اشرفی: در سیل سال ۹۸، تالابهای شادگان و هورالعظیم جنوب خوزستان را نجات دادند؛ اگر این تالابها نبودند، بخشهای قابل توجهی از مراکز سکونتی زیر آب میرفتند و مردم آسیب میدیدند و مرگ و حوادث تلخ زیادی رخ میداد.
محمدجواد اشرفی در حاشیه بازدید از تالاب شادگان که امروز (۱۵ بهمنماه) به مناسبت روز جهانی تالابها برگزار شد، اظهار کرد: تالابها یکی از بزرگترین نعمتهای خداوند هستند که به بشر عطا کرده است و نقش بیبدیلی در زندگی بشریت دارند. تمام کارکردهایی که در هر نعمت الهی وجود دارد را میتوان در تالابها جستوجو کرد و بنابراین یکی از بزرگترین منابع اقتصادی برای جوامع محلی و حتی سرزمینی محسوب میشوند.
وی افزود: امروزه زندگی مردم شادگان، اطراف تالاب هورالعظیم و ساکنان اطراف دیگر تالابها با تالابها عجین شده است. هیچ تالابنشینی نمیتوان دید که به تالاب وابسته نباشد مگر اینکه خودشان چنین چیزی نخواهند و یا مسیر اشتباهی بروند.
اشرفی تصریح کرد: تالاب شادگان یکی از غنیترین ذخایر ماهی را دارد و تالابهای هورالعظیم و شادگان از بزرگترین مراکز مهاجرت پرندگان هستند. این دو تالاب با استفاده از ظرفیتهای گردشگری میتوانند زندگی جوامع محلی را متحول کنند.
وی افزود: تاکنون نتوانستهایم این ظرفیت را بهینه و مناسبسازی کنیم تا جوامع محلی امکان استفاده مناسب از آن را داشته باشند و این، یکی از کارهایی است که باید در روش کاری آن بازنگری شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: باید از این ظرفیت بالقوه، به صورت بالفعل استفاده شود. در حال حاضر تقریباً هیچ فعالیت گردشگری در تالابهای خوزستان انجام نمیشود در حالی که همه مشکلات بیکاری با استفاده بهینه از موضوع گردشگری از مراکز تالابی، قابل حل است.
اشرفی افزود: قرار نیست برای حل مشکل بیکاری تنها دنبال پتروشیمی و فولاد برویم؛ خوب نیست در شهری مانند شادگان با داشتن تالاب شادگان با مساحت ۴۲۰ هزار هکتار، تمام تلاش مسئولان برای احداث کارخانه فولاد و پتروشیمی باشد و از استفاده از ظرفیت تالاب غافل بمانیم.
وی گفت: البته برای احداث کارخانجات و ایجاد اشتغال باید از مسئولان تشکر کرد اما باید اولویت اول، استفاده از ظرفیت تالاب شادگان به ویژه در بحث گردشگری باشد. در سیل سال ۹۸، تالابهای شادگان و هورالعظیم جنوب خوزستان را نجات دادند؛ اگر این تالابها نبودند، بخشهای قابل توجهی از مراکز سکونتی زیر آب میرفتند و مردم آسیب میدیدند و مرگ و حوادث تلخ زیادی رخ میداد.
وی ادامه داد: این موارد به تنهایی برای متوجه شدن اهمیت تالابها در زندگی انسانها کافی است. در حال حاضر خطرات زیادی تالابهای خوزستان را تهدید میکند که یکی از این موارد صید و شکار غیرمجاز است که در تالابهای استان بسیار زیاد انجام میشود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان ادامه داد: این موضوع را نباید تنها از سازمان حفاظت محیط زیست پیگیری کرد. در هیچ جای دنیا، تنها سازمانهای دولتی حفاظتکننده مراکز مهم نیستند.
وی تصریح کرد: در خوزستان یک میلیون هکتار فضای قابل حراست توسط سازمان حفاظت محیط زیست وجود دارد که این کار توسط حدود ۲۰۰ محیطبان انجام میشود بنابراین قطعاً نمیتوان به نحواحسن این کار را انجام داد. باید مردم به این نتیجه برسند که این تالابها برای آنها است و ذینفعان اصلی، خودشان هستند و باید با شکارچیان و صیادان غیرمجاز برخورد کنند.
اشرفی بیان کرد: نباید انتظار داشت اداره محیط زیست شادگان با پنج محیطبان و با ضعف قوانین، بتواند در مقابله با این افراد موفق باشد. ما هم هیچوقت چنین ادعایی نکردیم. ضعف در مدیریت تالابها را قبول داریم اما اعتقاد بر این است که این ضعفها تنها به دلیل کمبودها و ضعف سازمان محیط زیست نیست. دانش مردم در اهمیت حفاظت و حراست از تالابها را ارتقا ندادهایم و در این زمینه ضعیف عمل کردهایم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به وضعیت تالابهای خوزستان، ادامه داد: در حال حاضر تالابهای خوزستان در بهترین شرایط در ۲۰ سال گذشته هستند. در پی بارشهای خوبی که از سال ۹۷ تاکنون داشتیم و با اعمال مدیریت منابع آبی تالاب، شرایط بسیار خوبی در تالاب شادگان ایجاد شده است و در حال حاضر بیش از ۹۴ درصد این تالاب آبگیری شده است.
اشرفی افزود: در مسیر جاده ماهشهر به آبادان نیز سازههای آبگیر احداث کردهایم که اثر آن به خوبی قابل مشاهده است و مساحتهایی که سالها آب ندیده بودند و کانون گرد و غبار شده بودند، با این فعالیت اندک آبگیر شدند و شرایط خوبی از نظر چشمانداز، جذب پرندگان مهاجر و مدیریت گرد و غبار ایجاد شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان تصریح کرد: موضوع دیگری که در خصوص تالابها باید مورد توجه قرار بگیرد و یک مطالبه عمومی است، بحث تأمین حقآبه تالابها است.
در قانون تالابها، تعیین میزان حقآبه تالابها بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است که این کار برای همه تالابهای اصلی استان انجام شده و میزان حقآبه تالابها در شرایط مختلف تشخیص داده شده است. میزان حقآبه تالابها در کارگروه ملی آب کشور اعلام شده که امیدواریم در اولین کارگروهی که برگزار میشود مورد بررسی قرار بگیرد و طبق قول رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تا قبل از پایان این دولت، جهت تأمین به وزارت نیرو ابلاغ شود. البته اگر سازمانهای مردمنهاد و ذینفعان تالابها در کنار ما نباشند نمیتوانیم کاری انجام دهیم.