گزارشی از روند مرمت پل 1700 ساله دزفول

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان گفت: مرمت پل ساسانی با توجه به توانمندی‌های گردشگری شهرستان دزفول و ارزش تاریخی این پل که قدمت آن به بیش از 1700 سال می رسد در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان قرار دارد .

به گزارش ايسنا ، پرویز پورفرخی افزود: عملیات مسدود کردن پل با همکاری مسؤولان شهرستان و تشکیل اولین شوراهای فنی در محل و به صورت میدانی انجام شد. بهسازی ورودی‌ها، حذف بخشی از پیاده‌روی الحاقی به پل که یک سازه حجیم و آسیب‌رسان هم از نظر سازه‌ای و هم منظری بود، مرمت بخش‌های حذف شده در مداخلات پل، مرمت و مقاوم سازی بخش عمده‌ای از موج شکن‌های دهانه‌های شرقی، مرمت طاق‌نماها، بدنه‌ها، پشت بند‌ها، حذف لایه‌های آسفالت و کف‌سازی‌های غیرمتعارف در محدوده مذکور از جمله اقداماتی است که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان در خصوص مرمت این پل تاریخی انجام داده است.

وي ادامه داد: همچنین مطابق با الگوهای معمول در این گونه سازه‌ها آجر فرش عرشه انجام گردید و در ادامه نیز بخش دوم پل که سازه بتنی مربوط به دوره متاخر است در حال انجام کف‌سازی به صورت یک پارچه و مطابق با بخش تاریخی می‌باشد .

غلام‌رضا سلمان‌پور، کارشناس ناظر این پروژه، نیز توضیح داد: با انجام مطالعات اولیه رویکرد کلی حفاظت پل تاریخی دزفول تدوین و عملیات اجرایی مرمت آن آغاز شد و تاکنون با مبلغ حدود 150 میلیون ریال از محل اعتبارات عمرانی ادامه داشته است.

وی خاطرنشان کرد: پل تاریخی دزفول با قدمت بیش از 1700 سال به عنوان یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی معماری کشور به شمار می‌رود که به شماره 84 در سال 1340 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .این پل بر روی رودخانه دز واقع است و سمت شرقی و غربی شهر را به هم متصل می‌سازد. پل تاریخی دزفول به دستور شاپور اول ساخته شده و در حقیقت رابط راه دزفول و اندیمشک بوده و در دوره‌های مختلف دستخوش حوادث و مرمت‌هایی بوده است. این پل در حال حاضر دارای 17 دهانه کوچک و بزرگ است که سه دهانه بتنی آن در دوره پهلوی اول بازسازی شده است. اکنون اين پل 14 دهانه دارد که در شرایط آب‌رو رودخانه نیست. در بین هر دو دهانه بزرگ یک طاق نمای کوچک بر سطح رودخانه راه دارد .

این کارشناس گفت: ساختار کنگلومرایی بستر رودخانه دز جزو سخت‌ترین ساختارهای کنگلومرایی در منطقه است و از نظر استحکام مانند بتن مسلح عمل می‌کند که این ویژگی یکی از دلایل احداث پل در آن نقطه می‌باشد. قسمت اصلی پی‌پایه‌ها از سنگ ساروج ساخته شده و بر روی این پایه‌ها به ارتفاع حدود چهار متر بقیه پایه ادامه دارد که با آجر و سنگ تراشیده شده ساخته شده است. بر روی این قسمت‌ها که تا زیر دستک های بازوهای پل و دهانه‌ها ممتد است سطح آجر پوشش وجود دارد .در جلوی بعضی از پایه‌ها آثاری از ساختمان‌های آبی دیوارها و دستک‌های پل مشاهده می‌شود که در ضلع غربی پل آثار به جا مانده از سد و بند تنظیم کننده و آب راه‌های هدایت و تقسیم آب در ضلع شرقی دیده می‌شود. همچنین بقایای آسیاب‌های متعدد از جنب پل تا سد تنظیمی وجود دارد.