شوشان - دکتر سید یعقوب موسوی - متخصص بیوانرژی و فیزیولوژیست گیاهان زراعی :
به نام خداوند بخشنده مهربان
کزو ماندگار، این زمین و زمان
پس از ادغام دو وزارت جهاد سازندگی و کشاورزی سابق و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی بر اساس قانون در سال ۱۳۷۹ هيات وزيران در جلسه مورخ ٢/٤/١٣٨١ بنا به پيشنهاد شماره ٩٠٤١/٨٩_ ١٣٨٩٩/١٠٥ مورخ ٧/٩/١٣٨٠ سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور و به استناد ماده ۲ قانون تشكيل وزارت جهاد كشاورزی–مصوب ١٣٧۹-شرح وظايف تفضيلی وزارت جهاد كشاورزی را به شرح زير تصويب نمود:
وظايف وزارت جهاد كشاورزی درسطح کلان تا آخرین رده سازمانی :
الف - سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت
۱- تعیین سیاست ها و راهبردهای مربوط به بخش کشاورزی، توسعه و عمران روستاها و مناطق عشایری وهمچنین تنظیم و اجرای برنامه های توسعه کشاورزی در چارچوب سیاست های توسعه پایدار.
۲- انجام بررسی ها و اقدامات لازم به منظور برنامه ریزی تولید و تامین نیاز کشور به محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی وتوسعه صادرات با رعایت مزیت های نسبی در چارچوب سیاست های بازرگانی کشور.
۳- تهیه، تدوین، اجرا و به هنگام سازی نظام های اطلاع رسانی کشاورزی و روستائی و استقرار نظام های آماری.
۴- تهیه استانداردها و ضوابط و برنامه ریزی لازم در زمینه تاسیسات و زیر ساخت های مورد نیاز تولید و تولید کنندگان بخش کشاورزی.
۵- نظارت و ارزشیابی عملکرد و فعالیت های موسسات و شرکت های وابسته به وزارتخانه ها و ایجاد هماهنگی های برنامه وعملیاتی لازم.
۶- نظارت و ارزشیابی برنامه ها، طرح ها، فعالیت ها واقدامات در حیطه وظایف وزارت جهاد کشاورزی به منظور سنجش میزان کارآئی و اثر بخشی آن ها.
ب- امور پژوهش، آموزش و ترویج
۱- انجام پژوهش های کاربردی و توسعه ای در زمینه های زیر:
الف - آب و خاک، اصلاح بذر و نهال، اصلاح نژاد، پرورش دام و آبزیان، جنگل و مرتع و آبخیزداری، آفات و بیماری های گیاهی و راه های مبارزه با آن.
ب - بهره برداری از فنون پیشرفته بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در بخش کشاورزی، تدوین شیوه های مناسب و استفاده از فناوری نوین توسعه کشاورزی و دامی متناسب با شرایط اقلیمی و جغرافیائی کشور.
ج - افزایش بهره وری، کاهش ضایعات و بهبود کیفی تولید محصولات و فرآورده های بخش کشاورزی.
د - بیماری ها، مایه ها، سرم ها و مواد بیولوژیک لازم برای پیشگیری و مبارزه با بیماری های دامی، آبزیان و مشترک انسان و دام و تهیه وتولید آن ها در کشور.
۲- حفاظت، جمع آوری، ارزیابی، احیاء و توسعه ذخایر توارث ژنتیکی، تنوع زیستی گیاهان ژرم پلاسم گیاهان زارعی، باغی، زینتی، داروئی، مرتعی، جنگلی و دام و آبزیان و میکروارگانیزم ها و حشرات مفید و زیان آور کشاورزی در چارچوب وظایف محول شده.
۳- مطالعه و تحقیق به منظور توسعه اقتصاد کشاورزی وارتقای جایگاه آن در اقتصاد ملی وتوسعه روستائی وعشایری.
۴- برنامه ریزی و اجرای آموزش های علمی-کاربردی و فنی-حرفه ای شاغلان بخش کشاورزی و صنایع روستائی در چهارچوب سیاست های مصوب و همچنین آموزش روش ها و فنون نوین کشاورزی و دامداری به تولید کنندگان مربوط.
۵- مطالعه، طراحی و بهینه سازی الگوها و نظام های تولید و بهره برداری در بخش کشاروزی و ارزیابی واصلاح مستمر آن ها.
۶- برنامه ریزی و ارائه نتایج پژوهش های انجام شده به کارکنان، تولید کنندگان و بهره برداران بخش کشاورزی و نیز شناخت مسائل و مشکلات آن ها و اقدام در جهت رفع آن از طریق اجرای برنامه های ترویجی.
ح - امور منابع طبیعی و آبخیزداری:
۱- بررسی ومطالعه جامع حوزه های آبخیز کشور به منظور تهیه طرح های آبخیزداری و جلوگیری از فرسایش خاک و تهیه برنامه جامع استفاده از اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و بهره برداری بهینه از این اراضی.
۲- برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم به منظور جلوگیری از تغییر وتبدیل کاربری اراضی کشاورزی و جنگلی.
۳- حفظ، احیاء، گسترش، حمایت و بهره برداری صحیح از جنگل ها و مراتع طبیعی و دست کاشت کشور و فراهم نمودن زمینه اجرای طرح های بزرگ جنگل کاری، جنگل داری، مرتع داری، ایجاد پارک های جنگلی و تفرجگاه های طبیعی در چارچوب هدف ها و سیاست های توسعه پایدار و اعمال نظارت های لازم.
۴- برنامه ریزی و اجرای طرح های آبخیز داری و تثبیت شن های روان و بیابان زدائی.
۵- تشخیص و تفکیک حریم قانونی اراضی ملی از مستثنیات اشخاص حقیقی و حقوق و واگذاری منابع ملی به نام دولت جمهوری اسلامی ایران و اجرای مقررات مربوط به مدیریت و واگذاری اراضی ملی و دولتی در چارچوب قوانین مقررات موجود.
د- امور زیربنائی کشاورزی و توسعه روستائی :
۱- توسعه مکانیزاسیون کشاورزی با توجه به ویژگی اقلیمی و فرهنگی مناطق مختلف وارائه خدمات حمایتی و فنی موردنیاز.
۲- یکپارچه سازی اراضی، احداث راه های بین مزارع، تجهیزسازی مزارع و باغ ها به منظور استفاده موثر از منابع و نهاده های کشاورزی و ارتقای بهره وری در فرآیند تولید با تاکید بر بهبود بهره وری از آب.
۳- برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم در زمینه حفظ و اصلاح خاک و فراهم آوردن موجبات بهره برداری مطلوب از آن.
۴- فراهم آوردن موجبات لازم به منظور افزایش اثربخشی و باز دهی آبیاری در مزارع و باغ ها.
۵- برنامه ریزی برای انتقال آب شبکه های ۳و۴ و انهار سنتی و قنوات توزیع و مصرف آب کشاورزی وانجام اقدامات لازم به منظور احداث، توسعه و نگهداری تاسیسات مربوط در چارچوب قوانین موجود
۶- انجام وظایف ناشی از اجرای قانون توزیع عادلانه آب-مصوب ۱۳۶۱-و اصلاحات بعدی آن.
۷- برنامه ریزی وانجام مطالعات لازم به منظور طراحی و اجرای طرح های کوچک توسعه منابع آب پس از کسب مجوز لازم از وزارت نیرو
۸- برنامه ریزی و اقدامات لازم در جهت احداث، نگهداری و بهره برداری از بنادر شیلاتی و تاسیسات زیربنائی با رعایت وظایف سایر وزارتخانه ها.
خب پس از این متن طولانی از شرح وظایف که بدون هیچ دخل و تصرفی عیناً خدمتتان آورده ام برایمان چند سوال جدی پیش می آید:
۱- آیا پس از گذشت حدود ۲۰ سال با توجه به اقتضائات امروز کشاورزی ایران نیاز به به روزرسانی و به هنگام سازی این شرح وظایف هست یا خیر؟!!
۲- آیا سازمان کار گسترده در درون این وزارتخانه برای این همه تعدد مسئولیت ها و مأموریت ها وجود دارد یا خیر؟!!
۳- آیا نیروی انسانی، تجهیزات، امکانات فیزیکی و مالی و پشتیبانی برای انجام این همه شرح وظایف وجود دارد یا خیر؟!!
۴- وزارت مربوطه تا چه حد در تربیت کارکنان، کارشناسان و مدیران برای این بخش کوشیده است؟!
۵- وضعیت نوع کارکرد روزانه ی فعلی مجموعه وزارتخانه در سطح ملی شامل نیروی انسانی و فضای بی جان شامل بودجه و اعتبارات و زمان و لجستیک و ساختمان تا چه حد اثربخشی و کارآیی داشته است؟!!
۶- این مأموریت ها با همین سازمان مشابه درسطح جهانی و در مقایسه با کشورهای موفق از نظر کشاورزی به نسبت نیروی انسانی و تقسیم کار بین سه بخش اقتصاد ملی یعنی دولت، تعاونی و بخش خصوصی تا چه حد منطبق است؟!
۷- ارتباط عقلانی و منطقی این وزارت با وزارتخانه های بالادستی و پایه از حیث تربیت نیروی انسانی شامل دو وزارتخانه آموزش و پرورش و علوم و تحقیقات و فن آوری و همچنین وزارتخانه های مرتبط و جانبی نظیر صنعت و معدن و تجارت، نیرو، امورخارجه، کشور، بهداشت و درمان، مسکن و شهرسازی، نطام بانکی و بیمه و تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی در وزارت کار و امور اجتماعی و حتی قوه قضاییه و...چگونه است و در کجای این شرح وظایف آمده است؟!!
۸- چرا این شرح وظایف یک طرفه است و این وزارتخانه و کارکنان هستند که بدهکار هستند اگر این کارکنان و وزارتخانه طلبی هم داشته باشند[ که حتماً در برابر آن همه شرح وظیفه دارند] مطالباتشان را بایستی کجا جست و جو کنند ؟!! و کارفرما در مقابل انجام این همه کار و پذیرش خطر احتمالی توسط کارکنان چه امکانات و مزایایی به آنان می بخشد؟!!
۹- چرا بسیاری از این شرح وظایف که جنبه تحکم و حاکمیتی ندارد و بیشتر جنبه خدمات رسانی دارد به بخش های غیردولتی واسپاری نمی شود؟!!
۱۰- آیا این شرح وظایف برای اقالیم متنوع ایران یکسان است و یا اگر مزیت نسبی استان ها با هم متفاوت باشد ساختار می تواند منعطف شود مانند ماهیت وجودی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان در مرکزیت جیرفت از سال ۱۳۴۴ تا کنون یا ارتقای شیلات مناطق ساحلی و برخی استان ها به اداره کل یا ارتقای امورعشآیری در برخی از استان های عشایری به اداره کل و... آیا چقدر به مدیریت یکپارچه دشت ها و اقالیم معتقدید؟!!
۱۱- در مغز کارشناسان چه می گذرد؟!! آنان گرفتار چه هستند؟!!! آیا اساساً چه میزان در سرنوشت خود، تعالی سازمانی، برنامه نویسی و مهمتر از همه نقش آفرینی در تصمیمات بخش دخیل هستند؟!!
۱۲- سیستم نظارتی و ارزشیابی با مراکز متعدد دقیقاً چه میزان توانایی دارد تا از دل این همه مسئولیت تفحص و چاره جویی کرده و به مدد بخش آید؟!!
۱۳- ناظران بر عملکرد سیستمی تا چه میزان تجربه و تخصص دارند و آیا این نظارت در مسیر کار است یا در جهت دیگری و این نظارت ها چه میزان به مدیران و مجریان در رفع مشکل کمک می کند یا خود مشکلی بر مشکلاتشان می افزاید؟! آیا اصولاً این همه سیستم های نظارتی داخلی لازم است؟!!
۱۴- جایگاه بخش کشاورزی فراتر از شعاردهی و سیاست زدگی چیست؟!! آیا کشاورزی فراتر از طفل سرراهی و بی صاحب و بچه ی زن باباست؟! اگر این گونه نیست چرا این قدر بدان تحقیرآمیز نگریسته می شود؟!!
۱۵- کدام صاحبنظر بخش از استاد و پژوهشگر و مدیر گرفته تا کارشناس و کارمند و تشکل و بهره بردار در تعیین نقش خود حرفی زده که واقعا حاکمیت آن را در تصمیم گیری لحاظ کرده است؟!!
۱۶- آیا با استمرار اداره رئیس مآبانه و حکومت از بالا به پایین و دستوری می توان یکی از ارکان های مهم اقتصادی اجتماعی و حتی سیاسی امنیتی کشور را مدیریت نمود؟!!
۱۷- کجای نظام برنامه ریزی دنیا پس از مرگ دریاچه و هور و گاومیش ها آب سد رهاسازی کرده و جلسات آنی می گیرند و در مورد مرغ و تخم مرغ و نیازهای اولیه ی جامعه تصمیمات خلق الساعه می گیرند؟!!
۱۸- چه تضمینی وجود دارد که سال پیش رو بدتر از امسال و پارسال نباشد؟!!
۱۹- چرا به بخش کشاورزی در این اقتصاد این قدر فشار می آید و در عروسی ها دعوت نمی شود ولی پایه ی همه عزاداری هاست؟!!
۲۰- آیا در این بخش و ساختار و دیوانسالاری کشاورزی از سال ۱۲۶۹ زمان تصویب اداره کل فلاحت و تجارت مطابق مصوبه هیات وزیران وقت در حکومت مظفرالدین شاه قاجار تا به امروز حتی یک نفر را هم پیدا نکرده اید که قهرمان باشد و نام یک میدان و خیابان را بتواند به خود اختصاص دهد؟!! اصلا شما بزرگواران این بخش را می بینید یا نمی بینید؟!! آیا بیدارهستید یا خواب یا خود را به خواب زده اید؟!!
آقایان تصمیم گیر‼️
مصاحبه تاریخی علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد دهه ۴۰ را با عنایت فانی ببینید و از آن درس لازم را بگیرید و این قدر بر سیاست سرکوب قیمت ها با تحمیل زیان بر تولیدکنندگان پای نکوبید و بخش کشاورزی را سرکوب نکنید. اگر می خواهید آرامش در بازار و جامعه برقرار باشد راه های زیاد دیگری وجود دارد که در نامه های بعد مفصل برایتان خواهم نوشت البته اگر گوش شنوایی باشد.
ان شاءالله موفق باشید.
✏️دکتر سیدیعقوب موسوی-چهارشنبه ۳۰تیر- تهران