موضع گیری سراسری خوزستان علیه نامه عیسی کلانتری

اعضاء شورای اسلامی کلان شهر اهواز

- محمد جعفر فلسفی

- حسین حیدری

- محمد رضا ایزدی 

- فتح الله حاجتی

- رحیم کعب عمیر

- محمد هادی قنوات

- سید ناصر موسوی نژاد

- سید محسن موسوی زاده

- اسکندر لطفعلی زاده

- عبد الزهرا سنواتی

- جاسم موسوی پور 

- محمد رضا ایزدی

- مهران باباپور

گروه ها و احزاب استان خوزستان

- حزب ندای ایرانیان - حزب اتحاد ملت ایران اسلامی - انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه شهید چمران اهواز

- حزب مردمسالاری -  انجمن اسلامی معلمان - انجمن اسلامی دانشجویی دانشگاه شهیدچمران اهواز

- حزب اراده ملت - حزب اسلامی کار - خانه کارگر - مجمع زنان اصلاح طلب - حزب اعتماد ملی

- مجمع اسلامی فرهنگیان - جمعیت زنان مسلمان نواندیش - حزب همبستگی - انجمن روزنامه نگاران زن

- سازمان دانش آموختگان ایران سدا - مجمع دانشجویان و دانش آموختگان انجمن اسلامی مهندسان

- جمعیت میثاق صادق - انجمن اسلامی دانشجویان پیرو خط امام  دانشگاه شهید چمران اهواز

- انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز - حزب موتلفه اسلامی - جامعه اسلامی کارمندان دولت

- جامعه اسلامی کارگران - جامعه اسلامی فارغ التحصیلان هنر کانون دانشگاهیان ایران اسلامی

- کانون تربیت اسلامی - جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی - جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی

- جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی - جامعه اسلامی مهندسین استان

نامه اساتید به دکتر شریعتی استاندار خوزستان به شرح زیر است:

بسمه تعالی

جناب آقای دکتر شریعتی استاندار محترم خوزستان

احتراماً پیرو نامه شماره 853/2856-1 م  مورخ 1396/08/14 ریاست محترم سازمان حفاظت محیط زیست کشور در خصوص مسائل آب، مصارف نيشكر و كيفيت رودخانه كارون در استان خوزستان، و حسب نظر جنابعالی مبنی بر نظر دقیق کارشناسی و علمی به بندهای طرح شده در نامه، بدینوسیله جمع بندی نظرات صاحب نظران و متولیان امر به شرح ذیل ايفاد مي­گردد.

قبل از هر چیز باید توجه داشت که چون نامه ریاست محترم سازمان حفاظت محیط زیست کشور در خصوص مسائل و مشکلات رودخانه کارون متمرکز بوده است لذا نکات ذیل نیز در همین حوضه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و نه کل استان خوزستان.

در بند (الف) نامه فوق­الذکر عنوان شده که در طرح­های مطالعاتی نیشکر حداکثر نیاز 23 هزار متر مکعب در هکتار است اما مصرف کنونی 31 هزار مترمکعب در هکتار می­باشد و نتیجه­گیری شده با مدیریت مصرف، 560 میلیون متر مکعب در سال آب قابل صرفه­جویی خواهد بود. نکات زیر قابل ذکر می باشد.

1- طبق مطالعات انجام شده نياز آبي طرح­هاي نيشكر 30 هزار مترمکعب در هکتار است و مقدار نياز آبي 23 هزار مترمکعب در هکتار درست نیست و در هيچ منبعي از جمله مطالعات طرح­هاي هفت­گانه توسعه نيشكر و سند ملي آب چنین عددی يافت نشد. به طوركلي با توجه به شرايط اقليمي منطقه و شرايط فيزيولوژيكي گياه نيشكر، كاهش نياز آبی ناخالص آن تا حد ذكر شده امكان پذير نمي­باشد.

2- مطابق آخرین نتايج سند ملی آب " بهنگام سازی نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی کشور" كه توسط موسسه تحقیقات آب و خاک کشور در سال 1395 انجام گرفته، نیاز آبی ناخالص نیشکر 31/5 هزار متر مکعب در هکتار برآورد شده است كه بيشتر از مصرف فعلی طرح­های نیشکر می باشد. مصرف متوسط فعلي اين طرح­ها حدود 30 هزار متر مکعب در هکتار مطابق با حقابه اختصاص يافته مي­باشد. ضمناً هدايت الكتريكي آب رودخانه كارون در زمان مطالعات طرح­هاي نيشكر برابر با 1/2 ميلی موس بر سانتي­متر بوده و هم اكنون شوري آن به دو برابر افزايش يافته است. با توجه به شوری فعلی آب رودخانه و نیاز آبشویی و شرایط فعلی آبیاری و زهکشی مقدار مصرف ذکر شده قابل دفاع می باشد.

3- در صورت بهبود شرایط، از نظر علمی و با اصلاح سیستم آبیاری و زهکشی اراضی نیشکر این مقدار مصرف اراضی نیشکر در هکتار می تواند به 28 هزار متر مکعب کاهش یابد که شرایط تحقق آن فعلاً فراهم نیست.

با توجه به نکات فوق بند الف نامه مذکور کاملاً زیر سوال رفته و غیر واقعی است.

در مورد بند ب مصرف شرکت­های کارون، هفت­تپه و میان آب مطرح شده که توضیحات بند قبل نیز برای آن­ها صادق است و كاهش مصرف تا حد 23 هزار متر مکعب در هکتار امكان پذير نمي­باشد. ضمن آنکه باید توجه داشت حداقل 25 درصد آب زهکشی این طرح ها به دلیل داشتن شوری مناسب به صورت استفاده مجدداً برای کشت گندم مورد استفاده قرار می گیرند.

بنابراین بند ب نامه مذکور مانند بند الف غیر واقعی است.

در بند (ج) به اراضی زیرکشت برنج و حذف کامل آن­ها بدون در نظر گرفتن الگوي كشت جایگزین اشاره شده است. در این خصوص نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند

1- بر اساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی استان سطح زير كشت برنج در کل استان قبل از وقوع دوره خشكسالي حدود 80 هزار هكتار بوده است كه در دوره خشكسالي به كمتر از 47 هزار هكتار كاهش يافته و درحال حاضر كمتر از 20 هزار هكتار از این مقدار در حوضه هاي كارون و دز قرار دارند. لذا محاسبه همه سطح زیر کشت برنج در استان برای استخراج مقدار صرفه جویی در حوضه کارون صحیح نمی باشد.

2- كشت برنج در استان به صورت خشكه كاري با قطع يك تا دو روزه آب صورت مي­گيرد.

3- از آن جایی که در برخی مناطق استان و بخصوص مناطق پایین دست کارون، کشاورزی و کشت برنج تنها راه معیشت ساکنین می­باشد، حذف بدون جایگزین موجب لطمه به اشتغال مستقيم كشاورزان و اشتغال غير مستقيم (شالي كوبي) شده و امكان پذير نيست. درآمد كشت شلتوك در استان ساليانه 4500 ميليارد ريال مي باشد. مع الوصف سازمان جهاد كشاوزري و سازمان آب و برق خوزستان به منظور محدود کردن سطح زیرکشت برنج و جایگزین نمودن آن­ها با محصولات دیگر باید برنامه ریزی نمایند. مسلم است که اين كار زمانبر بوده و نياز به آموزش­هاي اجتماعي و فرهنگي دارد.

بنابراین در حوضه کارون بزرگ حتی با حذف کشت برنج و در نظر گرفتن کشت جایگزین و پیش بینی صرفه جویی 13 هزار مترمکعب در هر هکتار در این بخش، حداکثر 260 میلیون مترمکعب قابل صرفه جویی خواهد بود.

در بند (د) به صرفه­جویی در اراضی غیر نیشکری به میزان 1500 مترمکعب در هکتار برای وسعت 600 هزار هکتار پرداخته شده است. در این خصوص نکات زیر قابل توجه می باشند.

1- در حال حاضر کل اراضی غیرنیشکری زیر کشت در حوضه کارون و دز حدود 450 هزار هکتار می باشند.

2- از کل طرح 550 هزار هکتاری مقام معظم رهبری (که بودجه آن از محل صندوق ذخیره ارزی و زیر مجموعه آب های مرزی پیش بینی شده است) 500 هزار هکتار آن در استان خوزستان می باشد که در فاز نخست طرح که امور زیر بنایی 271 هزار هکتار انجام شده است تنها 80 هزار هکتار آن در حوضه کارون و دز تحت پوشش قرار گرفته که می تواند در محاسبات صرفه جویی لحاظ گردد.

لذا حتی با پذیرش 1500 مترمکعب صرفه جویی در هر هکتار برای اراضی اصلاح شده، کل آب قابل صرفه جویی در این بخش 120 میلیون مترمکعب خواهد شد.

ملاحظه می گردد که عملاً در شرایط فعلی با توجه به بندهای برشمرده در نامه سازمان محیط زیست کشور مقدار کل صرفه جویی آب در این حوضه 380 میلیون مترمکعب خواهد بود که با ارقام سازمان محیط زیست فاصله بسیار دارد. ناگفته نماند که با بالا بردن راندمان استفاده از آب در کل بخش کشاورزی حوضه کارون این مقدار صرفه جویی ممکن است به 1 میلیارد مترمکعب نیز افزایش یابد.

علاوه بر این باید توجه داشت در حوضه کارون بزرگ نیازهای بسیاری مانند600 میلیون مترمکعب (از 1/5 میلیارد مترمکعب) نیاز آبی 128500 هکتار از زمین های فاز دوم طرح 550 هزار هکتاری مقام معظم رهبری، 630 میلیون مترمکعب آب مورد نیاز کنترل وسعت 350 هزار هکتاری کانون های گرد و غبار، حدود 1 میلیارد مترمکعب نیاز تالاب شادگان و 260 میلیون مترمکعب نیاز 13000 هکتار نخیلات در معرض نابودی شادگان، (جمع 2/49 میلیارد مترمکعب) همه معطل و منتظر تخصیص آب کارون مانده اند.

مضافاً اینکه باید توجه داشت در حال حاضر مقدار استفاده از آب کارون در مصارف مختلف شرب، بهداشت، صنعت و کشاورزی (13/8 میلیارد مترمکعب) بیش از 85 درصد می باشد در حالی که این مقدار از نظر علمی نباید بیش از 40 درصد و در شرایط کشورمان با اغماض نباید بیش از 60 تا 70 درصد باشد. لذا هر گونه صرفه جویی و کاهش مصرف می تواند جهت بهبود سیستم زیستابی رودخانه و رساندن شرایط مصرف به شرایط تقریبی قابل قبول (که قاعدتاً باید از دغدغه اصلی سازمان محیط زیست باشد) بکار آید و از تحمیل بار جدید مصرف بر رودحانه نیز پرهیز نمود.

با تشکر و سپاس

رونوشت: حضرت آیت الله موسوی جزایری نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه محترم اهواز

اساتید امضاء کننده: