شوشان ـ نوید قائدی :
صلهرحم، به معنای رفتوآمد و دیدار با خویشاوندان و رسیدگی به امور آنها است که از جمله آموزههای مهم دینی و اخلاقی در اسلام است. این عمل محاسن بسیاری برای فرد و جامعه به همراه دارد، از جمله مهمترین این فواید تقویت روابط و مودت بین خویشاوندان، ایجاد حس تعلق خاطر و همبستگی، کمک به نیازمندان فامیل و یاری رساندن به آنها و ترویج صلح و صفا بین آنها شود و در نهایت روابط نزدیک فامیلی میتواند کل روابط اجتماعی جامعه شهری و روستایی را تحتتأثیر قرار دهد و موجب ایجاد روابط قومی بههمپیوستهای شود که یک از ارکان سنجش تعالی در جامعه است.
اما شرایط سخت اقتصادی و معیشتی میتواند به طرق مختلفی بر روابط فامیلی و در نهایت روابط اجتماعی تأثیر منفی بگذارد و موجب کاهش این روابط شود. از مهمترین این تأثیرات میتوان به موارد ذیل بهصورت اجمالی اشاره کرد.
مشکلات اقتصادی میتواند باعث افزایش استرس و اضطراب در افراد و خانوادهها و اعضای یک محله و شهر و... شود. این امر میتواند منجر به تحریکپذیری، پرخاشگری و درگیری بین اعضای خانواده و دیگر خویشاوندان و افراد محله شود.
مشکلات اقتصادی سبب می شود افراد برای تامین نیازهای مالی خود بیشتر کار کنند. این امر می تواند زمان با هم بودن دوستان و اعضای خانواده ها و روابط بین خویشی را کاهش دهد و فرصت های آنها برای تعامل و ایجاد روابط قوی را محدود و حتی سرد کند.
گاهی در شرایط سخت اقتصادی، افراد و خانواده ها ممکن است برای یافتن فرصت های بهتر شغلی به مکان های دیگر یعنی شهرهای دیگر و استان های دیگر و یا حتی کشورهای دیگر مهاجرت کنند. این امر می تواند منجر به جدایی اعضای خانواده و کاهش روابط آنها شود.
مشکلات مالی و معیشتی می تواند باعث شود افراد مجبور به تغییر در سبک زندگی خود شوند. این امر می تواند شامل مواردی مانند نقل مکان به خانه کوچکتر، رانندگی با ماشین های ارزان تر و یا فروش وسایل نقلیه شخصی آنان و یا حتی خوردن غذاهای ساده تر و ارزان تر باشد. این تغییرات می تواند بر روابط فامیلی و اجتماعی تأثیر شگرف بگذارد که توضیح آن خارج از حوصله این نوشتار است.
مشکلات درآمدی می تواند منجر به مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب در افراد شود،زیرا افراد ممکن است از نظر عاطفی در دسترس نباشند یا تمایل به تعامل با دیگر خویشان را را نداشته باشند و انزوا پیش کنند و در موارد حادتر دست به اقدام های ناخرسند زنند.
گاهی در شرایط بسیار نامطلوب اقتصادی خانوارها، افرادکم سن تر که بیشتر تحت تاثیر احساسات هیجانی هستند به دلیل نیازهای روحی و روانی دچار انحراف و انحطاط اخلاقی می شوند که نمونه زیادی در جامعه در حال رخ دادن است که نیازمند آسیب شناسی است،گرچه دیگر سنین هم طی سال های اخیر از این آسیب ها تهی نبوده اند و مشکلات عدیده ای با ریشه فقر اقتصادی که منجر به فقر فرهنگی و فحشا هم شده است به وقوع پیوسته که غیر قابل انکار است.که همگی این اتفاق های نامیمون و نامبارک موجب گسست های فامیلی و اجتماعی غیر قابل ترمیم و جبران خواهند شد.
لذا تصور رسیدن به تعالی مطلوب در جامعه بدون پیشنیازهای اقتصادی و معیشتی بیراه است.