این کمدی که در واقع نه درباره روحانیت بلکه درباره یک سارق سابقه‌دارِ فراری بود که لباس روحانیت را برای مخفی شدن از پلیس بر تن کرده بود و در همین موقعیت نیز کاملاً دچار تغییر شخصیت و تحول درونی می‌شود، جزو معدود آثار سینمایی پس از انقلاب است که برای تماشایش در مقابل سینماهای صف‌های طولانی شکل گرفت و البته زمان چندانی بر روی پرده باقی نماند و به اتهام توهین به روحانیت پایین کشیده شد.

دومین جشنواره روحانی و سینما در آستانه برگزاری با یک شگفتی همراه شده و «مارمولک» به عنوان یکی از فیلم‌های برجسته این جشنواره در تمامی بخش‌ها کاندیدای دریافت جایزه شده است؛ اتفاقی که نشان می‌دهد مرزهای تهدید به اتهام توهین تا تقدیر به دلیل ارتقاء تا چه حد در سینمای ایران سیال است!

به گزارش «تابناک»؛ «مارمولک» به کارگردانی کمال تبریزی جنجالی‌ترین فیلمی است که در طول تاریخ سینمای ایران -از ابتدا تاکنون- با نقش آفرینی مردی با لباس روحانیت ساخته و به نمایش درآمده است؛ فیلمی که یک کپی کاملاً ایرانیزه شده و زیر و رو شده از «ما فرشته نیستیم / We're No Angels» بود اما آنچنان این قالی آنچنان از نو با تار و پود ایران دوخته شده بود که مضمونی کاملاً وطنی داشت.

شرایط آنچنان بحرانی بود که حتی برخی در قم در پی فتوا گردن علیه نویسنده و کارگردان این فیلم بودند و عملاً فضای ملتهب غیرقابل کنترلی شکل گرفته بود؛ فضایی که مدیریت شد تا به مرور زمان، حتی مخالفان سرسخت این فیلم نیز کاملاً تغییر موضع دهند. نمونه این مخالفان، حجت الاسلام علی سرلک بود که فیلم دیالوگ‌های پرتنشش با تبریزی درباره مارمولک در فضای مجازی وجود دارد اما حالا او و دوستانش جشنواره‌ای تحت عنوان «روحانی و سینما» راه انداخته و خودش در مقام دبیر این جشنواره، «مارمولک» را کاندیدای همه بخش‌ها کرده است.

این چرخش پس از نقل قولِ صحیح کارگردان مارمولک درباره این اثر رخ داد که گفته بود: «من در چند جلسه که مقام معظم رهبری را دیدم فقط از فیلم تعریف کردند و نتیجه‌گیری که از فیلم کردند این بود که متاسفانه این فیلم از طرف کسانی که باید فهمیده می‌شد، نشد. مشکل به آن‌جا برمی‌گردد که این تسلط نسبت به متون و آثار هنری وجود ندارد. در صورتی‌که مقام معظم رهبری در این زمینه خیلی تسلط دارند، ایشان قبل از این که در این موقعیت باشند این آشنایی و تسلط کافی را نسبت به رمان و آثار هنری داشته‌اند.»

سرلک به تازگی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا اظهارات کمال تبریزی در خصوص نگاه مثبت رهبری به فیلم «مارمولک»، باعث نامزدی این فیلم شده است؟ گفت: «فیلم مارمولک در دوره گذشته هم مورد ارزیابی قرار گرفت اتفاقا در همان دوره گفت‌وگوی مفصلی با کمال تبریزی کارگردان این اثر داشتم که بازتاب بسیاری در فضای رسانه‌ها داشت. صحبتی که اخیرا از رهبری درباره فیلم نقل شده است هیچ ارتباطی با نامزدی این فیلم در این دوره از جشنواره ندارد.»

سرلک ادامه داد: «مارمولک فیلم درست و توانمندی است و به لحاظ بازی، فرم و حرفی که می‌زند درست ساخته شده است. اگرچه به این فیلم هم مانند خیلی از آثار سینمایی انتقاداتی وارد است. در همان گفت‌وگویی که با کمال تبریزی داشتم، این کارگردان اذعان می‌کند که در مورد انتخاب اسم فیلم اشتباه کرده است و این هم به خاطر این بود که چند اسم را برای آن انتخاب کرده بوند ولی فقط با اسم «مارمولک» موافقت شد. البته انتقاداتی از طرف جامعه روحانیت به فیلم مارمولک وجود دارد ولی مارمولک فیلمی است که سینمای ایران را یک گام به پرداخت روحانی در سینما نزدیک کرد و بعد از آن بود که اقبال سینما برای پرداخت روحانیت بیشتر شد.»

البته تنها فیلم «مارمولک» با چنین تغییر وضعیت کمیک روبرو نبوده و پیش از «مارموک»، فیلم سینمایی «آدم برفی» به کارگردانی داود میرباقری نیز با چنین وضعیتی دچار بود؛ فیلمی که نمایشش در ایران یک بحران ایجاد کرد و گروهی برای نابودی میرباقری بسیج شدند اما کارگردان «امام علی» و «مختارنامه» سکوت کرد و گذر زمان، فضا را آنچنان تغییر داد که «آدم برفی» حتی از شبکه‌های مختلف تلویزیون نیز پخش شد.

این تغییر چشمگیری و کامل موضع برخی در قبال این سریال‌ها، چنین تلقی را پررنگ می‌سازد که حساسیت‌ها نسبت به مضامین برخی فیلم‌ها بیش از آنکه ریشه در تحلیل‌های عمیق داشته باشد، ریشه در احساسات فصلی دارد؛ احساسات فصلی که وقتی به پایان برسد، همان اشخاصی که یک فیلم را مصداق توهین می‌دانستند، همان فیلم را به لحاظ بازی، فرم و حرفی که می‌زند درست و توانمند بخوانند. همین دوگانگی‌ها باعث شد فیلمسازی ایرانی، در سال‌های اخیر تکلیف خودش را نداند!

برچسب ها: مارمولک ، فیلم برجسته ، روحانی و سینما

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه