این طور که ما عوام فهمیده ایم، مدیریت بهم پیوسته منابع آب، اصطلاحی فنی در رشته مهندسی منابع آب است که کارشناسان و مدیران فارغ از تعلقات شخصی و تعصبات استانی، مصالح کلان و ملی را بر مبنای بهم پیوستگی منابع آب با محیط زیست تشخیص داده، برای توسعه پایدار کشور برنامه ریزی جامع کرده و سیستمهای منابع آب را یکپارچه مدیریت می کنند.
نظر به اینکه مدیران ارشد وزارت نیرو در امرِ حیاتیِ مدیریت، بسیار موفق و کارآمد هستند، لازم شد به سهم خود از این عزیزان تشکر کنیم.
در این راستا با یکی از مدیران دلسوز، با تجربه و صاحب منصب مصاحبه کرده ایم. امید است مورد استفاده قرار گرفته و زحمات این عزیزان بیش از پیش مورد تشویق قرار گیرد.
1.آقای دکتر با سلام اگر اجازه دهید سوالات را مطرح کنیم. یک آدم شیر پاک خورده ای گفته که ببینید تجارب انتقالهای بین حوضه ای در جهان موفق نبوده نظر شما در این مورد چیست؟
اولا آنها تخصص و تجربه ما را نداشتند. دوماً کی گفته انتقال آب بین حوضه ای. ما یک حوضه آبریز بزرگ داریم بنام حوضه فلات مرکزی كه از يك طرف تا خلیج فارس و از طرف ديگر تا درياي خزر امتداد دارد و کارون یک زیرحوضه كوچك داخل آن است.
این طوری مي شود گفت کل ایران یک حوضه آبریز دارد و بقیه زیر حوضه هستند، به عبارتی چابهار میت واند از ارس طلب حقابه کند. درست متوجه شدم ؟ بله
2. بالاخره نظر شما راجع به انتقال آب از سرشاخه های کارون به استان های دیگر چیست؟
انتقال آب کارون به همه جای ایران عزیز در برنامه ما قرار دارد. هم به قم و تهران، هم به سیستان و بلوچستان هم به خراسان جنوبی و شمالی هم به یزد و کرمان و هم قربونش برم به اصفهان عزيز.
3. اونوقت این قدر آب دارد این کارون ؟
به فضل الهی و به برکت دستان پرتوان کارگران و زحمت کشان و با نیروی فکر کارشناسان وطنی ما بله. حتی به دیگر کشورهای اسلامی هم در سراسر عالم اگر با ما باشند، آب می دهیم.
4. بعد تكليف اين همه سد و نيروگاه و كانال و ... كه دولت سرمايه گذاري كرده چه ميشود ؟
خب ببين عزيزم ما كه با ساختن اين تاسيسات هم اشتغال زايي كرديم هم تجارب بسيار زيادي براي مهندسان ايراني بوجود آمد. از طرفي اين تاسيسات كه عمر خود را هم كرده در آينده ميتواند به موزه تبديل شود و كلي درآمد گردشگري داشته باشد. بعد نوبتي هم باشد حالا نوبت بالا دستي ها است. از دهه 40 تا 90 به مدت 50 سال هرچي سد و كانال بوده براي خوزستان بوده حالا يه 50 سالي هم نوبت بقيه باشه.
5. بعد در اثر اين انتقال آبها محیط زیست پايين دست آسیب نمی بیند ؟
هر چند محيط زيست يك بحث انحرافي است كه یک سری آدم سوسول توي كاسه ما گذاشتند ولي اصولاً محیط زیست جهان یک پدیده بهم تنیده است كه كاريش نميشه كرد. الان ضربه ای که ما از سوراخ شدن لایه ازون داریم میخوریم از هیچ چیز دیگر نمی خوریم. خطر زباله های شهری، پارازیتهای ماهواره، دود ماشینها، بنزین تقلبی، اعصاب خردی ترافیک، تصادفات جاده ای، نگذاشتن ایربگ و ترمز abs برای خودروهای وطنی، استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی و ...
6. ببخشید انگار كمی از بحث اصلی خارج شدیم. سوال من در مورد تخريب محیط زیست ناشی از انتقال آب بود.
ببین نمیدانم شما چرا محلی فکر میکنی شما باید جهانی فکر کنید. چقدر ما از سطح فکرهای کوتاه ضربه خوردیم یعنی خطر خشک شدن زاینده رود در فصل مسافرت گردشگران و خطر خشک شدن دریاچه ارومیه از ریخت بی قواره کارون که آخرش دریاست و به کشورهای اجنبی می رود مهم تر نیست. واقعا برای بعضی آدمها باید متاسف باشیم.
7. خیلی خوب من توجیه شدم فقط برای اینکه بقیه هم بفهمند این سوالها را می پرسم. بعد از این انتقالها خود کارون و خوزستان چه سرنوشتی دارند ؟
اصولاً در خوزستان هوا خیلی گرم است و محیط مناسبی برای زندگی وجود ندارد. از طرفی آب و هوای آنجا مردم را بی فرهنگ بار می آورد و هی فرت و فرت می روند بلوار ساحلی به چیزی که در حد عقل و سوادشان نیست اعتراض میکنند. بنابراین بهتر است فعلاً سرریز جمعیت خوزستان از آنجا مهاجرت کنند تا بعداً فکری به حال بقیه آنها بکنیم.
8. در خبرها آمده بود که کشاورزان اصفهانی خط لوله انتقال آب به یزد را آتش زدند و تعدادی از مردم و نیروی انتظامی در جریان آن حادثه کشته شدند. به نظر شما مردم اصفهان هم نباید کمی نصیحت شوند؟
بگذریم
9. بالاخره باید برای تعارضات اجتماعی فکری بشود. اینکه دولت دائماً به همه وعده بدهد در آینده سیستم هنگ می کند. شما بهتر میدانید الان برای مدیریت تعارضات، اصولی مثل جلب مشارکت و طراحي سناریوی همه برنده مطرح است.
ببین خودت گفتی در آینده. اولاً تا اون موقع خدا کریمه بعدش هم اینها یک سری ترجمه از بولتن های خارجی است که به درد خودشان می خورد. مدل بومی اصول حل تعارض اِبراز ارادت به همه، قدرت لابی گری با بچه های بالا و داشتن پشتوانه مادی و معنوی است و اینها از مدل خارجی بهتر و کارسازتر است.
10. در مورد آینده کارون هم توضیح دهید .
مشکل کارون این است که مقطع آن خیلی بزرگ است و گول هیکل خود را خورده ما برنامه داریم بخش اعظم آن را آسفالت کرده و محیط امن و صافی برای اسکیت بازی گردشگران فراهم کنیم. این طوری بوی تعفن کارون هم خود به خود حل می شود و دیگر لازم نیست برای تردد مرتب روی آن پل بزنیم. اصلاً شاید زمین آن را برای مسكن مهر استفاده كرديم و يا براي بازارچه و پاساژ به مزایده گذاشتیم. در اين صورت كلي هم در آمدزايي خواهد داشت.
11. در مورد زيبايي كارون و روحيه گردشگران نوروزي چه تدبيري داريد؟
براي حداكثر 2 هفته آب مورد نياز را ذخيره و رهاسازي مي كنيم تا چهره كارون در ايام نوروز شاداب باشد. اين مقدار آب زيادي نيست و مشكل را هم حل ميكند.
12. آقای مدیر با توجه به اینکه سد گتوند آب کارون را شور کرده چه برنامه ای برای حل این مشکل دارید؟
ببین شما هم مثل این آدم های بیسواد هرچه به گوشِت خورد هی تکرار میکنی. اولاً که سد گتوند آب را شیرین کرده، دوماً مردم بروند خیارشور بکارند. اصلاً مزيت نسبي خوزستان توليد و صادرات خيارشور است.
13. شنیده ایم که قرار است خط لوله ای برای انتقال آب شور از سد گتوند به دریا احداث شود، نظر شما در این مورد چیست؟
یکی از فرصت های خوبی که این سد به ما داده تامین آب دریا است که نگرانی ما را برای پایین آمدن سطح آب دریاها برطرف میکند.
ما فکر میکردیم آب دریاها دارد بالا می آید.
جنابِ عقل کل! (با نگاه عاقل اندر سفیه و خشمناک ایشان) بالا آمدن آب دریا مال اونورِ کره زمین است سمت ما دارد پایین می رود.
14. طرح دیگری هم برای این سد دارید که به دردِ مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشور بخورد؟
یکی از طرح های جالب ما برای استفاده از آب شور سد گتوند تامین آب دریاچه ارومیه است. چون آنجا طبیعت آب شور است اعتراضی هم نخواهد بود.
15. آب را چگونه به آنجا می برند؟
انتقال آب توسط 2 رشته تونل به طول هزار و شونصد کیلومتر و قطر 15 متر و بصورت 2 طبقه انجام خواهد شد. که یک طبقه آن مخصوص قطار است. همه شهرهای بین راه هم به هم وصل میشوند. از آنجا به دریای خزر هم وصلش مي كنيم که در آنصورت ترانزیت کالا و مسافر و آب توسط این تونل بین آسیای دور و نزدیک و اروپا و آمریکا حل میشود. یه چیزی تو مایه های جاده ابریشم.
16. آيا مطالعات اين طرح انجام شده است؟
بله ده سالي ميشود كه مطالعات فاز يك، دو، سه و چهار آن انجام شده و منتظر انتخاب كنسرسيوم بين المللي از طریق فاینانس چین براي انجام فاز 5 و 6 هستيم.
17. احسنت. ولی براي من سوال پيش آمد كه آب چگونه سر بالا مي رود. آيا ايستگاه پمپاژ نمي خواهد.
اِ ا ِا ِِاه راست ميگي ها حواسم نبود، به نظرم اقتصادي نباشد. لطفاً هر 3 سوال و جواب بالا را حذف كنيد.
18. چشم. برخي معتقدند طرحهای انتقال آب نه تنها مشكل را حل نمي كند، بلكه به هدر رفت منابع مالی محدود کشور خواهد انجامید، از طرفی این طرحها اگر برای مردم آب نشوند قطعاً برای شرکتهای پيمانكاري نان میشود.
آقا مگر پيمانكاران ما اسرائيلي هستند. خب جزو همين مردم هستند. مگر اشتغالزايي بد است.
19. در مورد سد كارون 4 هم كه ترك برداشته كمي توضيح دهيد تا سوء تفاهمات برطرف شود.
ببينيد ما در مبحث پدافند غيرعامل يك سرفصل مهمي داريم تحت عنوان "مانور ترميم ترك در سدهاي بزرگ". لذا همه تلاش ما از اول اين بوده كه در يك قسمت حساس از سد، يك ضعف در بتن آن داشته باشيم كه بعد ترك بخورد و ما آن را ترميم كنيم. الان هم به كوري چشم دشمنان در حال انجام مانور با موفقيت كامل هستيم.
20. به عنوان آخرين سوال گفته شده كه كم آبي در هورالعظيم باعث بروز گرد و غبار شده و برداشت هاي بالادست در اين زمينه موثر است. آيا وزارت نيرو برنامه اي براي كنترل اين برداشتها ندارد؟
يكي از مشكلات بزرگ در مملكت ما اين است كه هر كسي در همه موارد به خود حق اظهار نظر ميدهد. شما نميدانيد اين گرد و غبار در احياي اراضي و جبران فرسايش خاك چه نقش مفيدي دارد. اصلاً اگر همين روند فرسايش ادامه داشته باشد، تا چند سال ديگر ممكنه جاي كوهها و دشتهاي باهم عوض شود. همين الان بسياري از کشورهاي خارجي دنبال كسب تجربه و تكنولوژي ما در مورد افزايش غبار هستند كه چگونه اين روش پيشرفته را در كشور خودشان پياده كنند و ما در مرحله عقد قرارداد جهت صدور خدمات مهندسي در اين زمينه با آنها هستيم.