علی مکاری بهبهانی به نقش پر رنگ سد مارون در بحث توسعه اشاره و بیان داشت: 30 درصد آب های سطحی کل کشور در استان خوزستان قرار دارد به همین دلیل شروع دوران توسعه در ایران در بحث آب از خوزستان آغاز شده و شرکت آمریکایی آغازگر طرح و سازمان عمران خوزستان و آب و برق خوزستان در دهه ی 30 و از رودخانه دز و مارون آغاز به کار کرده اند.
علی مکاری بهبهانی مدیر عامل شرکت بهره برداری از سد، نیروگاه و شبکه های آبیاری مارون با بیان این مطلب افزود: حوضه های آبی کرخه و مارون جزو حوضه های بحرانی خوزستان از نظر کمبود منابع آبی بوده و با توجه به کاهش شدید میزان بارندگی ها در بالادست مخزن و به تبع کاهش آورد، کمبود آب مخزن در این حوضه ها بیشتر بوده است.
علی مکاری بهبهانی به نقش پر رنگ سد مارون در بحث توسعه اشاره و بیان داشت: 30 درصد آب های سطحی کل کشور در استان خوزستان قرار دارد به همین دلیل شروع دوران توسعه در ایران در بحث آب از خوزستان آغاز شده و شرکت آمریکایی آغازگر طرح و سازمان عمران خوزستان و آب و برق خوزستان در دهه ی 30 و از رودخانه دز و مارون آغاز به کار کرده اند.
وی گفت: سازمان آب و برق خوزستان در سال1339 پیش از تاسیس وزارت نیرو1341 تاسیس شده است.
مدیرعامل شرکت بهرهبرداري از سد، نيروگاه و شبكه هاي آبياري مارون گفت : سه رودخانه ی دائم مارون، زهره و خیرآباد از کنار شهر بهبهان می گذرند. شهر بهبهان از این لحاظ منحصر به فرد و تنها شهر ایران است که از چنین مزیتی برخوردار است. به همین دلیل، علی رغم وجود منابع نفتی و منابع گازی و وجود اولین لوله ی گاز ایران که از بید بلند به سرخس بوده است، توسعه ی بهبهان همیشه بر اساس کشاورزی بوده و هست و به خاطر خاک حاصل خیز و آب فراوان، کشاورزی بهبهان از قدمت تاریخی 2500 ساله برخوردار است.
او افزود: در دهه ی 30 و 40 برنامه ریزی و مطالعات اولیه برای ساخت سد بر روی رودخانه ی مارون(تاب) انجام شد، اطلاعات تکمیلی در دهه پنجاه صورت گرفت و تکمیل پروژه در دهه ی شصت اتفاق افتاد و پس از جنگ بحث اجرایی سد مخزنی مارون شروع شد.
وی اظهار داشت: سدها از نظر کارکرد به چهار دسته مخزنی، جریانی، انحرافی و تنظیمی تقسیم می شوند. سد بزرگ مارون، یک سد مخزنی است با ظرفیت یک میلیارد و دویست میلیون متر مکعب. چهار دشت بهبهان، جایزان، رامشیر و شادگان و 7 شهر استان به وسعت 55 هزار هکتار زیر مجموعه ی مخزن مارون هستند. 76 هزار هکتار برداشت آب از این مخزن صورت می گیرد که بیش از 95 درصد آن برای مصارف کشاورزی است. این آب بالغ بر 500 کیلومتر طی می کند تا به تالاب شادگان برسد.
مکاری بهبهانی در ادامه به ضرورت حفظ محیط زیست اشاره کرد و ابراز داشت: هور العظیم و هور شادگان دو تالاب بسیار حیاتی خوزستان و حتا کشور هستند که حکم ریه های تنفسی این خطه را ایفا می کنند لذا بایستی سیستم محیط زیست را هم رعایت کنیم و به گونه ای عمل نکنیم که محیط زیست به خطر بیفتد. انتهای رودخانه ی کرخه هور العظیم است و انتهای رودخانه مارون هور شادگان.
وی اضافه کرد: اگر اتفاقاتی نظیر دریاچه ارومیه برای تالاب شادگان بیفتد، با مشکلات زیست محیطی فراوان و گرد و غبار مواجه خواهیم شد؛ لذا در نظر گرفتن حق آبه ی تالاب برای ما از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به همین دلیل کمیته ای با محوریت سازمان آب و برق خوزستان و متشکل از سازمان های محیط زیست، کشاورزی، هواشناسی و استانداری برای حفظ سلامت تالاب در نظر گرفته شده است.
مدیر عامل شرکت بهرهبرداري از سد، نيروگاه و شبكه هاي آبياري مارون اهمیت اطلاع رسانی درباره ی ضرورت احیا و نگهداری تالاب ها را گوشزد کرد و افزود: متاسفانه برخی مردم متوجه ی اهمیت وجود تالاب و در نظر گرفتن حق آبه برای آن ها نیستند؛ چرا که نمی دانند با خشک شدن تالاب چه مشکلات بزرگی دامن گیر ساکنین منطقه خواهد شد.
او همچنین با بیان این که حجم مخزن سیر نزولی پیدا کرده و این یک هشدار جدی است گفت: در گذشته و در شرایط عادی ذخیره ی آب سد مارون حدود یک میلیارد و دویست بوده اما اکنون تنها حدود 250 میلیون ممتر مکعب آن باقیمانده است.
مکاری بهبهانی اهداف سد مارون را از جمله مهار سیلاب های فصلی، تامین آب کشاورزی و تولید انرژی برق آبی خواند که در حال حاضر به دلیل کمبود آب ذخیره شده در پشت سد، تولید انرژی برق متوقف شده است.
مکاری بهبهانی در ادامه بیان کرد: هر جا که بحث مقوله ی آب در میان باشد، سازمان آب و برق حضور دارد، آب های سطحی، آب های زیر سطحی، آب سواحل و حتا انتقال آب شرب. سازمان آب و برق خوزستان با توجه به قدمت پنجاه ساله ی خود کل استان را رصد کرده، مطالعه ، برنامه ریزی و تعیین کرده در رودخانه های استان کجاها، با چه اولویتی، چه شبکه هایی انجام شود.
این به این معناست که سازمان آب و برق خوزستان برای آب های سطحی دارای برنامه ریزی است. این سازمان یک میلیون و دویست و هفتاد و سه هزار هکتار را شناسایی کرده که از این تعداد بخشی را عملیاتی کرده، بخشی در حال اجرا و بخشی در انتظار اعتبارات است.
وی در خصوص تاریخچه ی شرکت بهره برداری مارون گفت: در بهبهان به دلیل وجود آب های سطحی فراوان، توجه به آب های سطحی بیشتر و به آب های زیر زمینی کمتر است اما این به معنای بی توجهی به آب های زیر سطحی نیست چنان که ما در این خطه قنات هایی با قدمت 2000 داریم. در اوایل دهه ی 20 تونل آبی با طول 4400 متر بر روی رودخانه مارون احداث می شود و در همین سال یک بنگاه آبیاری تشکیل شده و آب را از مارون به کل دشت بهبهان می رسانند و بدین شکل هم آب شهر بهبهان و هم آب کشاورزی 2500 از زمین های این دشت به شکل سنتی مشروب می شود.
مکاری در ادامه افزود: در دهه ی شصت این شبکه ی سنتی مدرن شد و 13500 طول افزایش پیدا کرد؛ یعنی عملاً پنج برابر شد. در سال 1370 شرکت بهره برداری مارون تاسیس شد و در سال 1372 شرکت عملاً به صورت عملیاتی کارش را آغاز کرد. در دهه ی هشتاد پس از این که سد مخزنی مارون به بهره برداری رسید، در کنار آن نیروگاهی احداث شد و اولین نیروگاه برق آبی مارون در سال 1383 به بهره برداری رسید؛ و نام شرکت از آبیاری زهکشی مارون به سد و نیروگاه و شبکه های آبیاری مارون تبدیل شد.
مدیر عامل شرکت بهرهبرداري از سد، نيروگاه و شبكه هاي آبياري مارون ظرفیت تولید برق این نیروگاه را در مواقع پرآبی 150 مگاوات دانست و اظهار داشت: پیش تر یک واحد 75 مگاواتی وجود داشت و امسال نیز یک واحد 75 مگاواتی در دست تاسیس است و عملاً دارای دو واحد 75 مگاواتی خواهیم بود.
وی گفت: نیروگاه مارون تنها نیروگاه جنوب شرق استان است که به جز تولید بحث ولتاژ را نیز پوشش می دهد یعنی افت فشار این قسمت از استان را تنظیم می کند. پیک سراسری مصرف برق شب و پیک مصرف در خوزستان ظهر و شب است؛ این نیروگاه برای کنترل این دو پیک بالاخص پیک سراسری در نظر گرفته شده است هرچند فعلا به دلیل کمبود آب در مخزن تولید برق متوقف شده است.
مکاری بهبهانی از حضور این شرکت در بازار بورس، در صورت پا گرفتن این بورس خبر داد و بیان داشت: بورس انرژی تازه تشکیل شده و هنوز نیروگاه های استان وارد نشده اند؛ برای ورود به بورس انرژی باید پروانه تولید گرفت که ما اولین شرکت دارای پروانه تولید هستیم.
وی نیروی شاغل در این شرکت را صد در صد بومی دانست و گفت: با توجه به وجود نیروی تحصیل کرده و متخصص فراوان در بهبهان، تمام تلاش شرکت در خصوص جذب نیروی بومی شهر و سپس نیروی بومی منطقه بوده است.
مدیر عامل شرکت بهرهبرداري از سد، نيروگاه و شبكه هاي آبياري مارون تاثیر خشکسالی را بر این منطقه گریزناپذیر دانست و گفت: عوارض خشکسالی بیش از همه بر قشر کشاورز تاثیر می گذارد که معیشت شان از این راه است لذا برای کنترل شدت این بحران، در هر فصل زراعی تصمیمات ستاد مدیریت بحران اجرا می شود به این معنا که این ستاد تصمیم می گیرد که در هر فصل زراعی با توجه به منابع چند در صد کشت شود. این ستاد متشکل از ستاد مدیریت بحران استانداری، جهاد کشاورزی، هواشناسی، محیط زیست، فرمانداران و بخشداران است.
او اضافه کرد: در فصل زراعی موجود تصمیم بر این شد که منابع موجود تنها صرف شرب، کشت های دائم و باغات و نخیلات شود. به همین دلیل سعی شده که در مصرف آب دقت به خرج داده شود لذا سیاست گذاری می شود، ابلاغ می شود و شرکت های مرتبط و امور آب ها که مجری هستند دست به کار اجرا می شوند.
علی مکاری بهبهانی بر ضرورت آموزش نحوه ی صحیح آبیاری در کشاورزی اشاره و تسریح کرد: 92 درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می شود و تنها 4 درصد آن در بخش شرب مصرف می شود. لذا راه برون رفت از بحران موجود رعایت فصل کشت، مدرن سازی کاشت، داشت و برداشت و فرهنگ سازی و آگاهی رساندن به کشاورزان درخصوص بحران آب، رفتن به سمت تغییر الگوی کشت در میان مدت و خارج شدن از روش آبیاری سنتی و رفتن به سمت آبیاری نوین در بلند مدت، انجام آبیاری شبانه، جلوگیری از مصرف آب بی رویه با نوبت بندی دقیق در مزارع و تجدید نظر در نوبت بندی های پیشین می باشد.
وی گفت: آبیاری نوین که شامل آبیاری قطره ای و بارانی است باید جای آبیاری ثقلی که پرت آبش 80 درصد و راندمان آب بسیار پایین است را بگیرد، الگوی کشت پر مصرف مانند برنج می بایست حذف و کشت های کم مصرف مانند کنجد جایگزین شود. آبیاری باید نوبتی و به صورت دسترسی ده روزه ی بالادست و ده روزه ی پایین دست به آب باشد.
او اضافه کرد: تا کنون حدود 1000 هکتار از زمین های بنه باشت بهبهان آبیاری نوین شده اند. با این عمل مصرف آب یک سوم و بازدهی آن سه برابر شده است.
مدیر عامل شرکت بهرهبرداري از سد، نيروگاه و شبكه هاي آبياري مارون با شاره به کم بودن میزان بارندگی ها در ایران بیان داشت: میانگین جهانی بارش 850 میلیمتر است و میانگین بارش در ایران یک سوم بارش جهانی یعنی 250 میلیمتر است و چون در کمربند خشک و نیمه خشک هستیم لذا سه برابر جهانی تبخیر داریم. از این 250 میلیمتر، 420 میلیارد آورد است که 130 میلیارد قابل مهار است و از 130 میلیارد مهار شده، میزان ظرفت سد مارون یک میلیارد است. اگر 10 درصد مصرف آب کشاورزی کاهش یابد، به این معناست که 10 سد مارون احداث شده است.
او همچنین گفت: می توان خیلی از محصولات را با قیمت کمتر وارد کرد زیرا تن در هکتار در آن کشور ارزان تر تمام می شود اما می توان با کاشت محصولات کم مصرف تر آب را بهینه کرد.
وی درباره ی اقدامات صورت گرفته توسط این سازمان اعلام داشت: در این سازمان کمیته ی اطلاع رسانی تشکیل و جلسات توجیهی با مسئولان و کشاورزان برگزار شد و توانستیم همراهی آن ها را داشته باشیم. همچنین کمیته ی آب شهرستان بهبهان تشکیل شد و به تشریح بحران آب در جلسات شورای کشاورزی پرداختیم. ما همچنین بازدید کشاورزان از سد مخزنی مارون را در برنامه ی خود قرار دادیم تا کشاورزان از نزدیک این بحران را لمس کنند.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد که با برگزاری کلاس های آموزشی برای کشاورزان و ترویج روش های آبیاری نوین توسط جهاد کشاورزی، خروج از بحران موجود به شکلی هر چه آسان تر صورت گیرد.