شاید شما هم با این جمله موافق باشید که استان خوزستان امروزه استانی نخبه گریز و سرمایه گریز است و اغلب برآیند نیروهای موجود در آن به خارج از استان تمایل دارند . متاسفانه خوزستان نتوانسته در طول سالیان بعد از جنگ به کانونی جهت جذب سرمایه های دردسترس تبدیل گردد. پرسش این است که چرا با وجود مزیت های نسبی در این استان زنجیره های صنایع وابسته و پائین دستی اغلب ابتر و نا کارآمد رها شدند و صنایع پائین دستی مرتبط با این مزیت های بزرگ موجود در استان آنچنان که شاید و باید، شکل پیدا نکرده اند.
و چرا سرمایه گذاری در سطح صنایع مهم استان خوزستان زنجیره خود را نمی تواند کامل کند. مزیت هایی همچون کشاورزی بی بدیل، صنعت نفت وگاز و پتروشیمی و صنعت نیشکر و صنایع جانبی و فولاد در کنار وجود شاه¬ راه های تجاری و سایر راه های مواصلاتی و هم مرزی با بازارهای خوب منطقه ای که شایسته است متاسفانه نتوانسته اند پتانسیل های خود را آشکار کنند از سوی دیگر این مزیت های نسبی و صنایع بزرگ استان به نوعی درگیر پیامد های توسعه هستند ممکن است در بخش هایی چرخه محیط زیستی را دستخوش تغییرکرده باشند و این امری غیر طبیعی نیست.
توسعه در همه جای جهان پیامد دارد و گریزی از پیامدهای توسعه نیست پس نباید محیط زیست همچون شمشیری بر گردن صنعت و توسعه استان فرود بیاید و هیچ ذهن آگاهی حاضر نیست مزیت های نسبی استان خوزستان را قربانی محیط زیست کند گرچه حفظ حیات زیست از اهم واجبات برای هر انسانی است اما نباید فراموش کرد که معیشت استان نیز برای حیات استان امری لازم و حتی ضروری است.
فضای ایجاد شده در استان خوزستان برخلاف سایر مناطق کشور که با مشکلات مشابه ای دست به گریبان هستند باعث شده صنایع بزرگ استان بجای اینکه جاذب سرمایه گذار باشند سرمایه گذار را فراری می دهند چرا که به نظر می رسد عقلانیتی مسئولانه وجود ندارد که تعاملی سازنده بین گفتمان محیط زیست گرا و توسعه گرا بوجود آورد. به نظر می رسد راه حل سومی وجود دارد و آن این است که درک کنیم توسعه در هیچ جای جهان بدون پیامد وجود ندارد اما شیوه برخورد ما با این پیامد بسیار مهم است. شرط اول این است که ما ابتدا این پیامدها را به دقت و درستی بشناسیم و با عقلانی کردن آنها راه کنترل آنها را پیدا کنیم.
تنها در این نگرش است که گفتمان محیط زیست گرایی ملازم توسعه خواهد شد و بدون شک دستاورد این نگرش هم حفظ محیط زیست خواهد بود و هم حفظ مزیت های نسبی استان که در نتیجه آن رونق سرمایه گذاری مولد اشتغال پایدار را به ارمغان خواهد آورد بدیهی است با اتخاذ رویکردی پرخاشگرایانه و عداوت آمیز نسبت به طرح های مهم اقتصادی استان فقط احساس عدم امنیت را به خوزستان تزریق می کنیم.
در حالی که به همت مقامات امنیتی لشکری و کشوری و سربازان گمنام، امنیت قابل توجهی برای استان فراهم شده است که زمینه بلوغ صنعت و کشاورزی استان را فراهم می کند. بیائیم با ایجاد فضای نقادانه اما متکی بر عقلانیت و مسئولیت این فضا را متشنج نکنیم تا سرمایه گذاران رغبت آن را پیدا کنند و به توسعه استان بیش از گذشته همت گمارند.
نگاهی به رفتار مسئولین سایر استان ها با صنایع بزرگشان که دارای مشکلات مشابهی هستند این درس را به ما می دهد فضای اقتصادی و تولید به آرامش نیاز دارد که متاسفانه این در خوزستان این آرامش کمتر جدی گرفته می شود.
نویسنده : سعید رازقی