۱۷ مرداد؛ روز خبرنگار را دریابیم!

هر ساله، هفدهم مرداد، سالگرد شهادت «محمود صارمی»*، با عنوان «روز خبرنگار»، طی آئین های گرامی داشته می شود؛ تا یاد و خاطره او و همچنین خبرنگارانی که، به هر نحو ممکن، در اقصی نقاط جهان، قربانی خشونت سازمان یافته شده اند ، زنده شود؛ و مسئله مصونیت خبرنگاران در برابر خشونت یا هرگونه اقدامی که، سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می کند و آنها را در انجام وظایف خود، حتی در زمان صلح، دچار مشکل می نماید، بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
کسانی که، از بطن جامعه خود و در لایه های مختلف آن حضور و نمود جدی دارند و ارتباطات مختلفی با اقشار مختلف جامعه دارند، تا با آگاه سازی آحاد شهروندان از حقوق و وظایف شان، توسعه و پیشرفت جامعه را در مسیر مساعدی قرار داده و بلوغ اجتماعی را، در همکاری با سایر عوامل دیگر، به ارمغان آورند.
خبرنگاران، به شهروندان امکان می دهند تا درباره سیاست ها و رفتار حکومت ها، آگاهانه و درست قضاوت نموده و سپس تصمیم گیری کنند و یا بالعکس، در فهم و درک درست مسئولان جامعه از نیازها و عوامل رضایتمندی مردم، فعال باشند، زیرا یک جامعه آگاه به وظایف و مسئولیت های خود، می تواند تصمیمات بموقع و آگاهانه ای بگیرد.
خبرنگار با کار حرفه ای خود، حتی به ایجاد تغییرات اجتماعی و آگاهی بخشیدن به جامعه، کمک شایانی می کنند، لذا اهمیت حرفه خبرنگاری و تاثیرات آن بر افکار عمومی و حاکمیت کشورها، نباید بر کسی پوشیده باشد و اهمیت جدی به این قشر تاثیرگذار جامعه، می بایست مورد اتفاق نظر سازمان ها و دستگاههای مختلف حاکمیتی باشد، زیرا این خبرنگاران هستند که با فعالیت و عملکرد خود، می توانند در بزنگاه های تاریخی، برای ملت خود، نقش آفرینی و طلیعه دار صلح و آرامش و یا از بسیاری رخدادهای تلخ و فاجعه آمیز و یا ادامه روندهای نادرست، ممانعت کنند.
اصحاب رسانه و خبرنگاران، حلقه ارزشمند و طلایی اند که، موجب پیوند جامعه و حاکمیت در حوزه های گوناگون می شوند؛ چنین حلقه ای، در یک نظام «مردم سالار» و قانونگرا، زمینه ساز بستری از انتظارات، مسئولیت ها، حقوق و تکالیف هر یک، از دیگری است، که می بایست مورد توجه جدی آنها قرار گیرد؛ در این رابطه، برای یک «حکمرانی خوب»، وجود رسانه های آزاد و خبرنگاران حرفه ای و شجاع، نه یک تهدید، بلکه امری ضروری خواهد بود، تا در شرایط مختلف جنگ، انتخابات، بروز اتفاق و رخدادهای مختلف داخلی یا بین المللی، در مدیریت شرایط و حمایت از منافع ملی موثر واقع شوند.
خبرنگاران، پیشقراولانی هستند، که دید بهتری نسبت به جامعه و جهان، برای یک حکمرانی خوب، فراهم می سازند و خواسته ها و نیازهای حقیقی (و نه صوری) جامعه را، به درستی بازگو می کنند؛ لذا توجه به نقش آفرینی مثبت آنها، می بایست بخشی از سیاست های فرهنگی، اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی حاکمیت سیاسی باشد.
وجود قوانین درست و لازم در حوزه رسانه و فعالیت خبرنگاران، نیاز جدی این حرفه پرمشغله ذهنی است، که می تواند روندهای محدود کننده را به حداقل ممکن رسانده و در این بین، به حفظ امنیت روانی و شغلی خبرنگاران کمک نماید. زیرا تلاش خبرنگاران در جهت انجام وظایف خود، بدون ترس از خشونت، تهدید یا بازداشت و حتی زندان ، می تواند بهترین نتیجه را در مبارزه با فساد، رانت و قانون شکنی افراد و گروههای سودجو ، برای جامعه و کشور، بهمراه داشته باشد.
آنچه مشخص است، خبرنگاران، قشر بی دفاعی هستند که از سوی بسیاری از گروههای تروریستی، تبهکار، سودجو و گاهی کانون های قدرت، مورد آزار و اذیت، ارعاب و همچنین خشونت های مختلف قرار می‌گیرند؛ آنها فارغ از ارائه هر نوع خبر یا گزارش آگاهی بخش و افشاگرانه ای به جامعه و حاکمیت، تحت فشار قرار می گیرند؛ نقص قوانین یا برداشت های خاص از آنها و یا تهدید منافع نامشروع افراد و گروههای مختلف، حتی می تواند آنها را با مشکلات جدی قضایی و پرونده سازی های مختلف، مواجه سازد، لذا این وظیفه نهادهای مربوطه و ناظر بر قانون است، که با تدوین قوانین جامع، شفاف و حمایتی و فراهم نمودن شرایط لازم، خبرنگاران را در انجام وظایفشان نسبت به کشور و جامعه خود، حمایت نماید.
روز ملی خبرنگار، بر شناختن و شناساندن خبرنگاران به عنوان یک ستون اساسی مردم سالاری متمرکز است و در ادامه، مطبوعات آزاد و پرجنب‌وجوش، به‌عنوان کنترل و نظارتی بر قدرت دولت ها عمل می‌کنند تا شفافیت، پاسخگویی و حمایت از حقوق فردی تضمین شود، در غیر این صورت، نبود رسانه های مستقل و آزاد، به توازن قدرت در مردم سالاری و همچنین اجرای درست قانون اساسی، آسیب می رساند.یکی از مهم ترین تاثیر خبرنگاران، شکل دادن به افکار عمومی جامعه، با ارائه اخبار بی طرفانه، کاملاً تحقیق شده و جامع است.در عصر گردش اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در کنار اخبار و گزارشات موثق ، خبرنگار معتبر می تواند به عنوان یک چراغ راهنما، جهت کمک به افراد جامعه و برای حرکت در دریای بیکران اطلاعات و رسیدن به نتایج درست، کمک کند.
در حالی که خبرنگاران، به عنوان چراغ حقیقت و واقعیت موجود عمل می کنند، اما در چشم انداز جهان امروز، با چالش های جدی و بی شماری مواجه هستند.«دخالت احساسات»،«منافع تجاری» و «فشارهای سیاسی»، می تواند یکپارچگی گزارش های خبری را به خطر بیندازد؛ لذا آنها برای حفظ اعتبار خود باید از قوانین اخلاقی سختگیرانه ای از جمله رعایت اصول عینیت، دقت و انصاف پیروی کنند.
توجه به نظرات و گزارشات خبرنگاران، توسط جامعه و حاکمیت سیاسی ،موجب دریافت تصویر روشن تر و درست تری از فضای واقعی جامعه خواهد شد؛ بدون شک،«در تاریکی، نمی توان راه درستی را انتخاب نمود، الا اینکه، از وجود روشنی بخشی بهره برد، تا از موانع مختلف، بخوبی و با هزینه کمتری عبور کرد»، لذا این رسانه ها و خبرنگاران راستین هستند که با بازگو کردن واقعیات و حقایق موجود، در افشای روندهای نادرست و بازگو نمودن روندهای مفید، موثر واقع می شوند،

[*] محمود صارمی (زادهٔ ۱۳۴۷)، خبرنگار و مسئول دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در  مزارشریف افغانستان بود، که در سال ۱۳۷۷، در جریان حمله گروههای منتسب به طالبان افغانستان، به کنسولگری ایران در مزارشریف، به همراه دیپلمات های ایرانی، به شهادت رسید.

انتهای پیام