که بین 5 تا 95 درصد پیشرفت فیزیکی دارند و برای اتمام بسیاری از آنها منابع مالی زیادی نیاز داریم تا به بهره برداری برسند . و با توجه به شرایط اقتصادی دولت امکان تامین این منابع مالی در کوتاه مدت میسر نیست و با توجه به منابع محدود ، باید این طرح ها را الویت بندی کنیم .
آقای دکتر علت های شایع مرگ و میر چیست و در جهت تسریع در خدمات رسانی های بهداشتی و درمانی چه اقداماتی را انجام داده اید ؟
سه علت شایع مرگ و میر عبارتند از ، بیماری های قلبی و عروقی ، سرطان و سوانح اعم از سوانح ترافیکی و غیر ترافیکی که در خصوص جلوگیری از مرگ توسط این بیماری ها برنامه ریزی هایی صورت گرفته است و در بعد خدمات رسانی بهداشتی و درمانی فعالیت هایی سامان دهی شده است . در گام اول بیمارستانهایی که پروژه های آنها بیش از 75 درصد پیشرفت داشته اند منابع مالی مورد نیاز آنها با رای زنی های متعدد تامین شده است و قریب به 176 میلیارد تومان اعتبار برای آنها اختصاص داده شده است و در این فاز بیمارستان رامهرمز ، مسجد سلیمان ، باغملک ، الوار گرمسیری ، دشت آزادگان ، سوانح سوختگی اهواز ، بخش پیوند مغز و استخوان بیمارستان شفا ،بیمارستان سوم خرداد خرمشهر و اروند کنار تامین اعتبار شده اند .که تا پایان سال جاری بیمارستانهای رامهرمز و مسجد سلیمان را کاملا تحت اختیار می گیریم ولی بیمارستانهای باغملک ، دشت آزادگان و سایر نواحی چون پیشرفت فیزیکی پایینی دارند در پایان سال 94 آماده می شوند .
در بعد درمان هم با توجه به مشکلاتی که در استان در خصوص تنوع اقلیمی و مناطق مرزی و .. وجود دارد قراردادی را با هوانیروز و مرکز فوریت های پزشکی منعقد کرده ایم و در این قرار داد برنامه ریزی شده است که یک فروند هلی کوپتر به امکانات اورژانس هوایی اضافه شود تا در جهت انتقال سریع بیماران به مراکز درمانی سرویس دهی کند. در این صورت اگر در منطقه ای با سانحه ی تصادف روبه رو شویم و به جهت ترافیک امکان تردد آمبولانس نباشد با استفاده از هلی کوپتر مجروحان به بیمارستان منتقل می شوند .
به نظر می رسد شما اعتقاد زیادی به ساختن بیمارستان در شهرهای کوچک ندارید . درست است ؟
من در ابتدا گفتم که در فعالیت هایمان باید رابطه ی میان هزینه – اثر بخشی را رعایت کرد . و اگر بیمارستانهایی برخلاف این نظریه ساخته شوند امکان جذب نیروهای متخصص را نخواهند داشت . ما در حال حاضر دو بیمارستان داریم که اشغال تخت در آنها زیر 10 درصد می باشد و به صورت نرمال اگر در بیمارستانی اشغال تخت زیر 70 درصد باشد این بیمارستان ضرر می دهد .یک نیروی متخصص برای فارغ التحصیل شدن باید 13 سال درس بخواند و این نیرو مسلما برای کار به بیمارستانی نمی رود که روزی سه بیمار هم ندارد .
آقای دکتر ، در بحث تحول نظام سلامت چه برنامه ای برای بسط عدالت در جامعه وجود دارد ؟
برای رسیدن به عدالت بهداشتی و درمانی در جامعه باید به دو نکته توجه کرد . یکی میزان برخورداری مردم از سلامت است ،که باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد همچنین میزان پرداختی از جیب مردم باید عادلانه باشد . تامین حفظ سلامت به عهده ی دولت است و بر این اساس طرح تحول نظام سلامت توسط دولت تصویب شد و در حال حاضر در بیمارستانهای دانشگاه میزان پرداختی از جیب مردم از 50 تا 70 درصد در دولت قبل به 10 در صد کاهش یافته است . و این میزان در بیماران روستایی کمتر و حدود 5 درصد می باشد .
چه اتفاقی افتاده که میزان پرداختی از جیب مردم اینقدر کاهش پیدا کرده است ؟!
در طرح تحول سلامت بیمار فقط 10 درصد کل هزینه ها را پرداخت می کند. بخشی از هزینه ها ی باقی مانده توسط سازمان های بیمه گر پرداخت می شود و بخشی هم به صورت یارانه ی سلامت می باشد که توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی پرداخت می شود که منبع مالی آن نیز از طریق اجرای فاز دوم هدفمند سازی یارانه ها تامین شده است .
یکی دیگر از برنامه هایی که در طرح تحول نظام سلامت برای افزایش رضایمندی مردم وجود دارد این است که بیماران برای هیچ خدماتی به خارج از بیمارستان ارجاء داده نمی شوند و ملزومات پزشکی ، وسایل ارتوپدی ، وسایل کاشتنی ، انواع پروتزها ، لنزهای داخل چشمی ، انواع داروها و ... توسط خود بیمارستان تهیه می شود و دست واسطه گران در این موارد کوتاه شده است.
آقای دکتر اگر امکان دارد یک مثال ذکر کنید !
به عنوان مثال قیمت یک لنز داخل چشمی قبل از طرح تحول سلامت 418 هزار تومان بود ولی بعد از طرح تحول سلامت ،وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی برند های مختلف ملزومات پزشکی را قیمت گذاری کرد و به بیمارستانهای علوم پزشکی اجازه داد مثلا لنز چشمی را به مبلغ 180 هزار تومان خریداری کنند و از آنجایی که بیمار فقط 10 درصد آن را پرداخت می کند پس پولی که از بیمار برای خرید یک لنز چشمی گرفته می شود بعد از طرح تحول سلامت فقط 18 هزار تومان است .تاپایان امسال ما برای تامین اعتبارات در این خصوص هیچ مشکلی نداریم و در سال آینده چشم انداز خوبی برای اینگونه خدمات وجود دارد .
درباره فازهای دیگر طرح تحول سلامت هم لطفا توضیح دهید .
ترویج زایمان طبیعی یکی دیگر از فازهای طرح تحول نظام سلامت است . و سبب شده است که طی دوماه خیر میزان زایمان طبیعی 6 درصد افزایش پیدا کند . در طرح تحول سلامت زایمان طبیعی کاملا رایگان است و بر اساس تعرفه های طرح تحول نظام سلامت حق الزحمه ای هم که به ماما و متخصص زنان داده می شود به سه برابر قبل افزایش یافته است .
ارتقاءکیفیت هتلینگ بیمارستانها نیز از دیگر برنامه های طرح تحول نظام سلامت است که پیش بینی شده است کل سرویس دهی های بیمارستانها به بیماران اعم از سرویس های بهداشتی ، تخت ، میز ، اتاق بیماران و .... از نظر کیفیت ارتقاء داده شوند و منابع مالی اش هم تامین شده است .
در بحث تهیه ی دارو نیز بعضاً داروهایی که در بیمارستانها وجود نداشت و بیمار مجبور بود برای تهیه ی آنها به هلال احمر یا مراکز دیگر مراجعه کند کاملا سامان دهی شده است . بیمار برای خرید هیچ دارویی از بیمارستان خارج نمی شود .همچنین تهیه و توزیع داروهای سرطانی در بیمارستان شفا نیز مرتفع شده است . در عین حال زنجیره های انتقال بیماران به مراکز درمانی دیگر، توسط آمبولانس های بیمارستانی که بیمار در آن بستری می باشد پوشش داده می شود .
برنامه ی دیگری که در طرح تحول سلامت گنجانده شده است جلوگیری از تولید بیمار می باشد .و سعی می شود برای بیماری های مهمی که از علت های عمده ی مرگ و میر هستند ،غربال گری صورت بگیرد . و در این میان به ارتقاءوضع بهداشتی کلان شهرها ،اجرای کامل برنامه ی ارتقاء بهداشت روستاها و شهرهای کوچک توجه خاصی شده است ودر این راستا اجرای پایلوت برنامه ی تحول بهداشتی در یکی از شهرهای استان و نظام ارجاع و پزشک خانواده اجرایی خواهد . همچنین در حال حاضر پایگاه های بهداشتی فعال شده اند و آموزش های لازم را در خصوص خود مراقبتی به مردم ارائه می دهند .
آیا نظارتی برای اجرای کامل برنامه های طرح تحول سلامت در بیمارستانها و مراکز درمانی صورت می گیرد ؟
بله . نظارتی چند لایه در این خصوص وجود دارد . یک بخش از این نظارت توسط من ، معاونین و همکارانم انجام می شود که با حضور در مراکز درمانی بر روند اجرای طرح نظام سلامت نظارت می کنیم . بخش دیگر نظارت توسط بازرسان وزارت بهداشت و بدون اطلاع ما انجام می شود که به عنوان بیمار به مراکز درمانی مراجعه می کنند و اجرای مصوبات طرح را مورد بررسی قرار می دهند . از سویی دیگر سامانه ی 1590 نیز در جهت ارائه ی گزارشات مردمی به صورت شبانه روزی فعالیت می کند و دیتاهای ثبت شده در آن به ما و وزارت بهداشت اطلاع داده می شود.
آقای دکتر در آخرین جلسه ی شورای اداری استان اظهار نظری درباره ی بیمارستان گلستان صورت گرفت مبنی بر اینکه " بیمارستان گلستان را باید با لودر خراب کرد ! " نظر شما در این خصوص چیست ؟
برداشت من از فرمایش مشاور محترم استاندار این است که با این اظهار نظر قصد دارند توجه مسئولین را به زیر ساخت های فرسوده ی بهداشتی و درمانی بیمارستان گلستان جلب کنند .چون ایشان هم همکار ما هستند و دارند به این مجموعه خدمت میکنند . روزانه در بیمارستان گلستان اعمال جراحی کم نظیری مثل جراحی قلب باز و عمل پیوند صورت می گیرد که باید از پرسنل بیمارستان در این خصوص تشکر کرد. ولی زیر ساخت ها در این بیمارستان فرسوده است و این فرسودگی هم مربوط به یک سال و دو سال گذشته نیست . طرح جایگزینی هم برای این بیمارستان وجود دارد که فقط 5 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و برای تکمیل ، ساخت و تجهیز بیمارستان گلستان هزینه ای بالغ بر 160 میلیارد تومان نیاز است که ما از همه ی کسانی که می توانند ما را در این خصوص یاری کنند استقبال می کنیم تا بتوانیم از تمامی ظرفیت های این بیمارستان استفاده کرده و خدمات رسانی با کیفیتی به مردم ارائه دهیم .
گفتگو از: سارا ممبینی- علیرضا عبدالله نژاد