در این میان به دلیل سرکوب نخبگان و فرهیختگان جوامع اسلامی، آنان نتوانستند آنچنان که شایسته است بعد از فروپاشی دولت ها به نقش تاریخی خود عمل کنند و این مساله باعث ایجاد یک خلاء فکری در میان مردم شد.

شوشان- علیرضا عبدالله نژاد : میزگرد بررسی جنایات گروه تکفیری داعش در عراق و سوریه از منظر موازین حقوق بین الملل و اندیشه اسلامی به میزبانی روزنامه فرهنگ جنوب با حضور جمعی از کارشناسان حوزه ارتباطات، حقوق بین الملل و فعالان سیاسی برگزار شد. در این نشست دکتر کیوان لطفی استاد ارتباطات دانشگاه، اکبر ظریف استاد دانشگاه، مجتبی احمدی رییس دانشکده خبر اهواز، دکتر عبدالوهاب سیلاوی حقوقدان و پژوهشگر، دکتر محمد جوروند، امید حلالی مدیرمسئول روزنامه فرهنگ جنوب، نعیم حمیدی از فعالان سیاسی و رسانه و علیرضا عبداله نژاد سردبیر پایگاه خبری شوشان برگزار شد.

امید حلالی مدیرمسئول روزنامه فرهنگ جنوب در ابتدای این نشست ضمن تشریح آخرین وضعیت و شرایط تحولات و بحران عراق و سوریه گفت: تحولات سوریه و عراق را نمی توان بدون در نظر گرفتن هم تحلیل کرد. حلالی بیان داشت : گروه تروریستی داعش با تغییر وضعیت میدانی و احتمالن تقسیم کار میان خود و جبهه النصره حوزه کار خود را به عراق تغییر داده است. آن چیزی که بیش از پیش حائز اهمیت است این است که می بایست نسبت به رصد و دیده بانی حوادث پیرامونی خود حساسیت ویژه ای داشته باشیم.

مدیرمسئول روزنامه فرهنگ جنوب ادامه داد: رسالت نخبگان در این زمینه است که تولید فکر کنند و با ارئه تحلیل های صحیح در جهت تصمیم سازی برای مسئولان کشور ایفای نقش کنند. وی بر این باور است که نظام جمهوری اسلامی در تحولات منطقه هوشمند عمل کرده است.

وی ادامه داد: با توجه به مرزهای گسترده عراق با کشورمان برگزاری میزگردهای علمی می تواند موجب تضارب آرا و ارائه راهکارها برای برون رفت از این بحران بدشت آید. وی گفت: متاسفانه همزمان با ماه مبارک رمضان شاهد نمایش قتل و کشتار مسلمانان توسط این گروه تروریستی در عراق هستیم.

در ادامه این میزگرد، دکتر عبدالوهاب سیلای از حقوقدانان و فعالان اجتماعی خوزستان به عوامل و علت های حوادث پیش آمده در کشورهای اسلامی اشاره کرد و گفت : بعد از آنکه در حاکمان کشورهای اسلامی نوانستند با تفکرات قومی آرمان های تاریخی مردم عرب را تحقق بخشند شاهد وقوع بهار عربی (اسلامی) بودیم. در این میان به دلیل سرکوب نخبگان و فرهیختگان جوامع اسلامی، آنان نتوانستند آنچنان که شایسته است بعد از فروپاشی دولت ها به نقش تاریخی خود عمل کنند و این مساله باعث ایجاد یک خلاء فکری در میان مردم شد.

این کارشناس مسائل حقوقی به تاثیرگذاری و الگوگیری بیداری اسلامی از انقلاب اسلامی گفت: کشورهای غربی و حاکمان سلطنتی در مقابل نفوذ معنوی جمهوری اسلامی احساس شکست می کنند. بعد از اشغال عراق توسط آمریکا تفکری که بتواند موجبات اتحاد مردم این کشور شود را فراهم کند وجود نداشت.

سیلاوی ادامه داد: آنها از این خلاء استفاده کرده و تفکرات ناسیونالیستی در کردستان و اختلافات میان شیعه سنی را در این کشور تقویت و به آنان دامن زدند. وی هدف آمریکا را تضمین امنیت رژیم صهیونیستی دانست و گفت: تجزیه عراق ، تجزیه سودان را در اذهان متبادر می کند. در کردستان عراق اسرائیل نفوذ فراوانی دارد. تحقق شعار از نیل تا فرات در این راستاست. سیلاوی هدف دوم امریکا در بحران عراق و سوریه را نمایش چهره خشن از اسلام عنوان کرد وگفت: می خواهند با این اقدام وحشیانه به پروژه اسلام هراسی دامن بزنند.

اگر گروه ترویستی داعش در اعلام خلافت اسلامی جدیت داشت که این مساله می بایست اولین تهدید برای کشورهای عربی باشد. چرا نظام حاکم بر کشورهای اسلامی پادشاهی و در تعارض کامل با تفکرات داعش است. لذا شعار تشکیل خلافت اسلامی اصالت ندارد. ولی میتواند ابزاری باشد برای رسیدن به هدف که همانا تجزیه عراق است.

این کارشناس حقوقی به نقش مرجعیت در بحران عراق اشاره کرد و گفت: فتاوا اخیر آیت اله سیستانی و تاکید معظم له بر انسجام شیعیان و اهل سنت در مقابله با این گروه ترورسیتی و تاکید بر حفظ تمامیت ارضی عراق می تواند نقطه عطف و تاثیرگذاری در تعیین سرنوشت این بحران باشد.

دکتر سیلاوی به بیانات مقام رهبری در این زمینه اشاره کرد و گفت : رهبری فرموده اند که مرجعیت عراق از عهده داعش برخواهد آمد و نیاز به دخالت دیگران نیست. وی ادامه داد: یکی از عوامل اساسی که بهانه را بدست گروه های تکفیری داعش داده است عدم ساماندهی و رسیدگی به استان های سنی نشین در عراق است.

در این مناطق دولت عراق نتوانسته پاسخگوی مطالبات حداقلی آنان باشد. یک و سال و نمی است که مردم سنی عراق تحصن کردند. حتی هشدارهای مراجع تقلید عراق برای رتق و فتق کردن امور موثر واقع نشد. عملکرد ضعیف دولت نوری المالکی بستر مناسبی برای بروز و ظهور گروه های تفکیری در عراق فراهم کرده است.

این کارشناس مسائل حقوقی بیان داشت: گروه تروریستی داعش مورد حمایت سرویس های امنیتی و جاسوسی کشورهای عربستان و قطر هستند. این کشورهای تدارکات و امکانات وسیعی برای گروه داعش فراهم کردند. این گروه تروریستی هزاران اتومبیل صفر کلیومتر در اختیار دارد. اسلحه های پیشرفته که هیچ گروهی تروریستی در این مدت کوتاه نمی تواند این حجم از اسلحه های را جمع آوری کند. در این میان اسرائیل از اعلام استقلا کردستان استقبال کرد.

سیلاوی ادامه داد: با توجه به شواهد عینی سفارت ترکیه عامل توزیع اسلحه در میان گروه تروریستی داعش بود. به گفته این کارشناس مسائل اسلامی ترکیه با آمریکا و سایر عوامل موثر در اغتشاشات اخیر عراق به تواق رسیده است که نفت این مناطق را تا 20 سال آینده به نصف قیمت جهانی به ترکیه بفروشد.

وی به دو هدف عمده درحوادث عراق اشاره کرد و گفت: هدف آمریکا جلوگیری از گسترش گفتمان جمهوری اسلامی در میان ملل اسلامی است. آمریکا قصد دارد با اعلام خلافت اسلامی از سوی گروه داعش تمام مخالفان حاکمان پادشادهی کشورهای عربی را به عراق جهت تشکیل خلافت اسلامی بکشاند. بدین طریق شر مخالفان دولت های اسلامی را از سر آنها کم کند و به عراق فرابخوانند تا ترکیب جمعیت مذهبی در عراق را تغییر دهند.

در ادامه اکبر ظریفی استاد دانشکده خبر نیز در این میزگرد گفت: جنبش های ترقی خواهانه جدید در جهان اسلام بعد از 40 سال تا 60 سال به بار نشسته است. وی به قرارداد سایس پیکو اشاره کرد و گفت: در این قرارداد کشورهای انگلیس و فرانسه وعده و وعیدهایی به کشورهایی که از حکومت عثمانی جدا شدند دادند .

فرانسه تا حدودی به این وعده ها عمل کرد اما انگلستان بر اساس گفتگوهایی داخلی در 1910 کار را پیش نبرد. انگلیس متعهد شده بود که حاکمیت در این کشورها را به سمت لیبرال دمکراتیک رهنمون کند. عدم تحقق این وعده جنبش های اجتماعی را در سال های اخیر به سوی اعتراض و ایجاد بهار عربی کرد.آنها تنها نیاز به یک جرقه داشتند که سرویس های امنیتی به این جنبش کمک کردند که این تحولات زودتر اتفاق بیافتد.آنها در سوریه به صورت مصنوعی و با اعزام نیروهای تروریستی از سوریه به نام مخالفین دولت و با دخالت مستقیم کشورهای همسایه به اعتراضات در سوریه علیه دولت دامن زدند. سرمایه گذاری کلان موساد و سیا در سوریه برای جهت دهی به تحرکات اجتماعی جامعه سوری نخبگان و مخالفان حکومت را تحریک کرد.

به گفته این استاد دانشگاه همه آن اتفاقات در سوریه حاثل مخالفت مخالفان نبود و حالت مصنوعی و سزارین داشت . نوع اعتراضات در سوریه با مصر و تونس تفاوت ماهوی داشت. ظریفی بیان داشت: در عراق دولت دمکراتیک شکل گرفته بود و نمی توانست این پروژه را در این کشور اجرایی کنند. عراق زمینه بروز و ظهور این گونه تخلفات را ندارد. گروه تروریستی داعش تمامی امکانات خود را از خارج از کشور به داخل عراق آورده است.

ساختار مذهبی عراق این گروه را برنخواهد تافت. بر این اساس گروه تروریستی داعش به صورت کوتاه مدت ضرباتی را به عراق وارد خواهد کرد. در این میان عراق بیش از گذشته به همسایگان خود که از قضا کشورهای بزرگ جهان با آنها اختلاف دارند نزدیک تر خواهد شد. ظریفی ادامه داد: جامعه سیاسی عراق مجبور است برخی از خواسته های به حق خودشان را تعدیل کنند و ساختار سیاسی عراق می تواند نقش محلل را بین کشورهای که با آمریکا مشکل دارنددر این میان پیش بینی می شود که مناسبات بین امریکا و ایران موجبات کاهش تنش را فراهم کند.

در ادامه این میزگرد، دکتر محمد جوروند از کارشناسان مسائل منطقه گفت: در اسلام فرقه ای به نام سلفی وجود دارد که هیچ اصالتی برای عقل و تفکر در مبانی اسلام قائل نیستند بلکه می گویند باید به طورکامل احادیث را اجرا کنیم. اهل حدیث قایل به حادث و قدیم بودن قرآن هستند. اکثر فرقه های جدید خودشان در حوزه اندیشه از ابن تیمیمه پیروی می کنند. به دلیل فقدان بنیاد فکری این فرقه در برابر موج تعقل گرایی منزوی شدند.

وی به تشکیل فرقه وهابیت در اسلام اشاره کرد و گفت: محمد بن عبدالوهاب تحت تاثیر اندیشه های مستر هنفر اقدام به فرقه وهابیت کرد. استعمار جهانی خطر گسترش مذهب شیعه را در بلاد اسلام به شدت احساس کرده بود و بر این اساس بود که با تشکیل فرق ضاله در اسلام سعی در منزوی کردن این تفکر داشت. بروز و ظهور تفکرات عبدالوهاب در اندیشه اسلامی نشات گرفته از عدم اجتهاد در تفکرات اهل سنت است.

مذهب تشیع اما در این میان پایه و اساس خود را بر تجدد فقی نهاده است . در اندیشه های بزرگ امام راحل در حوزه فقه پویایی و نو شدن را به وضوح مشاهده می کنید. دکتر جوروند بیان داشت: نوع پوشش افراد گروه های القاعده و داعش و نوع تفکرات آنان از اعتقادات سلفی و تکفیری نشات می گیرد.

وی به تقسیم سوریه و عراق میان داعش و جبهه النصره اشاره کرد و گفت: در این میان ابوبکر البغدادی سرکرده گروه تروریستی داعش با علام خلافت اسلامی علنا اتحاد خود را با جبهه النصره برچید. در شعارهای داعش مبارز باآمریکا ، اسرائیل برخلاف گروه تروریست القاعده دیده نمی شود.

نعیم حمیدی از فعالان رسانه ای استان نیز در این نشست گفت: اخوان المسلمین جایگاه عمیق و سابقه تشکیلاتی از بدو تاسیس در اردن ،یمن، مصر ، تونس و الجزایر دارد. در حال حاضر عربستان نماینده رسمی وهابیت است. گروه تروریستی داعش هیچگونه تناسبی با مذاهب ندارد. این ها همان اسلام امریکایی است که امام راحل سال های پیش از این از ان خبر داده بود. گروه های ترورسیتی داعش ، القاعده ، جبهه النصره و الصرخی ساخته و پرداخته استکبار هستند. اینها نماینده هیچ دین و مذهب نیستند. در این میان از آنجایی که نتیجه انتخابات من باب میل آمریکا نبود با تجهیز گروه تروریستی داعش به دنبال تغییر معادلات سیاسی به نفع خود است.

در ادامه دکتر محمد جوروند بیان داشت: ابوبکر البغدادی از سال 2005 تا 2009 میلادی در زندان بوکا عراق به سر می برد. وقتی او از زندان آزاد می شود خطاب به مامور آمریکایی می گوید شما را در نیویورک ملاقات خواهم کرد. پشت همه جریانات فرقه ای در اسلام حضور آمریکا هویداست.

دکتر کیوان لطفی از اساتید ارتباطات دانشکده خبر گفت: بستر همه این حوادث عدم توسعه یافتگی کشورهای خاورمیانه است. اگر کشورهای توسعه یافته بودند این بذر کاشته نمی شد. انعکاس تصاویر خشونت بار از عراق و سوریه از سوی خبرگزاری های غربی با هدف خشن نشان دادن از اسلام دیده می شود.

لطفی از سه مولفه توسعه نیافتگی ، نامگذاری و پروژه دیدن به عنوان عوامل بروز بحران در خاورمیانه اشاره کرد و گفت: نامگذاری این حوادث به نام بهار عربی در مقابل زمستان و بیداری در مقابل خواب خود دارای مفاهیمی متناسب با خود است.

منشا تمامی این حوادث کشور مصر است. بعد از حوادث تونس که انفجاری بود مصر منشا تحولات در کشورهای عربی است. لطفی حوادث در سوریه را غیر طبیعی و سزارینی دانشت. این استاد ارتباطات دانشکده خبر گفت: یکی از اساتید دانشگاه نقل می کند امریکا و غرب به دنبال تشکیل 20 کشور جدید است.

لطفی به عوامل پیدا و پنهان بحران در سوریه و عراق اشاره کرد و گفت: من این حوادث را ترکیبی از پروژه و پروسه می بینمو آنها به دنبال ایجاد نقشه خاورمیانه جدید هستند. آنها می خواهند کشورهای اسلامی را به خود درگیر کنند.

وی به اهداف حداقلی این بحران اشاره کرد و گفت: آمریکا و غرب می خواهد با ویران کردن بنیادهای اقتصادی، نظامی و اجتماعی کشورهای اسلامی را تا 50 سال آینده سرگرم بازسازی و ترمیم وضعیت خود کنند. آنها می خواهند یک نسل را مفقود کنند تا دیگری نسلی نباشد که نسل آینده از آن سرمشق بگیرد.

همان هدفی با تحمیل هشت سال جنگ در ایران دنبال کردند.در جامعه پذیری یک نسل الگوی نسل بعدی است و یک نسل را زمین گیر می کنند نسل بعدی بدون الگو می ماند. این حوادث البته دارای رویش های نیز است. که مرجعیت و بسیح مردم از این موارد است. بستر داخلی بروز این حوادث توسعه نیافتگی است.

وی گفت: غیر سازی از اهداف غرب است. وی به دیپلماسی رسانه ای اشاره کردو گفت: آنها با به تصویر کشاندن صحنه های خشونت از این گروه های تروریستی سعی در توجیه دخالت آنان در مسائل کشورهای اسلامی را دارند. هر تصویری که از این صحنه ها از خبرگزاری ها و تلویزون غربی به نمایش در می آید صدای الله اکبر نیز همراه است و این نمی تواند امری تصادفی باشد. هر شب هر روز آنها می خواهند بگویند اسلام دین خشونت و قتل و کشتار است.

یکی از رسالت های رسانه ملی این است که بین این اسلام و اسلام رحمانی و ناب محمدی فاصله ها را ایجاد کند. این استاد ارتباطات می گیود:رسانه ملی در خصوص بحران عراق هوشمندانه و واقع گرایانه عمل کرد . اما در بحران سوریه منفعل. عملکرد رسانه ملی در بحران سوریه منفعلانه بود. اما در بحران عراق دیگر انکار نکردیم و به بیان انعکاس واقعیت ها پرداختیم.

نعیم حمیدی از فعالان عرصه رسانه نیز در این میزگرد گفت:آمریکا در این حوادث به دنبال ایجاد خاورمیانه جدید است.بی تردید نقش انقلاب اسلامی در بیداری مردم کشورهای اسلامی غیرقابل انکار است. اکثریت اهل سنت از مباحث قتل و کشتاربه دور هستند. آمریکا به دنبال تامین امنیت اسرائیل است. انتخاباات عراق متناسب با اهداف آمریکا نبود . آمریکا به دنبال تجزیه عراق است.عراق در آستانه انتخاب رییس جمهور ، نخست وزیر و رییس پارلمان است و آنها می خواهند با ایجاد آشفتگی و به هم رختگی در این کشور دولت را تحت فشار قرار دهند.

آمریکا بحران را در سوریه ایجاد کرده است و با ایجاد گروه داعش آنها را به مروزهای جمهوری اسلامی نزدیک کند. آنها می خواهند با ناامن کردن کشورهای همسایه ایران کشورمان را در مذاکرات هسته ای تحت فشار قرار دهند.

فعال کردن گروه داعش در عراق را باید در این زمینه ارزیابی کرد. حمیدی ببان داشت: آیت اله سیستانی با فتاوای خود خطر داعش را گوشزد کرده است. آیت اله سیستانی بر این باور است آمریکا به دنبال تقسیم عراق هستند. تلقی جنگ شیعه و سنی درعراق نادرست است. آنها از گفتمان جمهوری اسلامی هراس دارند.ما باید پیرو فرامین رهبری و پیروزی دولت تدبیر و امید باشیم تا در این بحران نیز فائق شویم.

مجتبی احمدی مدیردانشکده خبر اهواز نیز در این میزگرد گفت: تا سال 1990 که شاهد فروپاشی شوروی بودیم هیچگونه جنگ بزرگی رد جهان رخ نداد. بعد از فروپاشی شوری یک خلاء قدرت در جهان بوجود آمد و اتفاقات نظیر یوگسلاوی ، خاورمیانه در این راستاست. این خلاء قدرت باعث شد که هر کس به دنبال منافع اقتصادی خود باشد. بعد از سقوط صدام که در موازنه قدرت دیگر جایی نداشت عراق دچار خلاء قدرت شد و در این میان اختلافات داخلی میان حاکمان عراقی بر این امر دامن زد. مدیر دانشکده خبر اهواز این بحران را ترکیبی از پروسه و پروژه خواند و گفت: حوادثی که در جهان عرب اتفاق افتاده است یک بخسی از اهداف آمریکاست.

اما دشمن اصلی آمریکا کشور چین است. چین رقیب اصلی آمریکاست. روسیه یک رقیب است. آنها ایران را نیز یک نگرانی بزرگ می دانند.چین از نظر اقتصادی دشمن درجه یک امریکاست و هر چند اقتصاد قوی تر باشد قدرت نظامی ضعیف تر می شود. فناوری، اطلاعات و اقتصاد مولفه های دانایی در دنیا به حساب می آیند.

احمدی ادامه داد: آنها با نمایش خشوت و قتا و کشتار می خواهند یک چهره خشنی از اسلام را به نمایش درآورند. ایران هراسی ، شیعه هراسی دو هدف عمده امریکاست. ایجاد تنش میان ایران ، ترکیه و عربستان از برنامه های آمریکاست.

وی با انتقاد از سیاست های خارجی دولت گذشته ایران گفت: استفاده از ادبیات تند و گزنده توسط رییس جمهور سابق کشورمان بهانه را به دست غرب و آمریکا داد که اهداف خود را در منطقه پیش ببرند. جنگی که آنها توسط داعش و القاعده در منطقه راه انداخته اند جنگ نیابتی است. جریا داعش جریان خشن و نشان دهنده برای این است که اینطور القا کنند که ایران تنها در معادلات منطقه تعیین کننده نیست. جها گروه های سلفی و تفکیری باعث رسیدن اهنا به اداف شان می شود.

ظریفی نیز گفت: داعش یک پروژه کوتاه مدت در بحران عراق است. نقش ایران در معادلات عراق نقش غیرقابل انکار است و اگر آمریکا ده برنامه را در عراق دنبال کند در 6 تایان با ایران اشتراک دارند. تکیلف داعش حداکثر دوماه آنده به پیان می رسد. و این می تواند یک امتیاز برای دیدگاه نوری المالکی است. در این میان ایران و آمریکا در بحران عراق به هم نزدیک می شوند.

دکتر سیلاوی هم در جمع بندی گفت: آمریکا به عنوان اشغالگر عراق متعهد ایجاد امنیت داخلی این کشور است. از ده رهبران داعش 9 نفر عراقی هستند. این نشان می دهد تا امریکا این طور وانمود کند که این بحران داخلی است و نیازی به دخالت ما ندارد. این حوادث تناسبی با اختلافات دینی ندارد. نتیجه قهری حرکت داعش تجزیه عراق است. در این میان مرجعیت در عراق به دنبال حفظ تمامیت عراق است. نتیجه عملکرد داعش تجزیه عراق است.

مجتبی احمدی نیز گفت: دولت عراق و مرجعیت روند اتحاد در بیان مواضع را در پیش بگیرند ذاعش را ازمیان خواهند برداشت. سیلاوی نیز گفت: داعش ماهیت خود را تغییر خواهد داد. آنها از نظر نظامی پیروز نخواهند شد و فعالیت خود را در مسائل اعتثادی و نظری دنبال خواهند کرد.

جوروند نیز گفت : در حوزه اعتقادی خطر داعش عمیق تر است. باید ارتباط داعش را با گروه های تکفیری و سلفی جدا کنیم. ریشه تفکرات داعش سلفی گری است. آنها در حوزه رسانه ای نیز ففعال هستند و بخش فعالی دارند.

نعیم حمیدی نیز می گوید: قدرت های منطقه ای در این میان دخیل هیتند. عراق در حال حاضر صحنه درگیری سرویس های امنیتی آمریکا و غرب است.

امیدحلالی نیز در جمع بندی گفت : ابعاد تحولات آنقدر وسیع است که در یک جلسه دوساعته قابل ارزیابی نیست. در این میان ضرورت ایجاد یک ستاد و کیمته های تخصصی احساس می شود. وی نخبگان جامعه را برای حضوری فعال تر در این زمینه فراخواند. از دل این نشست ها و انجمن ها و تبادل نظرهای نخبگان است که می توان تحلیل ها صحیح را به افکار عمومی ارائه داد. در حوزه رسانه نیز نباید منفعلانه عمل کنیم. در این خصوص باید با نخبگان عراقی اعم از شیعی و سنی مصاحبه و گفتگوی مستقیم داشته باشیم.