شوشان - بهارک الوندیان
فعال سیاسی، محیط زیستی
نویسنده و روزنامه نگار
وزارت جهاد کشاورزی یکی از وزارت خانه های جمهوری اسلامی ایران است که در سال ۱۳۷۹ با ادغام دو وزارتخانه جهاد سازندگی و وزارت خانه کشاورزی تشکیل شد.
متاسفانه طی چند سال اخیر بااتخاذ سیاست های سلیقه ای و قرار نگرفتن یک متولی توانمند و درد آشنا در رأس این وزارتخانه شاهد به مخاطره افتادن امنیت غذایی مردم عزیز کشورمان در مقاطعی از سال بوده ایم.
گواه این ادعا را می توان در صف های عریض و طویل تقاضای دریافت مرغ سهمیه ای مشاهده کرد.
شوربختانه علاوه بر امنیت غذایی، سلامت مردم نیز به دلیل شیوع گسترده بیماری منحوس کرونا در این آشفته بازار عرضه و تقاضا به یک بحران جدی تبدیل شده است.
شاید این سؤال به ذهن خوانندگان خطور نماید که امنیت غذایی چیست ؟ بنابر تعریف اعلام شده از سوی سازمان ملل ( سال ۱۹۸۶) امنیت غذایی، دسترسی همه مردم به غذای کافی درتمام اوقات برای داشتن یک جسم سالم است که سه عنصر مهم آن ؛موجود بودن غذا؛دسترسی به غذا و پایداری در دریافت غذا می باشد.
امنیت غذایی زمانی تامین می شود که سرانه سبد غذایی خانواده به صورت صحیح انتخاب و تهیه شود.
حال نکته مهم این است که وزارتخانه ی متولی باید نسبت به نوع موادغذایی ؛میزان قیمت آنها در طول سال اطلاع کافی داشته باشد و به طور مستمر بررسی نماید که همه مردم از نظرفیزیکی به غذا دسترسی داشته باشند و درآمدشان به قدری باشد که بتوانند غذا را بخرند و دستگاه متولی در صورت بروز بحران باید زنگ خطر را به صدا در آورد و سنجش و میزان امنیت غذایی را بر عهده بگیرد .
حال جای این سوال در ذهن همگان متبادر می شود که وزارت جهادکشاورزی طی چندسال اخیر آیا توانسته است نقش خود را بخوبی ایفا و امنیت غذایی مردم ایران عزیز را تامین نماید ؟؟؟؟ ۱-مصرف بی رویه کود و سموم کشاورزی و عدم نظارت بر روی آنها ۲-کمبود علوفه و هزینه بر بودن آن که منجر به حراج و قاچاق دام های مرغوب و مولد کشورمان به کشورهای عربی گردیده است
۳-کمبود و هزینه گزاف برای تهیه خوراک آبزیان و ماکیان که باعث تعطیل شدن بسیاری از مزارع پرورش ماهی شده که روزگاری علاوه بر تولید و عرضه به داخل کشور ؛سهم بسزایی درصادرات داشتند.
۴-تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی به ويلا و ساختمان های بتنی ؛ تفکیک اراضی و موارد بیشمار دیگر که در این سالها موجب میل بی حد و حصر و افزایش طمع سیری ناپذیر سودجویان و زمین خواران شده است.
این موضوع به دلیل کم بودن نظارت هاو برخورد های قاطع، متأسفانه همچنان در بسیاری از نقاط کشور مشاهده می شود.
۵-نوسانات قیمت بخش تولیدات دامی (ناپایداری قیمت مواد غذایی)از قیمت کود و مصرف انرژی در مزرعه و هزینه های حمل و نقل گرفته تا استفاده از محصولات کشاورزی برای تولید سوخت که به تنهایی یکی ازمهم ترین علت افزایش قیمت مواد غذایی در سال های اخیر به شمار می آید.
۶-قاچاق محصولات زراعی و باغی ،صیفی و سبزی جات. بطور مثال همه ما شاهد روزهایی بودیم که قیمت گوجه فرنگی در بازار به دلیل قاچاق بی حدو مرز به کشورهای همسایه از جمله عراق ؛تا کیلویی ۵۰ هزار تومان هم رسید ،بنابراین قاچاق محصولات تاثیر مستقیم بر روی افزایش قیمتها و به نوعی تورم محصولات کشاورزی داشت.
۷-کم آبی و خشکسالی ؛همانگونه که مستحضرید موضوع آب یک موضوع حیاتی است چرا که منشا حیات است و بشر بدون آن نمی تواند به حیات خود ادامه دهد.
کم شدن آب و در پی آن بروز خشکسالی بحرانی است که سالهاست کشور ایران با آن دست و پنجه نرم می کند و چیزی که امسال شرایط زندگی را برای بسیاری از استانها بغرنج نموده است خشک شدن چشمه ها و رودهای خروشانیست که جز بستری داغدار که سنگ های کف رودخانه را به آغوش کشیده اند چیزی نمایان نیست.
افزون بر آن گرمای بالای ۵۰ درجه باعث شده است که مناطق کم برخوردار برای دسترسی به آب آشامیدنی سالم با مرگ دست و پنجه نرم کنند ؛آبشخورهای تهی از آب برای حیوانات ؛سدهای ناتمام، شکسته و یا خالی ؛جنگل های خشک شده وآتش گرفته ؛مراتع نالان و افسرده در کنار ویروس منحوس کرونا آزار دهنده است ونفس های محیط زیست کشورمان را به شماره انداخته است ؛اینکه این روزهاایران تشنه است و بسیاری از رودخانه ها ؛چشمه ها و سدها یا خشک شده و یا در حال خشک شدن هستند بر کسی پوشیده نیست .
بطور مثال اگر امروز هورالعظیم خشک شده ؛اگر دز و کارون و کرخه از آب تهی مانده به این دلیل است که آب در سرچشمه خشک شده است ؛سرچشمه این رودها وتالاب ها استان های همیشه محروم و مغفول لرستان، کهکیلویه و چهار محال و بختیاری است ؛خوب است بدانید کشکان پرخروش با عظمت و قدمت چندین هزارساله به همراه ۴۰۰ چشمه و رودخانه و آبشار های باصلابت در استان لرستان خشک شده اند تا امروز شاهد زمین های تشنه و عزادار خوزستان باشیم ،شاید با خود بگویید این بحث چه ارتباطی با مقوله کشاورزی دارد ؛ارتباط آن در اینست که تا وقتی کشور ما شاهد خشکسالیست و امسال سال پر بارش زراعی نداشتیم پس این همه سیاست و تدبیر غلط از سوی وزارت کشاورزی که اتخاذ میگردد چیست ؟؟؟؟کاشت محصولاتی همچون هندوانه و برنج و ...که نتیجه عدم نظارت ویا شاید عدم بهره گیری از توان و تخصص کارشناسان موجود در بدنه وزارتخانه ایست که الا ماشاءالله تعداد کارشناسان مجرب، متعهد و متخصص و جوان آن به شماره نیست واین امر گواه آن است که در سالیان اخیر به دلیل اعمال نفوذ و اتخاذ سیاستهای ناصواب و غیر کارشناسانه توسط افراد ناآگاه، امروز امنیت غذایی و کشاورزی کشورمان دچار چالش جدی شده که در این میان کشاورزان وعشایر شاید خطر خشکسالی را بیشتر از سایرین درک نمایند چرا که کشاورزی و دامداری آنها ارتباط مستقیم با منابع آبی داشته و ثمره یکسال تلاش و همت در بی آبی ؛چیزی جز نابودی محصولات کشاورزی و زمین های خشک بی آب و علف نبوده است.
با تمام این تفاسیر و با عنایت به روی کار آمدن دولت جدید، رئیس جمهور منتخب جناب آقای حجتالاسلام والمسلمین رییسی، می بایست برای بهبود امنیت غذایی مردم سه ضلع مثلث (تعیین وزیر نیروی کارآمددر وزارت نیرو؛تعیین رییس سازمان محیط زیست دانا؛دلسوز و متعهدو از همه مهمتر تعیین وزیرکشاورزی مجرب ؛متخصص ؛قدرتمند و باصلابت را بیش از انتخاب سایر وزرا در راس امور خود قرار دهد )چرا که حیاتی ترین مسئله کشور با انتخاب و گزینش دقیق (وزیر نیرو ؛رییس سازمان حفاظت محیط زیست و وزیرجهادکشاورزی) گره خورده است.
اتخاد سیاست ها و اجرای برنامه های کارشناسی شده دقیق و علمی و ارائه راهکارهای عملیاتی می تواند تهدیدات این حوزه را به فرصت تبدیل کرده و گره گشای بسیاری از مشکلات گذشته باشد.
بدون شک راه حل اصلی جهش تولید و خودکفایی مد نظر مقام معظم رهبری را می توان با تکیه بر تولید داخل و استفاده از توان نیروهای متخصص وجهادی در بخش های مدیریتی کشور محقق ساخت.
پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری بار دیگر بارقه های امید در دل مردم ایران شکوفا گردید و در این میان باانتشار اسامی گزینه های اصلح و مطرح شده از سوی ستادهای انتخاباتی مردمی ؛ به چهره ای شناخته شده و نام آشنا به نام دکتر رضا فتوحی برخورده ایم، عزیزانی که به انحای مختلف با وی در ارتباط بوده و در طول سالیان گذشته از ایشان شناخت کافی داشته اند، دکتر فتوحی را فردی جهادی ؛انقلابی ؛مومن، متعهد ،دلسوز،مردمی و کارگشا با رزومه ای درخشان توام با توان و تخصص علمی وتجربه مدیریتی می دانند که عملکرد موفق ایشان در معاونت اسبق وزارت جهادکشاورزی شاهدی بر این مدعاست. وی چهره ای مردمی و برخاسته از قشر زحمتکش و عزیز کشاورز بوده و با مفهوم زمین و زراعت بخوبی آشناست و از بطن و بدنه وزارتخانه جهاد کشاورزی برخاسته و از مشکلات و چالشهای آن بخوبی آگاه است. از همه مهمتر رساله دکتری ایشان نیز موضوع مدیریت ریسک خشکسالی است و این یعنی نسبت به قضیه اهمیت آب ونحوه صحیح آن درکشاورزی دغدغه مند است ؛ بنابراین با توجه به سوابق ارزنده و روحیه جهادی و خدمتگزاری، ایشان می تواند بعنوان وزیر جهاد کشاورزی بخوبی ایفای نقش نماید و با بهره گیری از خرد کارشناسان خبره ، انقلابی و جهادی در این وزارتخانه بر مشکلات و چالش های پیش رو فائق آید. از این رو با عنایت به نکات عرض شده از جناب آقای حجتالاسلام والمسلمین رئیسی انتظار می رود در کابینه دولت از نیروهای جهادی با ویژگی های یاد شده در جهت رفع مشکلات عدیده کشور استفاده نموده تا شاهد اعتلای بیش از پیش ایران قوی و توانمند در عرصه های داخلی و خارجی باشیم. با آرزوی موفقیت و توفیق خدمت گزاری برای خدمت گزاران صدیق نظام و انقلاب.