دکتر جعفرزاده حقیقی فرد: پژوهشگر خوب تهدیدها را به فرصت تبدیل می کند و به دنبال خلاقیت و بهره برداری از محدودیت ها است

دکتر نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد استاد و عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 93 انتخاب شد.

لطفاً خودتان را معرفی کنید و درباره تحصیلاتتان توضیح بدهید؟
من متولد 10دی ماه 1334 هستم. مقطع کارشناسی را در سال 58 در گروه شیمی دانشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی و کارشناسی ارشد و دکتری را در سالهای 71 و 79 در گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران گذراندم.  

تعریف شما از پژوهش چیست؟
پژوهش یا تحقیق یک روند هوشمندانه، هوشیارانه و خلاقانه برای یافت، بازگویی و بازنگری پدیده‌ها، رخدادها و رفتارها است، پژوهش در دو بعد «یافت پرسش پژوهش» و دیگر «پاسخ دادن به آن» می‌باشد.

دلیل انتخاب شما به عنوان پژوهشگر نمونه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز چیست؟
به جهت کسب بالاترین نمره امتیاز پژوهشی در بین پژوهشگران دانشگاه به دلیل ارائه مقالات و طرح های پژوهشی، ارائه مقالات در همایش ها و فعالیت های مرتبط با صنعت، به عنوان پژوهشگر برتر انتخاب شدم.
 
محور اصلی مقالات مورد پژوهش شما در چه رابطه ای بوده است؟
عمدتاً در مورد کنترل آلودگی های محیط زیست بوده است.
 
دلیل اصلی شما برای انتخاب این موضوع جهت انجام پژوهش چیست؟
اول اینکه رشته تخصصی من کنترل آلودگی هاست و دومین علت مهم آن، این است که ما در استان خوزستان در کنار توسعه صنعتی و کشاورزی و پتانسیلهای منابع آب و خاک، جزء استانهایی هستیم که به دلیل وجود صنایع بزرگ نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع فولاد در معرض آلودگی ها قرار داریم که در کنار آن عوامل طبیعی مثل ریزگردها نیز مزید علت است.

این نشان میدهد از اولویتها در دانشگاه های این استان باید کار بر آلودگی ها باشد،به همین دلیل در تفاهم نامه ای که رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز دکتر اسماعیل ایدنی و وزارت بهداشت و درمان داشته است دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز به عنوان قطب 4 آمایشی منطقه ای دارای سه وظیفه است که یک وظیفه آن مدیریت بخش آلودگی ها و آلاینده هاست، حتی در بخش آموزشی ما به عنوان قطب در کل کشور هستیم و این نشان دهنده این است که ما بیش از این باید به مسئله آلودگی توجه کنیم، ضمن اینکه در کل کشور و حتی در سطح جهان تغییر اقلیم، گرمایش جهانی و باران های اسیدی به شکلی به آلودگی ها بر می گردد و می توان گفت یکی از عوامل ایجاد بیماریهای سرطانی، آلودگی محیطی است.
 
نتیجه و تأثیر پژوهش های شما به چه صورت است؟
1.ما در دو مورد از پژوهشها به ثبت اختراع رسیدیم که یکی از آن طراحی، ساخت و بهره برداری سامانه حذف بو در تاسیسات فاضلاب شهری بوده است که یک مورد در مقیاس واقعی در یکی از ایستگاههای پمپاژ فاضلاب اهواز نصب و در حال کار است.

2.تولید کیتین و کیتوزان که از پوست میگو استخراج شد و به عنوان اختراع به ثبت رسید؛ این ماده برای حذف برخی از ترکیب های آلاینده در آبها و فاضلاب های آلوده به کار می رود که البته با تغییراتی می توان در صنایع مختلف دارویی، نساجی، کشاورزی و نانوفناوری مورد استفاده قرار بگیرد، این روش در جاهایی که با مشکل آلودگی آبها مواجهه هستند و می خواهند از یک روش ارزان، ساده و قابل دسترس استفاده کنند، کاربرد دارد.

3. جذب اعتبار از خارج از دانشگاه به دلیل درج تعدادی مقالات از طرح های پژوهشی در مجلات دارای ضریب تاثیر بالای بین المللی، مجلات پژوهشی داخلی، همایش های داخلی و بین المللی

4.ثبت و راه اندازی یکی از شرکت های دانش بنیان دانشگاه
 
در انجام پژوهش ها با چه مشکلاتی روبرو شدید؟
اگر ما بدون مشکل کار کنیم هنری نکردیم، به هر حال ما هم محدودیت هایی داریم که ممکن است مشکلاتی بر سر راه یک پژوهشگر ایجاد کند؛ در شرایطی که همه امکانات فراهم باشد همه میتوانند کار کنند و اینجاست که تفاوت پژوهشگر خوب مشخص می شود و آن هم به این صورت است که تهدید ها را به فرصت تبدیل کند و با توجه به همه این محدودیتها دنبال خلاقیت و بهره برداری از همین محدودیت ها باشد.
 
ضمن تشكر از وقتي كه در اختيار ما قرار داديد، در پايان اگر صحبت خاصي داريد، بفرماييد.
در پایان باید عرض کنم، امیدوارم نیروهای جوانی که وارد دانشگاه می شوند به خصوص بخش هیئت علمی خود را با محدودیتهای موجود وفق دهند و در کنار تدریس، بیشتر به بحث پژوهشی بپردازند، به سمت مشکلات و تقاضاهای پژوهشی بیرون از دانشگاه رفته و  برای یافتن راهکار مطلوب کمک کننده باشند.