دکتر ایدنی: منابع علمی معتبر دنیا نیز تأئید می کنند آسم پس از باران ناشی از گرده گیاهان می باشد

دکتر اسماعیل ایدنی رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در برنامه زنده تلویزیونی "برآیند" که سه شنبه 27مهرماه 1395 به منظور بررسی نقش گیاه کنوکارپوس در ایجاد مشکلات تنفسی پس از بارش نخستین باران های پائیزی در خوزستان پخش شد، با اشاره به بروز مشکلات تنفسی در سال های 93،92 و 94 به دنبال اولین بارندگی ها در اهواز و برخی دیگر از شهرها مثل امیدیه، ماهشهر، دشت آزادگان، گفت: در اولین بارش در آبان ماه سال 1392، قریب به سه هزار نفر با تابلوی تنگی نفس، سرفه و احساس گرفتگی سینه به اورژانس های سطح شهر اهواز مراجعه کردند، این مساله در روزهای بعد هم تکرار، ولی در آن  روزها حجم مراجعات کمتر و بیشترین مراجعات در روزهای ابتدایی بارش باران بوده است، این موضوع در سال 93 و 94 هم تکرار شد.

وی تصریح کرد: به دنبال علت شناسی برای این مشکل راه های مختلفی پیش رو بود اما بهترین کار بررسی مطالعه ای اپیدمیولوژیک بر روی جمعیت آماری از بیمارانی بود که با تابلوی بیماری مراجعه داشتند تا معاینات کاملی بر روی آن ها انجام شود.

ایدنی بیان داشت: تقریبا حدود سه هزار نفر از مراجعان به اورژانس های بیمارستان ها شناسایی و برای یک مطالعه آماری جمعیتی از آنان انتخاب شدند که تحت معاینات تکمیلی، رادیوگرافی قفسه سینه، معاینه دستگاه تنفسی و تست های آلرژی قرار گرفتند، بیماری افراد دچار آسم در زمان بارندگی تشدید و همچنین در افراد سالم یا در حال درمان علائم بیماری آسم ایجاد شده بود، همچنین با استفاده از تست های تحریکی علائم بیماری نهفته آسم در افراد سالم بروز پیدا کرد که مجموع نتایج این بررسی نشان داد که تقریبا نزدیک به 90% این افراد مبتلا به آسم برونشیال بودند، بنابراین مشخص شد بیماری ای که با آن مواجهه هستیم آسم است.

این فوق تخصص بیماریهای ریه بیان داشت: آسم ماهیت گهگاهی دارد و دائمی نیست، یعنی علائم آسم همانطور که در تعریف این بیماری نیز عنوان می شود، بصورت دائمی نیست و در صورت دائمی شدن بیماری تنفسی باید معمولا" به تشخیصی غیر از بیماری آسم رسید.

ایدنی با بیان فاکتورهای موثر در بروز بیماری آسم که شامل زمینه ژنتیکی، مواجهه محیطی یعنی فرد به لحاظ شغلی یا سایر دلایل و با اشاره به فراوانی آسم در جمعیت گفت: در مناطقی که میزان بروز آسم خیلی کم می باشد این میزان حدود 5% است و در مناطق با فراوانی زیاد این عدد به 15%می رسد و از طرفی تا 33% افراد جامعه در مواجهه با عوامل محرک می توانند دچار تحریک پذیری مجاری تنفسی بشوند.

رئیس شورای عالی نظام پزشکی کشور اظهار داشت: برای توجیه این سندرم باید به دنبال عوامل استنشاقی همانند آلاینده هایی از قبیل ازت، ایزو کربن های حلقوی، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و ... ، ریزگردها و عوامل آلرژن و حساسیت زا بود.

ایدنی در خصوص سهیم بودن عوامل ذکر شده در بروز این پدیده توضیح داد: تمام گزارشات جهانی و نتایج آزمایشات سازمان حفاظت محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، نشان می دهد که در زمان بارندگی های اولیه در فصل پائیز، معمولاً سطح آلاینده های معیار کاهش پیدا می کند و همچنین نتایج سنجش میزان سطح آلایندگی در روز بارش باران و نیز در روز قبل و بعد از آن در 3 سال گذشته نشان می دهد که این مقدار در روز بارندگی افزایش پیدا نکرده و حتی کمتر نیز شده است، بنابراین فرضیه آلایندگی و آلوده بودن هوا  ناشی از آلاینده های معیار کنار گذاشته می شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به اینکه افزایش شانس ابتلاء شهروندان به آسم در صورت تماس مکرر و مزمن با آلاینده ها از سوی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و سازمان محیط زیست همیشه مطرح و از نظرعلمی نیز به اثبات رسیده است، تأکید کرد: ولی باید بدانید که آسم را آلرژن ها تشدید می کنند.

وی در خصوص نقش آلرژن های فصلی با اشاره به این که در هر فصلی نوعی از آلرژی وجود دارد، بیان کرد: آلرژی های فصلی در فصل بهار به دلیل گرده افشانی در تابستان به دلیل وجود چمن خشک و در پاییز به دلیل قارچ هوایی موجود در برگ های درختان بروز می کند.

ایدنی افزود: اندازه گیریها و تحقیقات به عمل آمده نشان می دهد عوامل محرک و آلاینده ها همچون ریزگردها نمی تواند علت بروز این پدیده باشد چراکه در بهمن ماه سال 1393علیرغم وجود گرد و غبار بسیار زیاد و غلیظ، چنین حجمی از مراجعه کنندگان به بیمارستان وجود نداشت، همچنین بروز این پدیده در وسعت بسیار زیاد نشان می دهد که قارچ های برگ ها نیز علت این امر نیستند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان داشت: در چنین شرایطی که آلرژی اتفاق افتاده است و ناشی از استنشاق پولن می باشد به نوعی از پوشش گیاهی بر می خوریم که در همین محدوده زمانی گرده افشانی می کند.

این فوق تخصص بیماریهای ریه با تأکید بر این مسئله که هر مطلبی که عنوان می شد باید مبتنی بر شواهد علمی باشد تأکید کرد: مراجعه به منابع علمی نیز این امر را که آسم پس از باران ناشی از پولن و یا همان گرده افشانی گیاهان می باشد، را تأیید می کند و کونوکارپوس گونه گیاهی غیر بومی خوزستان که در سطح بسیار وسیع در طی سالیان گذشته در استان کشت شده است، در این زمان گرده افشانی می کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص علت تشدید بروز زیاد این پدیده در طی سالهای اخیر عنوان کرد: همانطور که تراکم این نوع از پوشش گیاهی با گذر زمان افزایش پیدا کرده است به تبع عوارض ناشی از آن نیز بیشتر می شود، قطعاً با افزایش حجم علت شدت علایم نیز بیشتر شده است و همچنین عدم تکرار پذیری این پدیده در بارش های بعدی علیرغم وجود ریزگردها و آلاینده ها دلیل دیگری در خصوص صحت این مسئله می باشد.

ایدنی افزود: قطر ذرات پولن در حالت طبیعی 17 میکرون است که امکان ورود به ریه را ندارند اما همانطور که در منابع علمی معتبر نیز عنوان شده است رعد و برق و باران سبب خرد شدن این ذرات می شود و در اینصورت این ذرات به راحتی وارد ریه شده و باعث ایجاد عوارض می شوند و در صورت حذف منبع ایجاد بیماری، در بارندگی های بعدی برای مردم مشکلی ایجاد نمی شود.

رئیس شورای عالی نظام پزشکی کشور همچنین اذعان کرد: در این خصوص بیش از 20 مطالعه در دانشگاه انجام شده است که نتایج برخی از آنان اعلام و در مجلات معتبر جهانی نیز به چاپ رسیده است.

این فوق تخصص بیماریهای ریه در پایان به شهروندان توصیه کرد: پروتکل های درمان پیشگیرانه به منظور پیشگیری از بروز حمله آسم توسط متخصصین ریه در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز طراحی شده است و در اختیار مراکز بهداشتی و درمانی مختلف قرار داده شده است. شهروندانی که دچار علائم آسم و یا شبه آسم و تنگی نفس هستند و یا در سالهای گذشته موقع اولین بارندگی ها دچار حمله آسم شده بودند، می توانند از اکنون به نزدیکترین مرکز بهداشتی-درمانی محل سکونت خود مراجعه و راهنمایی ها و دستورات دارویی لازم را دریافت کنند تا بدین ترتیب با مصرف داروهای توصیه شده به مدت دوهفته بتوان تا حدود زیادی از بروز علائم مربوطه پیشگیری نمود.