سرپرست هيات كاوش دره شمي ايذه جزئياتي مربوط به كشف آرامگاه خانوادگي باستاني در دره شمي اين شهرستان در شمال شرق خوزستان ارائه داد.
جعفر مهركيان دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار كرد: هيات باستان شناسي در ادامه كاوش هاي فصل سوم دره شمي ، به دليل برخورد به مواردي كه نياز به بررسي بيشتر داشت، با پشتيباني و به درخواست اداره كل ميراث فرهنگي خوزستان، پنج نقطه باقي مانده از فصل سوم كاوش در دره شمي را ادامه داد.
وي افزود: در اين كاوش ها براي نخستين بار به آرامگاهي در زمين هاي زير انباشتگاه سنگ هاي دورريز و غير قابل كشت كشاورزان و با برداشت ده ها كاميون سنگ برخورديم كه برخلاف آرامگاه هاي شناخته شده، گوردخمه و زيرزميني نبوده بلكه از سه جانب در فضاي باز قرار داشته است.
مهركيان گفت: اين آرامگاه منحصر به فرد درگاهي سنگي و بسيار خوش ساخت دارد كه هنرمندانه به صورت چهار قاپ ساخته شده و در چارچوب سنگي با يراقي آهنين و حلقه دار، تراشيده و جاي گرفته و باز و بسته مي شده است.
اين باستان شناس با بيان اينكه اين كشف در گستره 50 هكتاري كاوشگاه اتفاق افتاد، يادآور شد: در نخستين فصل كاوش هيات مشترك باستان شناسي ايران و ايتاليا در سال 1392 يك نمونه از اين در سنگي كشف شد اما در جايگاه اصلي و واقعي خود قرار نداشت و چگونگي كاربرد آن در محل و استقرار آن بر هيات كاوشگري نيز پوشيده بود.
وي اضافه كرد: اين آرامگاه از يك سو به يك تختگاه تكيه داده و ساختار معماري آن تمام سنگي است كه از گونه هاي مختلف سنگ استفاده شده و كالبد درگذشتگان روي آنها جاي مي گرفته است. مهركيان با اشاره به وجود يك جفت تخته سنگي كه به صورت خرپشته اي پوشش بنا را تشكيل مي داده، گفت: از بازمانده ديگر تخته سنگ ها مشخص است كه اين آرامگاه با 12 تخته سنگ كه به صورت جفت و خرپشته اي سر به هم داده، تمام سطح آن را مي پوشانيده است.
سرپرست هيات كاوش دره شمي ايذه يادآور شد: نماي بنا از ورودي با سنگ هاي پاك تراش از چهارچوب در گرفته تا نعل درگاه و مثلث زير خرپشته از سنگ هاي تراشيده تشكيل شده است.
وي افزود: اين بنا و ساختار معماري پيوسته به آن با اين ديدگاه كه در آينده به نخستين پايگاه پژوهش هاي چند منظوره باستان شناسي تبديل خواهد شد، مورد كاوش قرار گرفت.
اين باستان شناس گفت: برخلاف ديگر يافته هاي معماري باستان شناسي كه در دل زمين پوشيده بود، اين يافته ها به صورت باز است.
مهركيان اظهاركرد: بقاياي بازمانده سه جمجمه انساني آن هم به صورت شكسته شده در دو نقطه از اين حفاري هاي بي رويه حكايت از اين دارد كه اين آرامگاه پس از فروپاشي حكومت محلي اليماييان كه بر سرزمين بختياري فرمانروايي مي كردند، مورد دستبرد قرار گرفته است.
وي گفت: ميراث فرهنگي خوزستان با مديريت جديد بسيار علاقه مند به پيگيري اين موضوع است و بر آن است كه با تامين اعتبار برنامه هاي كلان ساماندهي خود را در اينجا به منظور برپايي نخستين پارك موزه باستان شناسي كه نقش تعيين كننده اي در راستاي رونق صنعت گردشگري دارد، اجرا كند.
معمولا كاوش ها در يك منطقه در يك فصل انجام مي شود كه هر فصل يك ماه تا 45 روز است.
هدف از كاوش هاي اين جايگاه باستاني شناسايي اين دوره كم شناخته پس از هخامنشيان است.
دره شمي ايذه توسط آندره گدار فرانسوي رييس وقت اداره باستان شناسي ايران به شماره 362 در 20 خرداد سال 1321با امضاي وزير وقت فرهنگ در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. در كاوش هاي پيشين دره شمي نيز آثار تاريخي از جمله سكوهاي آييني، گورهاي زيرزميني، تكه هاي سفال، تختگاه، درب سنگي، پوشش خرپشته اي درگاه، سازه هاي معماري تمام سنگي و... كشف شد.