حاکمیت طالبان، شلیک مستقیم امریکا به طرح یک کمربند،یک جاده چین/اصابت ترکش به روسیه و ایران

بخش اول چین

در راهبرد جدید امریکا رقیب اصلی چین است که طی فرایندی خاموش با طرح کسینجر- نیکسون و استفاده از دانش، سرمایه و تکنولوژی غرب و  فرصت بدست امده از رقابت تسلیحاتی و فضایی امریکا و شوروی توانست به دومین قدرت اقتصادی دنیا تبدیل شود. اینک با افزایش قدرت نظامی و *طرح بلند پروازانه جاده ابریشم جدید و یا همان طرح یک کمربند، یک جاده در صدد است که به ابر قدرت اول دنیا تیدیل شود*.امریکا با تمرکز قدرت خود برچین از طرق مختلف ازجمله جلوگیری از ورود دانش و فن اوری های نوین به چین، سازماندهی کشورهای همپیمان در اسیای جنوب شرقی ، جنوب اسیا و اروپا از نظر ژئوپلتیکی در تلاش است با اجرای طرحی جدید، در مقابل طرح یک کمربند، و یک جاده چین که تقریبا 45 درصدجمعیت جهان را تحت پوشش قرار می دهد  انرا متوقف نماید و یا با مشکل مواجه سازد. 

 

 طرح یک جاده، یک کمربند یاهمان راه ابریشم جدید، ایده ی رئیس جمهور چین و بزرگترین و وسیع ترین طرح اقتصادی دنیا در قرن بیست و یکم است. شی جین پینگ رییس جمهور چین در سال 2013میلادی اولین اجلاس همکاری  بین المللی راه ابریشم جدید را با حضورسران و نمایندگان 110 کشور  جهان برگزار کرده است.

کشور چین دومین اقتصاد بزرگ دنیاست که روز به روز گسترده تر و بزرگتر می شود.این کشور در ظاهر به منظور دستیابی به بازارهای جدید و همچنین تامین انرژی نفت وگاز که برایش حیاتی است،در حال اجرای چنین راهبرد مهمی است. چین درنظر دارد سرمایه گذاری هنگفتی برای اجرای این طرح انجام دهد. این پروژه ازدو بخش اصلی تشکیل شده است1-کمربند اقتصادی راه ابریشم،  2- راه ابریشم دریایی، این کمربند بعنوان شبکه ی طراحی شده از جاده های فراسر زمینی وخطوط اهن ، لوله های نفت و گاز و دیگر پروژه های زیر ساختی هوایی و فرودگاهها و بنادر است که بنا به روایتی دولت چین مصمم است حدود چهار تریلیون دلار در پروژه های طرح مزبور سرمایه گذاری نماید.این طرح حدود  45 درصد جمعیت کل دنیا را در بر می گیردکه بازار نسبتا بزرگ و قابل توجهی برای چین است و  تا کنون 68 کشور جهان سند همکاری بالا دستی و یا قرارداد های اجرایی با چین منعقد نمودند.

به منظور پرداختن به بحث اصلی تنها به بخشی از *طرح یک کمربند، ویک جاده* که مربوط به  اسیای میانه،قفقاز جنوبی، خاور میانه و بخشی از کشورهای جنوب شرقی اسیا همچون هند و پاکستان است و از سه معبر عبور می کند اشاره خواهم نمود.

1-مسیر جنوبی از چین اغاز و به اسیای جنوب شرقی،جنوب اسیا، و از طریق بزرگراه قراقوم به بندر گوادر در پاکستان و اقیانوس هند ختم می شود که امکان حمل زمینی کالا به پاکستان و صادرات ان به افریقا را فراهم می اورد. *این معبر از منطقه کشمیر که مورد مناقشه هند و پاکستان است باید عبور کند.

2-بخش مسیر شمالی, کشور چین  را از طریق کشورهای اسیای مرکزی  قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، افغانستان به روسیه، اروپای شمالی و شمال افریقا وصل متصل می کند.

3-مسیرمرکزی شامل چین،قزاقستان قرقیزستان،‌ترکمنستان، افغانستان، ایران، پاکستان، خلیج فارس و دریا عمان و اقیانوس هند است.چین از کشورهای مسیر خواسته تا در بخش هوانوردی، بندرسازی، راهسازی و اجرای طرح های زمینی، دریایی و ریلی با ان همکاری کنند.*در واقع چین با اجرای این طرح در تلاش است که ضمن رهبری کشورهای دنیا، ارتباطات تجاری خود را افزایش داده و ضمن تثبیت جایگاه خویش قاره ها را با هم مرتبط سازد.انرژی محوری این طرح از دیدگاه پکن دور نمانده است. چین 70 درصد نفت و 96 در صد گاز طبیعی مورد نیاز خود را از کشور های دیگر تامین می کند. طبیعتا راه اندازی این طرح بستر مناسبی  برای تامین انرژی مورد نیازش خواهد بود.*  

بلند پروازی های چین باعث تردیدهای بسیار جدی برای *امریکا، اروپا، هند، و سازمان ملل شده است*.حتی روسیه بعنوان متحد استراتژیک چین نیز دچار تردید گردیده است. از نظر امریکا و اروپا و هند همه پروژه های *یک کمربند- یک جاده از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیستند،وخاستگاه اقتصادی و ژئو اکونومی ندارند و نشان دهنده *انگیزه راهبردی جغرافیایی، سیاسی و امنیتی ونفوذ حاکمیتی دولت چین در کشورهای هدف است، که قصد دارد خود را بعنوان تنها ابر قدرت جهان در سالهای اتی مطرح نماید.

این طرح قبل از انکه یک راهبرد  اقتصادی عادلانه بین طرفین باشد،   *استعمار نوین اقتصادی و ترویج نوعی از استبداد حاکمیتی در کشورهای طرف قرار داد است که بشدت روابط بین الملل در دنیای ازاد و مدرن را تهدید می کند* مسئله ای که اخیرا بایدن پس از مذاکره تلفنی با شی جین پینگ و اصرار *شی* بر ترویج ایدئولوژی چینی، انرا خطری بزرگ برای غرب و دنیای ازاد دانست. کشورهایی که بصورت *استبدادی بر مملکت خود حکمرانی می کنند از *طرح یک کمربند، یک جاده چین که دخالتی در امر حاکمیتی انها نمی کند و حقوق مدنی وازادی های سیاسی، اجتماعی مردم جامعه هدف برایش مهم نیست، استقبال می کنند*.از طرفی نوع روابط اقتصادی چین با کشور های مسیر جاده ابریشم جدید  

در موارد زیادی منجر به نوعی استعمار نوین در قالب بدهکاری کشورهای طرف قرارداد می شود که در نهایت مجبورند به سیاست های راهبردی و سیاسی و اقتصادی پکن جامعه عمل بپوشانند.

مطالعات کمیته اجتماعی، اقتصادی سازمان‌ ملل در مورد  اسیا و اقیانوس ارام با هشدار در خصوص خطر های مالی طرح یک کمربند،‌یک جاده اعلام کرد، کشور هایی که طرح یک کمربند، یک‌جاده در انها اجرا می شود در مقایسه با ریسک بسیار زیاد سرمایه گذاری چین، بسیار کوچک هستند و انها را تبدیل به کشورهای بدهکار خواهد کرد.که به صورت ناخواسته مجبورند تن به اجرای سیاست های  اقتصادی و سیاسی چین بدهند که نوعی از استعمارنو محسوب می شود.* 

رقابت گسترده دو طرح توسعه ای بزرگ دنیا از یک سو چینی ها با *احیای جاده ابریشم در شکل جدید و از سوی دیگر غرب که به دنبال اعمال استانداردهای خود و تبدیل ان به یک نهاد فراملی هستند* باعث رقابت سنگین بین المللی ببن کشور های قدرتمند دنیا شده است. امریکا و غرب با همکاری متحدین خود از جمله *هند، ژاپن، استرالیا* ضمن طراحی اجرای طرح راهبردی، به اشکال مختلف سعی در ایجاد مانع در طرح  *یک‌کمربند،و یک‌جاده* چین هم دارند.

امریکا یی ها با هماهنگی   انگلیسیها و برخی دیگر از متحدین خود از دو سال پیش طی مذاکرات گسترده صلح با طلبان و سپس تشکیل جلسات صوری بین افغانی *به این نتیجه رسیدن که با حاکمیت طلبان در افغانستان می توانند بزرگترین موانع را در تحقق راهبرد *یک جاده، و یک کمربند* چین ایجاد کنند.*طالبان با نفوذ وایجاد ناامنی و عملیات خربکارانه در کشورهای اسیای میانه از جمله قزاقستان ترکمنستان، تاجیکستان. قرقیرستان، ازبکستان می تواند هم مسیر شمالی و هم‌ مسیر مرکزی اجرای "طرح یک کمربند و یک جاده" را بشدت مختل و انرا فلج و غیر قابل اجرا نماید*.در تاریخ 12 ماه می از اغاز همه گیری کرونا چین میزبان وزرای خارجه 5 کشور اسیای میانه بود‌ و موضوع جلسه بررسی وضعیت امنیتی، سیاسی افغانستان بود.کشورهای اسیای میانه که مهم ترین *نقش را در طرح ایجاد یک کمربند، یک جاده دارند از گسترش احتمال درگیری ها به قلمروشان هراس داشتند وبدنبال تضمین امنیتی از داخل افغانستان بودند.که پکن موفق به ارائه طرح امنیتی برای حمایت از همسایگان غربی خود در صورت تشدیدبی ثباتی در افغانستان نشده بود‌*. *اینک یکی از اهداف اصلی طالبان که با هماهنگی امریکا در افغانستان به حکومت رسیده اند، گسترش درگیرها درکشور های اسیای میانه است تامانع اجرای  کامل و بهره برداری از طرح یک کمر بند، و یک جاده از مسیری هایی که عنوان شده بشوند.*  گرچه طالبان اظهار دوستی با چین می کند،اما کنفرانس "دوشنبه" خطوط گسل این دوستی را برجسته کرد *وانگ وزیر خارجه چین* چندین بار در اظهارات خود اشکارا ناراحتی چین را در خصوص این مسئله *که طالبان روابط و پیوندهای خود را با گروه های تروریستی هنوز قطع نکرده است تا با نگرشی مسئولانه نسبت به کشور و مردم، وارد سیاست جریان اصلی افغانستان شود، ابراز کرد*. هراس مسکو و‌ چین ازاوضاع افغانستان وایجاد حاکمیت طالبان ونگرانی از بی ثباتی در اسیای میانه باعث شد که هر دو کشور احساس خطر جدی کنند و امادگی خود را برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان اعلام نمایند.

چین از خشونت هایی که در منطقه *سین کیانگ* در مرز غربی این کشور رخ می دهد بشدت نگران است. مقامات چینی معتقدند که ایغورها گروه قومی عمدتا سنی مذهب و ترک زبانی هستند که ممکن است تحت تاثیر گروه های افراطی قرار گیرند از سال 2001 ایغورهای بی شماری در افغانستان دستگیر شده اند که تحویل حکومت چین گردیدند.

ابرازنگرانی چین از خشونت های تروریستی سازمان یافته در استان سین کیانگ هم مرز با افغانستان خالی از اغراق نیست. با حاکمیت طالبان در افغانستان وبا هماهنگی امریکا قطعا استان سین کیانگ چین دچار ناامنی فراوان می گردد و حکومت چین را با چالشی امنیتی مواجه می سازد. چین معتقد است که ایالات متحده تعداد قابل توجهی از نیروهای امنیتی غیررسمی را در افغانستان حفظ می نماید. از منظر چین رویکرد خروج امریکا از افغانستان بار مالی و اعتباری امریکا را کاهش می دهد اما قدرت و نفوذش در افغانستان  همچنان باقی است.

انها معتقدند که امریکا بدلایل ژئوپلتیکی تحت هیچ شرایطی نفوذ خود در افغانستان را از دست نخواهد داد.امریکا بدلیل حفظ نیرو های امنیتی و نفوذ انکار ناپذیرش در افغانستان با هدایت طالبان و سایر گروه های تروریستی دیگر که از دل طالبان خارج خواهند شد هم *طرح یک‌ کمربند، یک جاده را متوقف می کند* *و هم در استان سین کیانگ چین که حدود 76 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد با هماهنگی گروه ایغورها، برای چین مشکل امنیتی  ایجاد خواهند نمود*.گذرگاه واخجیر در 4هزار 992 کیلومتری کوه هندو کش و یا دالان *واخان* قرار دارد و نقطه پایانی مرز افغانستان با چین است. 

دولت چین بشدت نگران حضور جنگجویان ایغوری در استان بدخشان افغانستان و فعالیت گسترده انهاست که از طریق شهر واخان می توانند امنیت چین را در منطقه سین کیانگ مورد تهدید  قرار دهند. از ان‌ مهم تر خطر عمده ای برای جاده استراتژیک چین  به بندر گوادر پاکستان باشند*.چین نگران است که باخروج رسمی  امریکا از افغانستان، چالش تروریسم جدی تر شود و گروه های همچون *جنبش اسلامی ترکستان شرقی* منطقه سین کیانگ در چین را تهدید کنند و عرصه وفضای بیشتری برای فعالیت در خاک افغانستان بدست اورند.

 اشتباه است اگر بپذیزیم *چین بدون ثبات در افغانستان بتواند بندرگوادر در پاکستان را به یکی از بنادر پر رونق در سطح منطقه تبدیل نماید.* تجربه نشان داده است که افراطیت و بنیاد گرایی دامن همه کشورهای منطقه را خواهد گرفت در دهه 1990 که طالبان در افغانستان حاکم شد، طالبان پاکستان نیز امنیت پاکستان را به شدت مورد تهدید جدی قرار داده بود.

در شرایط فعلی  یکی از اهداف اصلی امریکا با کمک طالبان افغانستان و طالبان پاکستان *ایجاد بی ثباتی در پاکستان بعنوان متحد استراتژیک چین و جلوگیری از توسعه بندر گوادر بعنوان یکی از مهم ترین نقاط استراتژیک طرح یک کمربند، یک جاده است.

 از طرفی شاهراه قراقوم به بندر گوادر هم  از نظر امنیتی در معرض خطر جدی قرار می گیرد و عملا طرح یک کمربند، یک جاده از مسیر جنوب چین به اسیای جنوب شرقی و جنوب اسیا از طریق شاهراه قراقوم به بندر گوادر پاکستان و اقیانوس هند و ارتباط با افریقا بسته خواهد شد.

برخلاف دخالت های چندین دهه ای پاکستان درامور افغانستان اینک این پاکستان است که با  حاکمیت طالبان در افغانستان  نگران است که مبادا کنترل ازدست اسلام اباد خارج شود‌ و اتش دشمنی ان دامن پاکستان را بگیرد‌ یکی از نگرانی های جدی پاکستان گروه طالبان پاکستانی است که ممکن است حاکمیت طالبان بر افغانستان باعث تقویت انها شود. این را عمران خان در مصاحبه اخیر خود بیان کرد و گفت مردم پاکستان نگرانند.* 

مخالف سرسخت دیگر مسیر چین به بندر گوادر پاکستان و اقیانوس هند که  سه هزار کیلومتر طول دارد و شامل شبکه هایی از راه های زمینی، راه اهن، لاین گاز، نیرگاه برق است، علاوه بر طالبان *کشور هند است* که در هماهنگی با امریکا مانع بزرگی در احداث این طرح است. این شاهراه و مجموعه ی شبکه های ان از کشمیر عبور می کند، هند معتقد است که اجرای این عملیات باعث تثبیت مالکیت پاکستان بر کشمیر می شود*. بعلاوه هند با هماهنگی غرب و امریکا وباحضورطالبان درافغانستان یکی از عناصر کلیدی طرح غرب در مقابل "طرح یک کمربند، ویک جاده چین است".امریکا یی ها، *طرح استرالیا، ژاپن و هند را در مقابل یک کمربند، و یک جاده چین پیگیری می کردند تا اینکه دونالد ترامپ به جهت اهمیت موضوع،، طرح پاسفیک- هند را جایگزین طرح قبلی نمود.