ارثی به نام اسکیزوفرنی

اختصاصی شوشان / رویا محمودی : به راستی بیمار روانی کیست؟ فقر ، بیکاری ، ناامنی ، بی عدالتی ، مصرف مواد مخدر، تومور مغزی، صرع درمان نشده، قرار نگرفتن در مسیر صحیح رشد فردی و غیره و غیره از عوامل ایجاد کننده بیماری روانی شناخته شده اند. هر فردی در زندگی ، ناکامی و ملامت های بسیاری تجربه می کند پس چرا بعضی از معرکه جان سالم به در می برند و برخی دیگر در برخورد با بحران های زندگی دچار بیماری روانی از جمله افسردگی می شوند؟ آیا دست پنهانی آنها را به این سمت سوق می دهد تا هر لحظه از باورها و نرم های اجتماعی فاصله بگیرند ؟ آیا کسی که خودش بر سرسره یاس و افسردگی سوار شده می تواند فرزند شاد و موفقی به جامعه تحویل دهد ؟

در تعریف این دسته از بیماران آمده است که بیمار روانی فردی است که عملکردهای اجتماعی ،شغلی و تحصیلی وی در اثر بیماری دچار افت می شود چنانکه دیگر قادر نخواهد بود به هنجارها و نرم های اجتماعی عمل کند. یعنی در فـکـر ، بـاور و شناخت این افـراد ، انحراف و خطای پایدار و مداومی رخ می دهد .

دسته بزرگی از بیماران روانی را اسکیزوفرنی ها تشکل می دهند . در این بیماری فرد دچار درهم ریختگی شخصیت و تحریف واقعیت می شود مثلا صداها را بلند تر و رنگ ها را درخشان تر می بیند. بیمار توهمات شنوایی دارد یعنی صداهایی کاذب می شنود که به صورت تهدید ، اهانت ، اتهام و فحاشی است. آیا این توهمات قابل انتقال هستند ؟ آیا اطرافیان هم این توهمات را می بینند ؟

کارشناسان بیمارستان سلامت اهواز می گویند : بیماری اسکیزوفرنی در آقایان شیوع بیشتری نسبت به خانم ها دارد به طوری که به صورت شایع خانم ها از سن 25 و آقایان از سن 15 سالگی در معرض ابتلا به آن قرار می گیرند.

نمی توان گفت که اغلب خانواده مبتلایان از سواد و تحصیلات کمی برخوردارند ولی اغلب این خانواده ها آگاهی کافی ندارند و نمی دانند برخی از بیماری های روانی ژنتیکی هستند به گونه ای که با ازدواج فرد بیماری به سایر افراد خانواده منتقل می شود . اگر یکی از اعضای خانواده اسکیزوفرنی باشد ضریب انتقال آن به سایر افراد 60 تا 70درصد و اگر هردو بیمار باشند این ضریب به 90 درصد هم می رسد .

دکتر مهدی بیژن زاده متخصص ژنتیک خوزستان معتقد است که ژن ها در انتقال بیماری روانی موثراند ولی در انتقال آنها نمی توان صرفا عوامل ژنتیکی یا صرفا عوامل محیطی را در نظر گرفت .

وی می گوید در تشدید ،درمان و بروز بیماری های روانی عوامل محیطی نقش غیر قابل انکاری دارند مثلا فکر کنید پدر یا مادری دارای بیماری روانی است فرزند هم به صورت ژنتیک مستعد دریافت این بیماری می شود .شرایط خانواده یا اجتماع این فرد ممکن است او را به سمت بیماری روانی سوق دهد یا او را از ابتلا به آن باز دارد.

کارشناس ارشد بیمارستان سلامت می گوید :آمارهای بیمارستانی ما نشان از شیوع بیشتربیماری های روانی در میان آقایان دارد ولی این بدان معنا نیست که خانم ها کمتر دچار این بیماری می شوند بلکه باید گفت که خانواده ها کمتر به بیماری های روانی دختران توجه می کنند و معمولا دیرتر به آن پی می برند .شاید خانواده ها آن را نوعی انگ زدن بر فرزندشان بدانند و این مسلما نسبت به دختران از حساسیت بیشتری برخوردار است .

زهرا موسوی می گوید: افرادی که از ابعاد معنوی قوی تری در زندگی برخورداند کمتر در معرض بیماری های روانی قرار می گیرند و نیایش درمانی یکی از راه های برگزیده کشورها برای درمان این دسته بیماران است .

باید به خانواده های بیماران روانی هشدار داد که هرچه دیرتر پی به مشکلات فرزندشان ببرند این بیماری پیشرفته تر می شود چنانچه درمان را تا جایی مشکل و یا حتی غیر ممکن می کند.با کمک مشاوره به موقع می توان مهارت های اجتماعی این دسته از بیماران را ارتقا داد .

خانم شلمزاری یکی دیگر از کارشناسان این بیمارستان است وی می گوید :نوع برخورد خانواده با بیماران روانی بسیار مهم است. چنانچه 80 درصد بیماران اسکیزوفرنی به افسردگی دچار می شوند به هرحال تحقیقات برژنتیکی بودن این بیماری تاکید دارد و باید به خانواده ها آموزش داد که با ازدواج فرزندان شان این بیماری در آنها رفع نمی شود. به فرض یک پسر جوان در بیمارستان ما دچار بیماری اسکیزوفرنی بود بعد از بهبودی نسبی از بیمارستان مرخص شد و بعد از چند ماه هنگام مراجعه بعدی فهمیدیم که ازدواج کرده و این بار خانم اش نیز بیمار شده بود.