اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
آخرین اخبار
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۰۶۳۱۲
تاریخ انتشار: ۳۰ تير ۱۴۰۰ - ۲۰:۳۶
از گذشته هایی که عبرت نگرفتیم،نگارش سالها پیش
شوشان - نوید قائدی: 

هدف از نگارش این مطلب تذکر یک رویداد در حال وقوع است که نشان می‌دهد چگونه  ماحصل رویدادهای اقلیمی، زیست‌محیطی یا سوء مدیریت‌ نادرست منابع یا سازمان‌های خدمات رسان می‌تواند منجر به مخاطرات اجتماعی درون استان خوزستان شود..

موضوع کم‌آبی بحث جدیدی نیست و چندین سال است که کارشناسان خبره نسبت به شروع ‌آن و تنش‌های پیش روی تذکر داده‌اند که روند افزایش آن پدیده به‌تدریج در حال وقوع است.پدیده کم‌آبی و تنش‌های آبی ماحصل عوامل مختلفی ازجمله کاهش میزان نزولات جوی طی چند سال گذشته،استفاده بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی، کاهش ذخیره آب پشت سدها به دلایل گوناگون محیط زیستی، تخریب‌های زیست‌محیطی و به طبع آن افزایش روان روی آب‌های سطحی به‌جای نفوذ در زمین، گرم‌تر شدن اقلیم منطقه و افزایش میزان تبخیر و تعرق،عدم امکان استفاده از فنّاوری‌های جدید در مباحثی مانند باروری ابرها و درنهایت انتقال آب بین‌حوزه‌ای از عوامل اصلی و تأثیرگذار کم‌آبی‌های اخیر استان خوزستان،خصوصاً در سال جاری است.

متأسفانه مدیریت اجرایی کشور و استان خوزستان طی سنوات گذشته نتوانسته متناسب با افزایش روند کم‌آبی  برنامه‌ریزی  و تدابیر لازم را پیش‌بینی نمایند.طی این سال‌ها لازم بود منابع آب شرب شهرها مشخص و اگر نیاز به ترمیم و تقویت داشت انجام می‌شد،در بخش کشاورزی باید الگوهای متناسب کشت با میزان منابع آب منطقه طراحی و به کشاورزان ابلاغ و ترویج می‌شد.

روش‌های سنتی آبیاری مزارع و باغات و دامداری‌ها  باید نوسازی می‌شد. فرهنگ‌سازی لازم جهت بهینه‌سازی مصرف در تمامی بخش‌ها اعم از خانگی،صنعتی،تجاری،کشاورزی باید انجام می‌شد.

در این زمینه نمایش کلیپ‌هایی که صرفاً حاوی شعارهای تبلیغی درزمینهٔ کمبود آب است و دیکته می‌کنند که باید صرفه‌جویی شود ملاک نیست و کارکردی نخواهد داشت.این موضوع مهم نیاز به ارائه راهکارهای دقیق، عملیاتی و آموزشی دارد تا مردم در این زمینه آموزش لازم را ببینند و آماده همکاری شوند.

طی سال‌های گذشته بیشترین اعتراض درزمینهٔ انتقال آب بین‌حوزه‌ای در استان خوزستان انجام‌شده است. این اعتراض‌ها در قالب تجمع‌های فعالان زیست‌محیطی در کنار رودخانه کارون در چندین دوره،انجام هم‌اندیشی‌های تخصصی و اعلام نتایج آن،اعلام در رسانه‌ها و جراید استان و حتی توسط ائمه جمعه با شدت اعلام‌شده است.

باید اذعان داشت تمامی این اعتراض‌ها در قالب یک رقابت برون‌استانی مطرح است که روی سخن با استفاده‌کنندگان از آب انتقال‌یافته و وزارت نیرو و  مدیریت اجرایی کشور است.

اما در قضیه کم‌آبی‌های درون استانی وضع متفاوت و موضوع کاملاً جدی،اساسی و بحرانی است.جدی از این بابت که در یک رقاب درون استانی با منابع محدود آب هرچقدر مقدار آب در دسترس کمتر شود امکان وقوع رخدادهای شدید اجتماعی دور از دسترس نیست.مثال‌های مصداقی این رویدادها تجمع اعتراضی کشاورزان منطقه دست آزادگان در سازمان آب و برق،تجمعات اخیر مردم آبادان و خرمشهر و شکستن و سوراخ کردن لوله‌های انتقال آب ازجمله این حوادث است.

قابل‌ذکر است در بخش‌هایی از استان خوزستان که عموماً هم در نقاط تقریباً محروم قرار دارند تنها مشاغل غالب مردم منطقه کشاورزی است که حیات و ممات مردم منطقه وابسته به آب و کشاورزی است.

این‌یک هشدار جدی است که هرچقدر برای حل مشکلات کمتر تلاش شود یا برای کم‌آبی‌های آینده تدابیر لازم اندیشیده نشود امکان وقوع معضلات دیگر دور از دسترس نیست.به‌طور مثال امکان دارد مابین کشاورزان منطقه در خصوص دسترسی به منابع و یا شبکه یا کانال‌های آب و سهمیه‌بندی‌های آب تخصیصی درگیری‌های ناگواری رخ دهد.امکان دارد تعداد زیادی از کشاورزان کار و منبع درآمد خود را از دست بدهند و ناگزیر با مهاجرت به شهرها و یا دیگر نقاط مجبور به اتخاذ  تصمیم‌های نابهنجار شوند که برای آرامش و امنیت جامعه خطرآفرین خواهد بود.

کوتاه‌سخن باید گفت اگر بی‌تدبیر و مطالعه و روش‌های علمی پیش رفت عواقب مشکل کم‌آبی خصوصاً در بخش کشاورزی استان خوزستان می‌تواند با مخاطرات بزرگی همراه گردد.لازم است در این زمینه به‌فوریت تدابیر لازم اندیشیده شود در غیر این صورت دامنه رقابت‌های درون استانی بالاگرفته و می‌تواند منجر به بروز درگیری‌های فیزیکی و صدمات اجتماعی فراوان شود.در این زمینه انجام مطالعات جامع مقابله با این بحران لازم و ضروری است.

که باید در قالب یک بسته همه‌جانبه تمامی موضوعات مرتبط دیده شود مگر نه انجام تصمیم‌های لحظه‌ای و مصلحت‌اندیشی که کاری را درست و به کار دیگری صدمه بزند نمی‌تواند دوای درد باشد.لذا تشکیل کمیته مشترک بین وزارت نیرو ،جهاد کشاورزی و حتی رفاه و خدمات اجتماعی و دیگر نهادهای ذی‌ربط برای تدوین یک برنامه جامع و بلندمدت ضروری است که توضیح و نحوه همکاری آن‌ها در حوصله این نوشتار نمی‌گنجد.
نام:
ایمیل:
* نظر:
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار