بی طرف : مجموع طرح های انتقال آب به فلات مرکزی کمتر از یک میلیارد متر مکعب است/ کارون بزرگ بیش از 4 میلیارد مازاد آب دارد؛ یک میلیارد از آن برای نیاز ضروری فلات مرکزی برنامه ریزی شده است// قمیشی: در حال حاضر جمع انتقال هایی که سالیانه از سر شاخه های کارون به خارج حوضه انجام می شود یک میلیارد و دویست هشتاد میلیون منر مکعب است

شوشان : پایگاه خبری جماران نوشت : حدود یک هفته از اعتراضات مردم خوزستان به مشکل کمبود آب و خشکسالی می گذرد و در این مدت تقریبا تمام کارشناسان و فعالان سیاسی و اجتماعی که در مورد مشکلات خوزستان اظهار نظر کرده اند در یک مورد اتفاق نظر دارند.

قریب به اتفاق آنها سدّ سازی های دولت های قبل و انتقال آب از سرچشمه های این استان به فلات مرکزی را عمده دلیل بحران آب در خوزستان می دانند.

حتی فیلم و کلیپ هایی مربوط به سال های قبل دست به دست می شود و از جمله آنها اظهارات جاسم شدیدزاده نماینده مردم اهواز در مجلس ششم است که آن زمان در حضور وزیر وقت نیرو، یعنی حبیب الله بیطرف، هشدار داده بود که «وقتی آب را از سر شاخه های کارون بزرگ به یزد، کرمان، قم، محلات و جاهای مختلف می برید مطمئنا شهرستان های پایین دست در آینده نزدیک با مسائل و بحران های اجتماعی مواجه خواهند شد. میلیاردها تومان هزینه می کنند که آب را از سرشاخه ها بردارند و به این مناطق ببرند. آیا منافع ملی این طور تعریف می شود؟!»

یکی دیگر از این اظهارنظرهایی که اخیرا در فضای مجازی منتشر شده کلیپی از سخنرانی محمدحسین پاپلی یزدی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در سال 94 است که تأکید دارد «30 سال تمام، فقط 3 درصد بودجه وزارت نیرو درباره آب زیرزمینی بوده است.

برای اینکه شرکت های گردن کلفت مشاور نمی توانستند در آب های زیرزمینی و مدیریت آب های زیرزمینی پروژه های میلیاردی بگیرند، 97 درصد از بودجه به سمت آب های سطحی رفته است. رفته اند سدّ و شبکه بسازند که میلیاردها پول در آن است و صنایع بزرگی پشت آن جمع شده است».

برخی تلاش دارند بگویند مشکل آب خوزستان زمان وزارت شما در دولت آقای خاتمی هم وجود داشته و طرح هایی که در دوره شما اجرا شده ناموفق بوده و این قضیه به وضع کنونی کشیده شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟

خیر؛ عملا خلاف این بوده است. بیشترین خدمات به استان خوزستان در میان دولت های قبل و بعد از انقلاب، زمان دولت آقای خاتمی انجام گرفته و سدّهای کرخه، کارون 3، کارون 4، توسعه سدّ شهید عباس پور، سدّ رامشیر، شبکه های آبیاری و زهکشی و نیروگاه حرارتی آبادان زحمات دولت آقای خاتمی است. اگر اینها نبود الآن اصلا خوزستان قابل سکونت نبود.

مشکل امسال که عده ای می خواهند گردن دیگری بیندازند بحث «خشکسالی» است. بارندگی امسال 52 درصد کمتر از سال گذشته و 40 درصد کمتر از متوسط بارندگی سال های گذشته است. یعنی آورد کارون بزرگ که 24 میلیارد متر مکعب در سال است، امسال حدود 14 میلیارد متر مکعب بوده و 10 میلیارد متر مکعب آب کمتری به خوزستان آمده و این امر مهمی است که اگر تا الآن هم اداره شده ناشی از ذخایر سدّها بوده است.

برخی از کارشناسان معتقدند که یکی از دلایل کمبود آب خوزستان انتقال آب این استان به شهرهای مرکزی ایران مثل کرمان، اصفهان و یزد است و در چند روز اخیر مطالب فراوانی در این خصوص گفته و نوشته شده است. نظر شما در خصوص انتقال آب از سرچشمه ها به فلات مرکزی ایران چیست؟

برای نیاز شُرب و تا حدودی صنایع، در برنامه ریزی های بلند مدت کشور انتقال آب حوضه به حوضه مطرح هست و این نه تنها در جنوب ایران بلکه در خیلی از مناطق شمالی و شرقی انجام گرفته و پروژه های انتقال آب گسترده ای در ایران اجرا شده است. انتقال آب از زرینه رود به تبریز، از چاه نیمه به زاهدان، از سدّ دوستی به مشهد با 300 کیلومتر طول لوله و از سدّ کوثر در استان کهگیلویه و بویراحمد به همه شهرهای مسیر از بهبهان تا بندر لنگه در هرمزگان با 760 کیلومتر لوله از جمله این طرح ها است.

{آب انتقال داده شده} برای کشاورزی استفاده نمی شود، عمدتا برای شُرب و مقداری هم صنعت است.

اگر این آب برای شُرب استفاده شود هیچ کس مشکلی ندارد، اما مشکل آنجا است که برای مصارف صنعتی و کشاورزی آب خوزستان را به مرکز ایران منتقل می کنند.

جواب استاد مهدی قمشی به سخنان حبیب الله بی طرف

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز به مطالبی که اقای مهندس بی طرف در خصوص دفاع از طرح های انتقال بین حوضه ای آب داده اند

محاسبات ایشان صد در صد اشتباه است.

۱- آورد متوسط بلند مدت کارون بزرگ ۱۹.۵ میلیارد مترمکعب در سال است یعنی زیر ۲۰ میلیارد بنابراین آورد متوسط ۲۴ میلیارد صد در صد اشتباه است.

۲- در ۱۵ سال گذشته این آورد متوسط به دلایل مختلف مثل استفاده در استان های بالادست استان خوزستان و تغییر اقلیم که در محاسبات ایشان نیامده به ۱۴.۵ میلیارد تقلیل یافته است.

۳- در هیچ جای دنیا برنامه ریزی منابع آب براساس متوسط آورد سالیانه انجام نمی شود و مبنای محاسبه از نظر علمی احتمال وقوع ۸۰ درصد یا ۴۰ درصد آورد است. بزرگترین اشتباه همین است که با متوسط آورد برنامه ریزی انجام شود.

۴- در حال حاضر جمع انتقال هایی که سالیانه از سر شاخه های کارون به خارج حوضه انجام می شود یک میلیارد و دویست هشتاد میلیون منر مکعب است.

۵- در زمان آقای مهندس بی طرف علاوه بر انتقال های گذشته انتقال آب بهشت آباد با یک میلیارد متر مکعب در سال بصورت غیر رسمی شروع شد. حال اگر در آن زمان به اجرا نرفت معنی آن این نیست که آقای مهندس بی طرف بی تقصیر است.

۶- مقایسه خطر انتقال ها باید در زمان خشک سالی ها استخراج شود نه سال نرمال. زیرا در همین سال هاست که انتقالها از بالادست به همان اندازه برنامه ریزی شده انجام می شوند و فشار خسک سالی بصورت مضاعف به پایین دست ترین نقطه یعنی خوزستان منتقل خواهد شد.

مهدی قمشی

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه