يشتر شهرهای استان بیش از یک صد کیلومتر از مرکز استان فاصله دارند و برخورداری ناهمگن شهرها از توسعه اجتماعی، اقتصادی، صنعتی و ... منجر به افزایش بار تردد به مرکز استان برای بهره‌مندی از خدمات بهداشتی درمانی شده است.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: ماموریت دانشگاه تنها یک ماموریت دانشگاهی صرف به معنای آموزش دانشجویان و تربيت نیروی انسانی نیست بلکه علاوه بر آموزش و پژوهش، وظیفه بسیار خطیر ارایه خدمات بهداشتی درمانی در ساختار نظام سلامت بر عهده دانشگاه‌های علوم پزشکی است.

دکتر اسماعیل ایدنی در نشست خبری سرپرست و هیات ريیسه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز که دوشنبه 26 اسفندماه در سالن جلسات حوزه ریاست این دانشگاه برگزار شد، بر عزم مدیریت ارشد دانشگاه برای تعامل موثر با اصحاب رسانه به عنوان مهم‌ترین رکن جامعه مدنی جهت ارایه دستاوردها و نتایج تلاش مجموعه بهداشت و درمان استان و انتقال مطالبات مردم برای بهبود و ارتقای سطح سلامت و شاخص های بهداشت و درمان استان تاكيد كرد.

وی وظیفه و رسالت دانشگاه‌های علوم پزشکی را بسیار گسترده توصیف کرد و افزود: اگر واقعا نگاه مسئولانه به ارایه خدمات بهداشت و درمان در استان داشته باشیم، عمل به این وظیفه بار بسیار سنگینی بر دوش دانشگاه می گذارد.

آنچه بهداشت و درمان خوزستان را متفاوت مي‌كند

ايدني به ویژگی‌های منطقه‌ای متفاوت خوزستان نسبت به دیگر استان‌ها و وضعیت غیر قابل قبول شاخصه‌های بهداشت و درمان استان اشاره و عنوان کرد: امروزه در بهداشت و درمان از شاخص‌های مختلفی اعم از میزان دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی تا عوامل مرگ و میر، میزان حمایت‌ها، سطوح خدمات ارایه شده به کودکان، مادران، سالمندان و آحاد جامعه و ... برای ارزیابی عملکرد استفاده می‌شود که شرایط خاص خوزستان اعم از تنوع جغرافیایی و شکل زندگی، تهدیدهایی در ارایه خدمات بهداشت و درمان ایجاد کرده است.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز همچنین وجود مرزهای مشترک آبی و خاکی با عراق و کشورهای خلیج فارس را یکی دیگر از عوامل آسیب‌زا در حوزه بهداشت و درمان استان دانست و افزود: در صورت عدم کنترل، بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند از طریق این مرزها به استان راه یافته و بسیاری از مواد و داروها از این مسیرها به درون استان قاچاق شود؛ بنابراین همه این شرایط، خوزستان را نسبت به استان‌های همگن، متفاوت و بار زیادی بر هزینه‌های بهداشت و درمان استان تحمیل می‌کند.

ایدنی ادامه داد: بيشتر شهرهای استان بیش از یک صد کیلومتر از مرکز استان فاصله دارند و برخورداری ناهمگن شهرها از توسعه اجتماعی، اقتصادی، صنعتی و ... منجر به افزایش بار تردد به مرکز استان برای بهره‌مندی از خدمات بهداشتی درمانی شده است و در نهایت افزایش بار تصادفات، مشکلات جاده‌ای و مصرف سوخت روی سلامت مردم تاثیرگذار است.

وي افزود: به بیان دیگر، خروجی تمام این روند، مباحث توسعه‌ای است. سفر به مرکز استان مشکلات خاصی از استهلاک جاده و خوردو تا تراکم بیماران ناشی از سوانح در بیمارستان‌ها ایجاد می‌کند، به طوری که در حال حاضر بيشتر تخت‌های آی سی یو در بیمارستان گلستان، مربوط به سوانح جاده‌ای است و سوانح یکی از علل مهم مرگ و میر در استان است.

تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان این که وجود یک عامل کلان اجتماعی و اقتصادی در استان، بار زیادی بر نظام بهداشت و درمان تحمیل کرده است، گفت: با توجه به شرایط متفاوت و ناهمگن توسعه اقتصادی و اجتماعی در شهرها، نمی‌توان یک سیاست واحد و همگن در کل منطقه و استان پیاده کرد بلکه باید براي هر منطقه متناسب با شرایط خاص آن سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی شود.

وي با بازخوانی ماموریت‌های دانشگاه مبنی بر تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت و تامین عدالت در سلامت به عنوان دو ماموریت نخست، تصریح کرد: یکی از مشکلات حال حاضر کشور، تامین عدالت در سلامت است که به هر دلیلی در سال‌های اخیر دچار مشکل شده است. این مفهوم به معنای میزان برخورداری مردم از خدمات سلامت است که متاسفانه همگن نیست و این عدد در خوزستان نسبت به استان‌های دیگر متفاوت و حتی در درون استان نیز مختلف است، به طوری كه شاخص‌های استان در میانه استان قرار دارد و از این نظر نیز خدمات سلامت به طور عادلانه توزیع نشده است و در نهايت، بار بیماری‌ها نیز در خوزستان متفاوت خواهد بود

ایدنی ادامه داد: به طور مثال در اهواز به عنوان مرکز استان شاید بار بیماری‌ها در نقاط مرکزی ناشی از سبک زندگی و ثروت باشد که بیشتر بیماری‌های فشار خون بالا، دیابت، چربی بالا، در این مناطق متمرکز شده است ولی در حاشیه شهر بیشتر بیماری‌های عفونی و سوانح مهم هستند.

وي گفت: همه این موارد، تبعات مشکلات کلان اجتماعی و اقتصادی استان است که در نهایت بار آن بر نظام بهداشت و درمان القا می‌شود.

تاثير هزينه‌هاي درمان بر بالا و پايين خط فقر

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، هزینه‌های پرداختی از سوی مردم را به عنوان بُعد دیگر عدالت در سلامت عنوان کرد: طبق اسناد بالا دستی برنامه‌های توسعه‌ای و قانون اساسی کشور، یکی از وظایف دولت تامین خدمات سلامت است. به طوری که در پایان برنامه توسعه سهم پرداختی مردم در خدمات بهداشت ودرمان باید به 30 درصد برسد اما در حال حاضر بين رقم كنوني حتی در بیمارستان‌های دولتی فاصله بسیار زیادی با اين رقم وجود دارد و به همین دلیل، سالانه نزدیک به 800 هزار نفر در کشور به دلیل هزینه‌های بهداشت و درمان زیر خط فقر می‌روند که این آمار بسیار نگران‌کننده است.

وي با بیان این که اگر بستر و ظرفیت ارايه خدمات فراهم نباشد، هیچ اتفاقی نمی‌افتد اما اتفاق‌هاي خوبی پس از حماسه سیاسی و انتخابات ریاست جمهوري در کشور در حال وقوع است؛ اظهار داشت: علي‌رغم همه مشکلات و با وجود آن که سهم بهداشت و درمان، سالیان متمادی به خوبی در بودجه کشور دیده نشده و بهداشت و درمان هیچ وقت در چند سال گذشته جزو ده اولویت نخست کشور نبوده است؛ در حال حاضر در نگاه رییس جمهور، مجموعه ارکان سلامت و پرداخت‌کننده منابع مالی سلامت یک همگرایی بی‌بدیل وجود دارد که فرصت بسیار خوبی برای استان ایجاد می‌کند.

برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات حوزه سلامت خوزستان

ایدنی با تاکید بر لزوم شناسایی نقاط ضعف و قوت حوزه بهداشت و درمان استان در فضای جدید ایجادشده، به لزوم برنامه‌ریزی اصولی و عملیاتی برای رفع مشکلات حوزه سلامت استان تاکید و بيان کرد: در این راستا یکی از اولویت‌های وزارت‌خانه توسعه خدمات بهداشتی و درمانی در روستاها است و بر این اساس قرار است در یک و نیم سال آینده، تمام مراکز بهداشتی روستایی مطابق استانداردهای ملی از نظر لوازم و تجهیزات و پرسنل تجهیز شود.رییس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ادامه داد: منابع مالی محدود است و تنها راه این است منابع محدود را اولویت بندی کنیم. وی به احداث شبکه های بهداشت در اقصی نقاط استان و روستاها اشاره کرد و گفت: باید به جای تمرکز روی احداث بیمارستان های غیرکارشناسی شده در استان اولویت را بر توسعه و تجهیز خانه ها و شبکه های بهداشت استان بگذاریم.

تغييرات نظام خدمات بهداشت و درمان در سه سال آينده

وی مساله دیگر را نگاه جدید به حوزه بهداشت و درمان عنوان و تصریح کرد: در این رویکرد، در سه سال آینده نظام نوین ارايه خدمات بهداشتی و درمانی در کشور کاملا نهادینه و اجرایی می‌شود. اگر چه در حال حاضر خدمات بهداشتی و درمانی به وظیفه سنتی ارايه خدمات به مادر و کودک و پیشگیری از بیماری‌های واگیر محدود می‌شود، در نظام جدید بسیار وسیع‌تر و به سمت غربالگیری بیماری‌های مزمن و واگیردار توسعه می‌یابد.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بزرگترین عامل کنونی تهدید کننده نظام سلامت کشور را بیماری‌های واگیر عنوان و تصریح کرد: البته اقدامات خوبی در جهت کنترل این بیماری ها انجام شده است اما نگاه باید به سمت این باشد که دیگر بیمار در کشور تولید نشود زیرا هنگامی که ورودی بیماری کلیوی، سرطانی و قلبی عروقی زیاد باشد هر چقدر هم در ارايه خدمات به سمت ایجاد بیمارستان و تجهیز بخش‌ها با دستگاه‌های مختلف حرکت کنیم، مشکل حل نخواهد شد.

چگونه بار بيماري‌ها تغيير مي‌كند؟

ایدنی با بیان این که اگر گفتمان سلامت را به صورت یک هرم تعریف کنیم، قاعده آن مدیریت سبک زندگی است، افزود: این همان چیزی است که می‌خواهیم به سمت آن حرکت کنیم زیرا اصلاح رفتارهای مردم و افزایش توانمندی مردم در مراقبت از خود، ورودی بیماری‌ها را کاهش می‌دهد در غیر این صورت اگر مردم نسبت به مخاطرات سلامت آگاه نشوند و رژیم‌های غذایی خود را اصلاح نکنند، بار بیماری‌ها تغییر نمی‌کند.

وی بزرگترین عامل مرگ و میر در کشور را بیماری‌های قلبی و عروقی عنوان و خاطرنشان کرد: سوانح و سرطان‌ها نیز در مرتبه بعدی میزان مرگ و میر در کشور قرار دارند. 40 درصد سرطان‌ها با اصلاح سبک زندگی قابل پیشگیری است. از سوی دیگر بزرگ‌ترین تهدید نظام سلامت، ناامنی غذایی است به این معنا که سبد غذایی مردم امن نیست.در واقع منظور این نیست که مردم دچار سوءتغذیه هستند بلکه بد تغذیه مي‌كنند كه چاقی و فشار خون بالا از تبعات آن و یکی از مشکلات حال حاضر کشور است.

بهداشت فقط جایی برای واکسن زدن نیست

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز دومین اولویت در اهداف دانشگاه را غربالگری و شناسایی عوامل خطر و در مرحله بعد مدیریت بیماری‌ها برشمرد و گفت: مدیریت بیماری‌ها بیشترین حجم اعتبارات را به خود اختصاص می‌دهد اما در قله هرم، گفتمان سلامت قرار دارد و قاعده آن اصلاح رفتارهای مردم است

ایدنی با تاکید بر این‌که نگاه مجموعه بهداشت و درمان تغییر کرده است، يادآور شد: بهداشت دیگر تنها جایی برای واکسن زدن نیست بلکه جایی برای غربالگری بیماری‌های واگیر است و در رویکرد جدید وزارتخانه از سال 93 ، این برنامه در تمام روستاها و تمام مراکز بهداشت روستایی اجرا خواهد شد. همچنین از هر استان یك شهر به صورت پایلوت انتخاب و تمام مردم شهر زیرا پوشش این برنامه قرار می‌گیرد و در سه سال این برنامه در سراسر کشور مدیریت و اجرا می‌شود.

وی در حوزه درمان اولویت نخست را تقویت اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی اعلام و تصريح کرد: مراکز اورژانسی چه در سطح شهری و چه جاده‌ای تقویت می‌شود. اولویت بعد در حوزه درمان، تقویت اورژانس‌های بیمارستانی و حمایت از بیماران خاص مانند تالاسمی، هموفیلی، ms و سرطانی است، همچنین تاکید زیادی روی بیماری‌های روانپزشکی خواهد شد.

تاكيد بر توجه به بيماري‌هاي روانپزشكي

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه چهارمین رتبه بیماری‌های مزمن در کشور به بیماری‌های روان پزشکی تعلق دارد، افزود: این بیماری‌ها موجب ناکارآمدی افراد در روزهای اداری، کاهش رضایت از زندگی و افزایش افسردگی می‌شود.

وي گفت: بنابراین غربالگری برای بیماری‌های روانپزشکی و اختصاص تخت روانپزشکی هم از اولویت‌های سال آینده خواهد بود. تقویت مراکز ترک اعتیاد و مدیریت خدمات‌رسانی به معتادان نیز اولویت دیگری است که وزارتخانه برای سال آینده طراحی کرده است.

برچسب ها: تشريح ، اهداف ، دانشگاه علوم پزشكي اهواز ، ايدني