مقام معظم رهبری: نگذارید نسبت‌های واقعی آیت الله طالقانی به نسبت‌های غیر واقعی تبدیل شود

 رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران بر تجلیل از شخصیت مرحوم آیت الله طالقانی تاکید کردند و گفتند: آقای طالقانی واقعا سزاوار و شایسته این است که از ایشان تجلیل بشود، نگذارید نام و خصوصیات ایشان فراموش بشود و نسبت های واقعی ایشان با انقلاب، تبدیل بشود به نسبت های غیر واقعی.

  به نقل از به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، متن بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت مرحوم آیت الله سید محمود طالقانی که در ۲۵ مردادماه ۱۳۹۵ انجام شد به شرح زیر است:

«بسم الله الرّحمن الرّحیم (۱)

اوّلاً از آقازاده مرحوم آقای طالقانی (رحمةالله علیه) و دوستان همکارشان تشکّر میکنیم که نام طالقانی و بیت طالقانی را همچنان که آن شخصیّت زندگی کرد و بود، حفظ کردند. بعضی از بیوت و وابستگان به شخصیّت ها، بعد از آنکه آن شخصیّت پایش از این عالم مادّی بریده میشود و بیرون میرود، نام او را حفظ میکنند لکن محتوای او را بکلّی -گاهی اوقات به ۱۸۰ درجه عکس- تغییر میدهند. شاید اگرچنانچه ایشان -که خب در بین برادرها به این مسئله همّت گماشتند- همّت نمیکردند و پا جلو نمیگذاشتند، شاید سرنوشت آقای طالقانی هم به همان سرنوشت دچار میشد؛ امّا خب الحمدلله شما توانستید چهره ی آقای طالقانی را حفظ کنید.

آقای طالقانی، یک شخصیّت بسیار مغتنمی بود. این جهاتی که جنابعالی ذکر کردید،(۲) واقعاً در ایشان بود. خدای متعال یک قالب خوبی در ایشان متجلّی کرده بود؛ یک انسان صریح، باصفا، باصداقت. از جمله ی خصوصیّات آقای طالقانی، یکی صفای ایشان بود؛ آدم باصفایی بود، آدم باصداقتی بود. وقتی انسان با ایشان می نشست، جز یکرنگی و صفا و راستی، واقعاً انسان هیچ چیز نمیدید. ما با ایشان جلسات طولانی [داشتیم ]؛ بنده هر وقت تهران می آمدم -آن وقتهایی که ایشان از زندان آمده بودند بیرون- منزل ایشان حتماً یک بار، دو بار میرفتم، می نشستیم دو ساعت با ایشان صحبت میکردیم؛ آدم لذّت میبرد از صفا و صداقت این مرد؛ این یکی از خصوصیّات ایشان بود.

در عین این صفا و صداقت و راستی و درستی، مردی بود در کمال اعتماد به نفس؛ یعنی یکی از خصوصیّات ایشان، اعتماد به نفس بود؛ مطلقاً تحت تأثیر قدرتها و ظواهر و مانند اینها قرار نمیگرفت. من اوّلْ باری که آقای طالقانی را دیدم، یا آخر سال ۴۲ بود یا اوائل ۴۳ که ایشان در عشرت آباد محاکمه میشدند. رفتم من در دادگاهشان [شرکت کردم ]؛ گفتند دادگاه عمومی است منتها صندلی محدودی گذاشتند؛ ما خیلی زود رفتیم آنجا که شرکت کنیم و الحمدلله جا پیدا کردیم، رفتیم داخل. من تا آن وقت آقای طالقانی را از نزدیک ندیده بودم؛ ایشان و مرحوم مهندس بازرگان و دیگران بودند -آن عدّه ی نهضت آزادی- که آنجا محاکمه میشدند و به نظرم آن محاکمه ی دوّم هم بود؛ از آن دادگاه های پنج قاضی که پنج نفر آن بالا با درجه و نشان و واکسیل(۳) و اینها نشسته بودند؛ آقای طالقانی هم آن جلو بی اعتنا نشسته بود؛ اسم ایشان را آوردند، ایشان باید بلند میشد حرف میزد، [ولی ] ایشان اعتنایی نکرد، همان طور که نشسته بود و عصا هم دستش بود -آن وقت با اینکه سن ایشان هم زیاد نبود امّا عصا داشت؛ این عصا هم دستش بود- اصلاً اعتنایی نکرد، بلند نشد، جواب نداد؛ یعنی این جور بود، آن دادگاهی که جوری آن را ترتیب میدادند که آن متّهم خودش در آن به اصطلاح هیمنه ی ظاهری دادگاه هضم بشود -معمولاً این جور بود؛ ما هم چند بار دادگاه رفتیم، دیدیم- ایشان اصلاً و مطلقا اعتنائی نداشت. وقت تنفّس هم ما رفتیم جلو، ایشان با ما گرم، گیرا -حالا بنده آن وقت یک طلبه ای مثلاً بودم، یک طلبه ی جوانی؛ و شنیده بودند من چون اندکی قبلش زندان قزل قلعه بودم و ایشان و مهندس بازرگان شنیده بودند- [وقتی ] بنده را معرّفی کردند، گرم گرفتند، محبّت کردند؛ به آن مقامات، بی اعتنا؛ به ما که یک طلبه ای بودیم، این جور گرم و گیرا و با محبّت و مانند اینها.

خود ایشان میگفتند در مسجد هدایت که مال هدایتها و خاندان هدایت و مربوط به آنها بود که اینها فواتحشان را اینجا میگرفتند -در فواتح خاندان هدایت که یک خاندان قدیمی مرتبط با دربار و دستگاه بودند؛ خب ایشان هم پیش نماز مسجد هدایت بودند و گاهی شرکت میکردند- من رفتم؛ یکی از زنهایشان یا مردهایشان مُرده بودند و مجلس ترحیم داشتند و من هم آنجا رفتم؛ دمِ در، این امرای بلندپایه با درجه های سرلشکری و سپهبدی و فلان همین طور ایستاده بودند با لباس های فلان؛ از جمله، آن ارتشبد هدایت معروف آن زمان هم ایستاده بود؛ ایشان گفتند من نگاه کردم دیدم من در ردیف اینها نمیتوانم [بنشینم ]، رفتم آن طرف یک جایی نشستم. ایشان میگفت بعد گذشت این قضیّه، افتادیم زندان -در همین اواخر بوده؛ به نظرم این زندانهای آخر بوده- من در حیاط زندان قصر داشتم میرفتم و قدم میزدم؛ دیدم یک نفر آمد جلوی من و [گفت ] قربان! سلام عرض میکنم، خم شد و تعظیم کرد به من و [گفت ] سلام عرض میکنم؛ [گفتم ] علیکم السّلام، شما کی هستید؟ [گفت ] بنده هدایت؛ معرفی کرد خودش را و معلوم شد بله، ارتشبد هدایت است و حالا افتاده زندان. ایشان میگفت دیدم آن آدم با آن جاه و جلال و با آن کَرّوفَر، یک آدم کوچک حقیرِ واقعی است؛ ولی من نه در آن مجلس نه اینجا، فرقی نکرده بودم، من همین خودم بودم! این جور بود، با این اعتمادبه نفس و احساس شخصیّت.

این هم ناشی از ایمان بود. ایشان واقعاً مؤمن بود. آن وقت همین ایشان، در مقابل امام تواضع میکردند. من تواضع ایشان را در مقابل امام دیدم، هم در غیاب امام، هم در حضور امام. در غیاب امام ایشان به بنده گفتند که آقای خمینی گاهی یک حرفهایی میزند که به نظر آدم نشدنی می آید، بعد می بینیم واقعاً شد، ایشان به یک جایی متّصل است! یعنی برداشت آقای طالقانی این بود -به این مضمون، حالا عین عبارت ایشان یادم نیست- میگفت از یک جایی به ایشان خبر میرسد، به یک جایی ایشان متّصل است. در حضور امام هم من دیده بودم، ایشان کمال تواضع را در مقابل امام میکردند؛ این آدمی که آن جاه و جلال آن دستگاه ها برایش صفر بود و هیچ نبود، در مقابل امام تواضع میکرد.

شخصیّت های ماندگار تاریخ از این جور فضائل در وجودشان مستتر است؛ اینها را بایستی باز کرد، شناخت، معرفی کرد. به هرحال این تشکیلات شما تشکیلات خوبی است و آقای طالقانی واقعاً سزاوار و شایسته این است که از ایشان تجلیل بشود، احترام بشود؛ نگذارید نام ایشان فراموش بشود و خصوصیّات ایشان فراموش بشود و نسبت‌های واقعی ایشان با انقلاب، تبدیل بشود به نسبت های غیر واقعی؛ اینها را باید مانع بشوید و نگذارید. ان شاءالله موفّق و مؤیّد باشید.»

۱) در ابتدای این دیدار -که در چارچوب دیدارهای دسته جمعی برگزار شد- آقایان سیّدمهدی طالقانی (فرزند آیت الله طالقانی) و موسی حقّانی (مسئول ستاد) مطالبی بیان کردند.

۲) اشاره ی مسئول ستاد به این مطلب که در دیدار قبلی ستاد بزرگداشت آیت الله طالقانی، معظّمٌ له در ۱۳۸۹/۱۲/۱۹، بر مجاهد بودن و انقلابی بودن شخصیّت آیت الله طالقانی تأکید فرمودند.

۳) رشته های به هم بافته ای که بر شانه ی لباسهای رسمی نظامی می آویزند.