این موضوع در صورت عدم توجه و عدم وجود بک برنامه جامع منابع آب، مشکلات زیست محیطی متعددی بوجود خواهد آورد و البته بیشترین آسیب را خوزستان خواهد دید
ایلنا: نماینده مردم اهواز در دوره ششم مجلس شورای اسلامی گفت: در مورد رودخانه کارون، بروز حساسیتهای مردمی کاملا به حق است و جدا جای نگرانی دارد. من به عنوان شخصی که طرفدار دولت هستم میگویم اگر وزیر نیرو پاسخ شفاف و قانع کننده نداشته باشد، باید استیضاح شود.
محمد کیانوش راد در گفتگوی اختصاصی با ایلنا در خوزستان افزود: این موضوع در صورت عدم توجه و عدم وجود بک برنامه جامع منابع آب، مشکلات زیست محیطی متعددی بوجود خواهد آورد و البته بیشترین آسیب را خوزستان خواهد دید. اما نکته مهم پیگیری این مطالبات، علاوه بر فشار افکار عمومی، باید ازپشتوانه قوی علمی و اجرایی نیز برخوردار باشد.
وی در ادامه گفت: ضمن تاکید بر مهم بودن مشکل انتقال آب به نواحی مرکزی ایران، از کرمان و یزد و اصفهان گرفته تا قم و برخی از شهرهای در مسیر قم، مسأله صیانت از وضع موجود کارون هم مهم است که کمتر مورد توجه قرار میگیرد. این مساله به این معنا است که آیا در حقیقت ما خوزستانیها، به شکل بهینه و اقتصادی و با توجه به ملاحظات زیست محیطی، بدرستی از کارون محافظت کرده و میکنیم؟ بنظر من تمامی فعالان کمپینهای گوناگون طرفدار کارون باید دو استراتژی را همزمان دنبال کنند.
نماینده مردم اهواز در دوره ششم مجلس شورای اسلامی توضیح داد: ۱- استراتژی ممانعت از برداشت بیرویه و غیر علمی و غیر صیانتی آب از سرشاخههای کارون و دز، ٢- استراتژی حفظ و صیانت هر آنچه فعلا در کارون جاری است.
این استاد دانشگاه با تأکید بر لزوم انجام کار علمی و کارشناسی شده در تخصیص منابع آب اظهار داشت: در ابتدا باید عرض کنم، اگر فرض کنیم هیچ آبی از سرشاخهها کارون و دز برداشت نمیشد، آیا در حقیقتا مسئولان استانی و مردم، حساسیتهای لازم برای صیانت از منابع آب و ساماندهی اصولی و کارشناسانه آن را از خود نشان داده و میدهند یا خیر؟ بنظر میآید بهانه برداشت آب از سرشاخهها، بهانه یا عاملی برای فرار از مسئولیتهای ذاتی مسئولان استانی است. و متاسفانه گروههای اجتماعی صرفا معطوف به مخالفت با برداشت آب از سرشاخه هاست.
نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی گفت: مسایلی چون از بین رفتن آب و پرت زیاد آب در بخش کشاورزی بدلیل عدم وجود کانالهای مناسب، و عدم آموزشهای لازم جهت استفاده بهینه به کشاورزان و یا سرریز شدن فاضلابهای صنعتی و کشاورزی در رودخانه کارون و نیز ریختن فاظلابهای شهری، مسایل عدیدهای را بوجود میآورد که متاسفانه کمتر توجه سازمانهای مردم نهاد را به خود جلب میکند و برخی از مسئولان نیز شاید بدشان نیاید که همه توجه مشکلات و کاستیها به گردن برداشت آب از سرشاخهها معطوف شود. پسابهای طرح عظیم توسه نیشکر و نیز پسابهای بیمارستانی، خود فاجعهای بسیار مهلک است که باید به آن توجه کرد.
کیانوش راد در ادامه تأکید کرد: پس فارغ از اینکه آب برداشت بشود یا نشود، این مسأله خود باید به عنوان یک دغدغه دائمی کمپینهای حمایت از کارون قرار گیرد. مساله دیگر، مساله انتقال آب به استانهای مرکزی است. در این رابطه باید توجه کرد برخوردهای صرفا احساسی و یا طرح شعارهایی که غیر واقع بینانه است، نه تنها مشکلی را حل نمیکند بلکه میتواند اثرات منفی نیز در پی داشته باشد. در وهله اول باید دانست انتقال آب به پیش از دوره جمهوری اسلامی برمی گردد. همچنین طرحهایی از این دست به سطوح تصمیم گیری بالای نظام هم مربوط میشود و به این یا آن جناح بر نمیگردد لذا باید با دقت در موضوع مداقه و توجه کرد.
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی گفت: نباید این موضوع دستاویزی جهت خودنماییهای کاذب و یا بهره برداری سیاسی قرار گیرد. باید تمامی نخبگان و سیاسیون، فارغ از نوع جهت گیریهای سیاسیشان به شیوهای عالمانه با موضوع برخورد کنند. مساله اول ما این نیست که آب از سرشاخهها برداشت شود یا نشود. مساله اول ما تامین نیازهای استان خوزستان در زمینه آب شرب، حفظ دبی استاندارد به منظور عدم برگشت آب دریا در برگشت به کارون، اجرای طرحهایی است که از پیش از انقلاب در آبادان و خرمشهر باید اجرا میشد و متوقف شده است. و استفاده بهینه در کشاورزی و صنعت بر اساس طرح آمایش سرزمینی است. اینجانب به سهم خود قبل از سفر اول خانم ابتکار بطور مشروح از بروز فاجعه زیست محیطی در استان سخن گفته و هشدارهای لازم را مطرح کردم و فکر میکنم تلاشهای همه ان جی اوها، نمایندگان و مسئولین، این حساسیت را به خوبی جا انداخته است.
وی افزود: بهرحال طرح این شعار که اجازه برداشت آب را نخواهیم داد، شعاری غیر واقع بینانه و بیشتر هیجانی است. و برداشتهای منفی را میتواند در پی داشته باشد. بحث اصلی ما باید تکیه بر حل مشکلات آب در استان باشد. چه برای شرب و چه کشاورزی و صنعت. باید تلاش کمپینها در جهت تشکیل کمیتهای علمی - اجرایی برای بررسی این مساله باشد. بنیاد خوزستانشناسی در سال هشتاد و چهار با برگزاری همایشی سعی در تبین صورت مساله داشت. به نظر من فهم درست صورت مساله، گام اساسی و مقدمه لازم برای حل مساله است.
این نماینده اداور مجلس گفت: بنیاد در تظر دارد در پاییز امسال، همایشی با عنوان اقلیم ایران و مساله آب، با تکیه بر رودخانه کارون را برگزار کند که مقدمات آن در حال پی گیری است. در این همایش باید با بهره گیری از متخصصان حوزه آب کشور و اندیشمندان اقتصادی، از منظری ملی به چالشها، تهدیدات و امکانات بازنگری در سیاستهای آبی را مورد توجه قرار داد. امروزه آب از جمله مسایل بحران ساز در زمینه سیاسی و اجتماعی است.
برخوردهای تند و خشونت بار کشاورزان یزد و کرمان، با اصفهانیها از یک طرف و برخورد خوزستانیها و چهارمحال بختیاریها با اصفهانیها از طرف دیگر میتواند عواقب ناگواری در پی داشته باشد. موضوع شیوه بهره گیری از آب استحصال شده در استان اصفهان همزمان مورد انتقاد خوزستانیها و حتی یزد و کرمان گشته است.
محمد کیانوش راد در ادامه گفت: به نظر اینجانب لابی خوزستانیها در مرکز ضعیف، نامنسجم، غیرمداوم، و بعضا غیر کارشناسانه و بیشتر هیجانی است. و کمتر مبتنی بر یک کار مداوم و پی گیر است. بنظر من هر کمپینی که در این مورد تشکیل میشود باید منسجم، و کارشناسانه باشد. این برداشت رایج که مرکز نشینان بر علیه منافع خوزستان عمل میکنند حتا اگر صحیح هم باشد، بیشتر ناشی از ضعف ما خوزستانیها و مداوم دنبال نکردن کارهاست.
وی افزود: بهرحال فکر میکنم نباید تنها یک استراتژی را دنبال کرد. و تنها بدنبال ممانعت از برداشت آب از سرشاخهها بود. احیای شبکههای آبرسانی کشاورزی، بازسازی شبکههای آب شرب شهری که به شدت آلوده و غیر بهداشتی است، ممانعت از عدم ورود پسابهای طرح عظیم توسعه نیشکر، ممانعت از ورود پسابهای بیمارستانها در کارون، و شماری دیگر از اقدامات اساسی است که متاسفانه اصلا دیده نمیشود و حساسیتی را بر نمیانگیزاند. که لازم است گروههای اجتماعی در این زمینه اقدام کنند.
این فعال سیاسی و اجتماعی مسایل مریوط به اقلیم و آب را یکی از موضوعات بررسی شورای عالی امنیت دانست و گفت: باید از ظرفیتهای موجود استانی در این جهت نیز بهره گیری کرد. مساله کارون فراتر از یک دولت یا یک جناح سیاسی است و لازم است نخبگان، نمایندگان، مسئولین اجرایی، روحانیت منطقه، و اصحاب رسانه و مطبوعات و ان جی اوها در حرکتی هماهنگ و عالمانه موضوع را پی گیری نمایند.
در این زمینه شهرداری مناطق در مسیر کارون و استانداری میتوانند از کمیته علمی تخصصی مردمی حمایت کنند و با تشکیل کمیته دائمی کارون در رصد کردن کلیه تحولات و تصمیم گیریها در این جهت مساعدت کنند.
در نگاهی واقع بینانه باید مسایل مربوط به آب شرب استانهای مرکزی نیز دیده شود. مشکل اصلی در این جهت پنهان کاری تصمیمات اجرایی است. شفافیت تصمیم گیری در این زمینه و مورد مشورت قرار دادن متخصصان استانهای ذینفع بسیار مهم است و همچنین اصحاب رسانه و خبرنگاران همواره باید به عنوان چشمهای تیز بین در جریان امور و تصمیمات قرار گیرند. نمایندگان مجلس به جای استعفا با طرح سوال کارشناسانه از وزیر نیرو میتوانند در مجلس و در دولت موثر باشند. علنی شدن پاسخ برخی سوالات از تریبون رسمی مجلس میتواند عامل بازدارنده و موثری باشد.
کیانوش راد در پایان گفت: بنظر من حتی در این زمینه، اگر از پاسخهای وزیر نیرو قانع نشدند، میتوانند با طرح استیضاح بر مطالبات خود اصرار ورزند. تعجب اینجاست برای استیضاح وزیر علوم یقه درانی میکنند و وزیر را استیضاح و بر کنار میکنند اما در مورد وضعیت آب کارون از اهرم ناکارآمد و انفعالی استعفا میخواهند استفاده کنند.