هنوز یک ماه از فاجعه زیستمحیطی مرگ دهها ماهی در رودخانه زهره هندیجان نمیگذرد که دوباره مرگ ماهیها زهره را داغدار کرد.
مرگ ماهیها بسیار سوزناک است، نظاره ماهیها بر روی آب و خشکی که دارند نفسهای آخر را میکشند دل هرکسی را به درد میآورد. این زخم زهره که با ماهیها نامهربانی میکند ناشی از مدیریت نامناسب آب در سدسازی بر روی این رودخانه است. چه کسی فکرش را میکرد ماهیهایی که تداعیگر حیات رودخانه زهره هستند روزی به فجیعترین شکل در بیمسئولیتیها غرق شوند.
احداث سد انحرافی آسک که در روستای مشراگه از توابع بخش چم خلف عیسی هندیجان قرار دارد و سد کوثر در فاصله 60 کیلومتری شمال غربی شهر دو گنبدان در استان کهگیلویه و بویراحمد که در سال 1383 به بهرهبرداری رسید موجب شده تا به دلیل کمی رهاسازی آب و نیز برداشت بیرویه در بالادست، آب رودخانه زهره هندیجان با کمبود شدید آب مواجه شود.
این سدسازیها در دهههای اخیر سبب شده تا چرخه طبیعی آب رودخانه زهره که از دو سد آسک و کوثر تأمین میشود علاوه بر نابودی بخش کشاورزی منطقه، یک چالش زیستمحیطی نیز به وجود بیاورد.
چالشی که در سالهای اخیر گریبان رود زهره هندیجان را گرفته است موجب شده تا این رودخانه با خشکی مواجه شود. این مسئله رودخانه زهره را به یک رود مرگبار تبدیل کرده که جان ماهیها و آبزیان را میگیرد. امسال نیز با خشک شدن و پسروی آب در بخشهایی از رودخانه دهها قطعه ماهی تلف شد.
هرچند تاکنون هیچ نهاد رسمی آمار دقیقی از میزان تلفات ماهیها گزارش نکرده است، اما گزارشهای غیررسمی و میدانی خبرنگار فارس از روستای کره پا نشان میدهد که دهها یا صدها ماهی با خشک شدن رودخانه و کاهش شدید آب جان دادهاند.
فروش ماهیهای مرده توسط سودجویان
اسماعیلآبادی یکی از کشاورزان روستای کره پا که خبرنگار فارس را از وقوع این فاجعه مطلع کرده بود درباره وضعیت کنونی رودخانه میگوید: همه ماهیها مردهاند، همه ماهیان زوری و سرخه مردهاند، همه نیست و نابود شدند، کشاورزی، دامداری و همهچیز از بین رفته است.
یکی دیگر از روستائیان که نمیخواست نامی از وی برده شود معتقد بود مرگ ماهیها شاید ناشی از شست شوی فاضلابها و حوضچهها با کلر زیاد باشد که به رودخانه سرازیر میشود.
وی میافزاید: عدهای سودجو ماهیهای مرده و نیمهجان را برای فروش جمعآوری میکنند.
تأیید مرگ ماهیها
ایرج سلیمانی رئیس اداره حفاظت محیطزیست بندر ماهشهر در خصوص مرگ ماهیها در یک ماه اخیر عنوان میکند: مرگ ماهیها در این رودخانه به دلیل کاهش اکسیژن و پایین آمدن کیفیت آب، افزایش جلبکها، تغییر رنگ آب، بوی تعفن، سرعت و جریان بسیار کند آب و به دنبال آن افزایش رسوبگذاری براثر کاهش دبی رودخانه رخداده است.
اما نابودی کشاورزی و دامداری هندیجان و مرگ ماهیها در رودخانه نتیجه یک سوء مدیریت است و اگر ما همواره مدیریتی بر ورد آب به رودخانه داشتیم و حقابه رعایت میشد آیا این اتفاقها میافتاد و ماهیها دل از زهره میکندند؟
بههرحال متولیانی چون سازمان حفاظت محیطزیست و سایر ادارات ذیربط باید با داشتن برنامهای مدون و عملیاتی برای انجام این موضوع اقدام کنند و برنامهای در دست داشته باشند تا از این فاجعه زیستمحیطی جلوگیری به عمل آید.
/فارس