نفوذ محمود در دولت حسن؟ همه‌ چیز درباره واعظی

شوشان: از لحظه برکناری رحمانی، وزیر صمت توسط روحانی، شایعه‌ای در محافل سیاسی پیچیده که نقش اصلی دربرکناری آقای وزیر را واعظی برعهده داشته و حتی برخی گامی فراتر گذاشتند نوشتند که این واعظی‌ست که کنترل دولت را دست دارد، آن چه که بیشتر به این فضا دامن زد، نامه رحمانی در واکشن به برکناری‌اش بود، جایی که اشاره کرد، با درخواست واعظی برای لابی در مجلس همراهی نکرده و برکنار شده.

واعظی البته واکنش نشان داد اما انگار کافی نبود و همچنان طیف‌های زیادی از اصولگرایان بر این اعتقادند که واعظی دست بالا را در وقایع اخیر داشته و البته برخی اصلاح‌طلبان هم این گونه فکر می‌کنند، همان‌ها که قبل‌تر درباره نقش نوبخت در دولت شاکی بودند و حتی برخی نهاوندیان را هم تحمل نمی‌کردند، حالا نوبت به مدیری مثل واعظی رسیده که در طیف اصلاح‌طلبان جا می‌گیرد و نه کاملا یک اصولگرا است. واعظی از کجا آمد؟ چگونه در دولت روحانی شروع به کار کرد؟ در این روزها بر او چه گذشت؟ همه‌ی این‌ها را اینجا مرور کرده‌ایم. البته این ماجرا یک بعد دیگر هم دارد، همین که رحمانی در نامه‌اش تلویحا به قدرت لابی‌گری‌اش در مجلس اشاره می‌کند نشان می‌دهد که در فرآیند تصدی‌گری‌اش بر وزارت صنعت احتمالا لابیِ آذری‌بان‌های مجلس تاثیرگذار بوده و اصلا این فضایی که از روز گذشته پیش آمده به نوعی فرصت بررسی کارنامه رحمانی را هم گرفته، به نوعی انگار توپ در زمین واعظی افتاده.

محمود واعظی پیش از انقلاب در آمریکا و سن‌خوزه، مهندسی برق خوانده، او در دهه 60 در وزارت خارجه فعالیت داشت و در تمام دوران سازندگی و اصلاحات معاوت سیاسی و بعد اقتصادی وزارت امورخارجه را بر عهده داشت، بعدتر و در زمان سیطره رفسنجانی بر مجمع در آن جا مشغول به کار بود و اصلا چون از موسسین اعتدال و توسعه هم هست از لحاظ تشکیلاتی نزدیک به طیف رفسنجانی تلقی می‌شود.

واعظی در ابتدا به عنوان وزیر ارتباطات در دولت روحانی مشغول به کار شد و حالا هم رئیس دفتر اوست.

در لحظاتی که رضا رحمانی در جلسه‌ای با حضور معاون اول رییس جمهور شرکت داشت، محمود واعظی خبر عزل او را ابلاغ کرد. با عزل رحمانی، روحانی کابینه خود را از نظر تعداد استیضاح، استعفا و برکناری، به یکی از بی‌ثبات‎‌ترین کابینه‌های بعد از انقلاب تبدیل کرده است.

برکناری رحمانی در حالی انجام شده که خود او معتقد است محمود واعظی نقش اصلی را بازی کرده است. رضا رحمانی در نامه‌ سرگشاده خطاب به روحانی اینگونه از نقش واعظی نوشت: «در تاریخ ۹۹/۲/۱۷ جناب آقای واعظی با اینجانب تماس [گرفت] و تهدید کرد در صورت رای نیاوردن طرح تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس شما برکنار خواهید شد و لازم است در این فرصت با لابی، نمایندگان خصوصا نمایندگان آذری زبان را قانع و برای این طرح رای بگیرید. بنده هم عرض کردم مجلس که زیر نظر بنده نیست و بنده مشکلی با موضوع ندارم. امروز ۱۳۹۹/۲/۲۲ که این‌جانب در جلسه توسعه صادرات دفتر معاون اول محترم حضور داشتم مجدداً جناب آقای واعظی تماس گرفتند و اعلام کردند استعفا بدهم.»

واعظی در پاسخ به نامه رحمانی نوشته «به هیچ وجه از رحمانی خواسته نشده از لایحه دولت حمایت کند، بلکه تاکید شده از فعالیت‌ها و رایزنی‌های فشرده سه نفر از نزدیکان‌شان در مجلس و رسانه‌ها علیه لایحه دولت، ممانعت به‌عمل آورند؛ همچنین از طرف رئیس‌جمهور به ایشان گوشزد شد که تداوم این روند تخلف است و قطعا با این تخلف برخورد خواهد شد.»

نکته جالب در نامه سرگشاده رضا رحمانی این بود که هنگامی که خبر عزل او به گوشش می‌رسد، در جلسه‌ای رسمی با اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور حضور داشته و عجیب اینکه حتی اسحاق جهانگیری از این موضوع باخبر نبوده است؛ این یعنی حتی برای حفظ ظاهر نگذاشته‌اند جلسه اقتصادی وزیر و معاون اول تمام شود و پس از آن حکم را ابلاغ کنند. این موضوع از نظر فعالان سیاسی به ماجرای برکناری منوچهر متکی در سنگال شبیه بود و از این جهت نیز حسن روحانی بسیار شبیه به احمدی نژاد عمل کرد تا شباهت آنها به همدیگر کاملا اثبات شود.

پیش از این سیده حمیده زرآبادی نماینده مجلس با اشاره به نقش قدرتمند محمود واعظی در عزل و نصب‌های دولت گفته بود: «اخباری دارم که در چینش مهره‌های جدید نظر معاون اول رییس جمهور هم لحاظ نمی‌شود.»

با عزل رحمانی، حالا تنها با دو تغییر دیگر اعضای هیات وزیران باید مجدداً از بهارستان یازدهم رای اعتماد بگیرند. به این ترتیب دولت روحانی شانه به شانه دولت احمدی نژاد از نظر بی‌ثباتی قرار می‌گیرد. در مجلس اصولگرای یازدهم که نمایندگان از هماکنون برای دولت خط و نشان می‌کشند، احتمالا چند وزیر را استیضاح شوند، اگر تنها یک وزیر دیگر کنار برود، کل کابینه باید رای اعتماد بگیرد و این موضوع تا کنون در تاریخ جمهوری اسلامی بی‌سابقه بوده است.