دکتر اسماعیل ایدنی: تنگی نفس مردم خوزستان در پی نخستین بارندگی، مثل گلوله برفی است که اگر سرچشمه اش پیدا نشود بزرگتر میشود

چهارشنبه 13 آبان ماه 1394 به دعوت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران-نمایندگی خوزستان میزگردی جهت بررسی موضوع آلودگی هوا و نخستین بارش های باران با حضور آقای بالدی مدیر ستاد بحران استان، آقای لاهیجان زاده مدیرکل سازمان محیط زیست خوزستان، آقای بهادری مدیرکل هواشناسی استان و دکتر ایدنی رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در دفتر این خبرگزاری برگزار گردید.

صحبتهای رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در این میزگرد به شرح زیر می باشد:

"گلوله برفی" این تعبیری است که بالاترین مقام بهداشتی خوزستان از معضل "تنگی نفس" دارد و معتقد است این گلوله برفی که اگر بدون چاره بماند، روز به روز بزرگتر می شود.

از سه سال پیش نخستین باران های پاییزی کام خوزستانی ها را تلخ کرده به طوریکه بعد از بارش باران تعداد مراجعان به بیمارستان برای درمان تنگی نفس خود مدام بالا می رود بطوریکه این تعداد در سه سال گذشته به بیش از 50 هزار نفر رسیده اند که 60 درصد آنها در اهواز بوده اند.

اکنون لیست متهمان علت تنگی نفس در استان خوزستان کوچک تر شده و عوامل احتمالی آن از 18 مورد به چهار مورد رسیده است، اگر چه امسال انگشت اتهام به سوی گرده افشانی درخت نورسیده 'کونوکارپوس' در خوزستان نشانه رفته است.

از سوی دیگر اخبار رسانه های محلی عراق موید این موضوع است که همزمان با تنگی نفس خوزستان، چهار هزار و 800 نفر در بصره نیز به تنگی نفس دچار شده اند. حادثه ای که شاید سرنخی باشد برای رسیدن به منشاء نفس تنگی خوزستانی ها.

*سرفه هایی که عمیق تر می شود

رییس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز معتقد است: تنگی نفس مردم خوزستان در پی نخستین بارش مثل یک گلوله برفی است که اگر سرچشمه اش پیدا نشود بزرگتر می شود.

دکتر اسماعیل ایدنی نسبت به تشدید عارضه در میان مبتلایان هشدار داد و افزود: اولین بارندگی در سال 92 اگر چه غافلگیر کننده بود و بدون عارضه کنترل شد اما عمق و شدت مشکل در سال 93 بیشتر شد به طوری که در سال 92 کمتر از 10 نفر در بخش مراقبت های ویژه و 80 نفر در بخش های معمولی بستری شدند که این آمار پارسال 10 برابر شد.

وی اظهار داشت: در سال 92 تحقیقاتی روی سه هزار و 500 نفر از مراجعان تنگی نفس انجام شد که در نهایت تشخیص مجموعه دانشگاه بیماری آسم بود.

این فوق تخصص ریه و مجاری تنفسی افزود: نتیجه مطالعات و پاسخ خیلی خوب بیماران به درمان آسم، دو برهانی بود که برای تشخیص بیماری آسم داشتیم.

وی اضافه کرد: بعد از نشست با گروه های مختلف متخصصان یک پروتکل درمانی و راهنمایی بالینی گام به گام برای این بیماران طراحی شد.

ایدنی تجهیز بیمارستان ها و مراکز درمانی به امکانات خاص بیماران تنفسی، ذخیره داروهای مورد نیاز و اطلاع رسانی از طریق رسانه ها را گام های بعدی دانست و افزود: مطالعات نشان داد که حتی مبتلایان به آسم شدید که تحت درمان نگهدارنده بودند در این شرایط دچار مشکل نمی شدند و عمده مراجعان، بیماران مبتلا به آسم بودند که داروهای خود را قطع کرده و یا دچار آسم نهفته بودند و کمتر بیماری بود که با وجود مصرف دارو دچار حمله شده باشد، بنابراین توصیه به بیماران مصرف منظم داروها، خودداری از تردد در هوای باز و استنشاق هوای محرک بود.

به گفته وی این اقدامات باعث شد این دوره به خوبی پشت سر گذاشته شود و این در حالیست که اگر این شرایط ویژه در خیلی از نقاط دنیا اتفاق می افتاد با مرگ و میر مواجه می شد.

رییس گروه مطالعات تنگی نفس استان خوزستان تصریح کرد: مراجعات امسال افراد دچار تنگی نفس شده از ساعت 10 شب چهارشنبه ششم آبانماه با آغاز بارندگی به تعداد زیاد شروع شد که بیشترین آنها در بیمارستان های امام خمینی(ره)، ابوذر، امیرالمومنین، گلستان و نفت بودند و بعد از پنج روز تعداد مراجعات به بیش از 17 هزار مورد رسید

* آلرژی بودن تنگی نفس قطعی است
ایدنی وقوع تنگی نفس در بصره و خوزستان را مرتبط با یکدیگر دانست و افزود: با توجه به فاصله چند کیلومتری بین محل های وقوع این عارضه در شهرستان های مختلف خوزستان و بندر بصره در عراق می توان گفت اینها به هم مرتبط هستند.

وی با اشاره به ابهامات بسیاری که هنوز در زمینه تنگی نفس وجود دارد، اظهار داشت: نتیجه قطعی که به آن رسیدیم یک پروسه آلرژیک است و تردیدی در آن وجود ندارد.

وی گفت: معتقدم آلرژن ها باعث مشکل تنگی نفس می شوند که به دلیل وجود سایر آلاینده های هوا اثر آنها تشدید می شود به طور نمونه در مناطق شهری بیش از مناطق روستایی دیده می شود زیرا آلاینده های هیدروکربنی به عنوان یک عامل عمل می کنند و نفوذ و نشست عوامل آلرژی زا را در ریه ها افزایش می دهند.

وی تاکید کرد: به طور قطع عامل اصلی این بیماری، ریزگردها نیستند چون در بهمن 93 با وجود توفان شدید گرد و خاک تعداد مراجعات به این اندازه نبود بنابر این چند فاکتور در آن دخیل است که بارندگی آن را تشدید می کند.

ایدنی با بیان اینکه نمی توان روی یک مساله تاکید خاص کرد، افزود: شناسایی برخی عوامل فراتر از توان تیم تحقیقاتی است به طور مثال اندازه گیری سطح آلرژن ها درهوا (با اندازه کمتر از 3 میکرون) جزو وظایف معمولی محیط زیست نیست اما جزو تکالیفی است که در جریان تحقیقات به دست آمده است.

*اعلام بحران وظیفه ستاد بحران استانداری است

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه پایین ترین سطح خدمات اجتماعی در هر کشوری  امداد و نجات در شرایط بحران است، تصریح کرد: اعلام شرایط بحرانی وظیفه دانشگاه علوم پزشکی نیست، بلکه از وظایف ستاد بحران استانداری است که آن را اعلام و منابع مالی را تامین کند تا بیمارستان ها نیز بتوانند درمان بیماران مرتبط را رایگان کنند اما ستاد بحران تاکنون چیزی به ما ابلاغ نکرده است.

وی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی بیش از 50 میلیارد ریال در این زمینه هزینه کرده است گفت: در این سه سال، مشکل تنگی نفس بار زیادی به دانشگاه تحمیل کرده اما هیچ اعتباری به ما داده نشد، این در حالسیت که بیمارستان ها یک نهاد خودگردان هستند و دانشگاه علوم پزشکی فقط ارائه دهنده خدمت است و تامین کننده منابع مالی نیست.

ایدنی افزود: مصوبه پارسال خدمات رایگان مربوط به بیماران ناشی از ریزگرد بود که ربطی به مساله تنگی نفس ناشی از بارندگی ندارد.

وی با اشاره به تصویب 500 میلیارد ریال اعتبار برای دانشگاه علوم پزشکی اهواز در جریان توفان پارسال ریزگردها، اظهار داشت: در آن زمان استانداری تکالیفی تعیین کرد اما هیچ پولی داده نشد. مجوز تاسیس بیمارستان فوق تخصصی ریه و بیماری های تنفسی را گرفته ایم اما راه اندازی این بیمارستان احتیاج به اعتبار دارد.

*متهمان را بی دلیل تبرئه نکنیم

این استاد دانشگاه همچنین گفت: اظهار نظر یک محقق با مقام اجرایی تفاوت دارد زیرا مقام اجرایی ناچار است چارچوب های اجتماعی و سیاسی را در نظر بگیرد، و اکنون این دو نقش برای من یکی شده است البته به این معنی نیست که به یافته هایی رسیده ایم که قابل گفتن نیست.

ایدنی با تاکید بر رعایت احتیاط در اظهارنظر، افزود: اگر بدون شواهد کافی صراحتا" اعلام کنیم که مقصر گیاه است همه صنایعی که پیوست های زیست محیطی ندارند و درحال آلوده کردن محیط هستند را بدون دلایل کافی تبرئه کرده ایم بنابراین بحث پنهانکاری نیست بلکه بحث مسئولیت اجتماعی در مقابل مردم است بنابراین نباید بدون شواهد و مستندات علمی کافی و معتبر به خود اجازه اظهارنظر در خصوص علت رخداد این پدیده را بدهیم.