مرگ سالانه ۷۰۰ ایرانی با دارو

روز گذشته دبیر ستاد مرکزی و مرکز ملی اطلاع‌رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو آمار و ارقام مسمومیت با دارو و مونوکسید کربن را اعلام کرد. این در حالی است که مسمومیت دارویی یکی از متداول‌ترین مسمومیت‌هاست که در اثر استفاده بیش از حد از هر دارو، خودسرانه مصرف کردن داروها و تداخل دارویی اتفاق می‌افتد و گاهی ممکن است باعث مرگ افراد شود؛ چرا که برخی افراد بدون آنکه تحت نظارت پزشک باشند برای خود دارو تجویز می‌کنند تا دردهای خود را کاهش دهند، در حالی که ممکن است در طولانی مدت دچار عارضه و مسومیت دارویی شوند. حتی ساده ترین داروها هم در صورت مصرف خودسرانه عوارض دارند. به همین دلیل همیشه پزشکان و کارشناسان هشدار داده اند که نباید داروها را بدون نظارت متخصصان مصرف کرد، چون بر کارکرد بدن تاثیر می‌گذارد.

مصرف بالای دارو و اشتباهاتی که در تجویز صورت می‌گیرد

«با نگاهی نو به روند آموزش نحوه پیشگیری از مسمومیت‌ها و توجه به این نکته که «شاید قربانی بعدی یکی از انواع مسمومیت‌ها من یا خانواده‌ام باشد.» هیچگاه خطر را از خود دور نخواهیم دید. یک لحظه غفلت به ویژه در کودکان می‌تواند منجر به عوارض دائمی و آزاردهنده ناشی از مسمومیت شود.» این اظهارنظر روز گذشته توسط دبیر ستاد مرکزی و مرکز ملی اطلاع رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو انجام شد. در تعریف مسمومیت آمده است که مسمومیت مجموعه‌ای از اختلالات بدن است که در اثر جذب ماده‌ای بیگانه که به آن سمی گفته می‌‌شود، بروز می‌‌کند. یکی از شایع‌ترین انواع مسمویت مربوط به مسمومیت دارویی است.

در جهان خواب آورها، مسكن‌ها و داروهاي ضدافسردگي که سیستم اعصاب مرکزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد در زمره مهم‌ترین داروهای مسومیت آفرین قرار دارند. در ایران نیز داروها، نخستین عامل مسمومیت در کشور به شمار می‌روند. مسکن‌های غیرمخدر، تب برها و داروهای ضد رماتیسمی، اولین دسته داروهای ایجاد کننده مسمومیت در ایران هستند و پس از آن داروهای دسته اعصاب و روان مانند داروهای خواب آور و ضد صرع قرار دارند. به گفته بهمنش آمار بالای مصرف داروها در جامعه از یک سو احتمال بروز تداخلات دارویی را بالا خواهد برد و از سوی دیگر اشتباهاتی که ضمن تجویز و مصرف دارو به صورت ناخواسته انجام می‌شود، ممکن است بیمار را به سمت مصرف مقادیر بالاتر از دوز درمانی و عوارض ناشی از مسمومیت با داروها سوق دهد. البته این امر به ویژه در مصرف دارو توسط سالمندان حائز اهمیت است. او افزود: به طور کلی مسمومیت با دارو خیلی منجر به مرگ نمی‌شود و از هر ۱۰۰ مرگی که به دلیل مسمومیت رخ می‌دهد، ۱۴ موردش مسمومیت دارویی است. او تاکید کرد که البته این موارد نسبت به مواردی که فرد دارو را به صورت تعمدی و با قصد خودکشی استفاده می‌کند، بسیار کم است. در عین حال آمار مسمومیت تعمدی دارو در کشور ما بالاست. به طوری که ۷۵ تا ۸۰ درصد از مسمومیت‌های دارویی، مسمومیت اتفاقی نیست، بلکه مسمومیت تعمدی است و فرد با علم به اینکه دارو خطرناک است، مقدار بسیار بیشتری از میزان درمانی آن را مصرف می‌کند.

بهمنش در پاسخ به اینکه در حال حاضر بیشترین مسمومیت‌ها مربوط به کدام نوع مسمومیت است، گفت: این مساله دو جنبه دارد. اول بحث مراجعه به بیمارستان‌هاست، یعنی فردی که مسموم شده و به بیمارستان مراجعه می‌کند که در این زمینه عمده افراد و ۷۵ تا ۸۰ درصد این افراد دچار مسمومیت دارویی شده‌اند. در میان داروها هم عمدتا داروهایی که روی سیستم مغز و اعصاب تاثیر می‌گذارند، مانند داروهای ضدافسردگی، آرامبخش، ضد جنون، ضد تشنج و مسکن‌ها بیشترین علت مسمومیت دارویی هستند. او با بیان اینکه بر اساس آمار پزشک قانونی بالاترین مراجعه به بیمارستان‌های مرجع مسمومیت در کشور، ناشی از مسمومیت دارویی است، ادامه داد: بر این اساس با توجه به آمار به دست آمده از سازمان پزشکی قانونی کشور در مورد مرگ‌ومیر ناشی از مسمومیت با داروها، مشاهده می‌شود در سال‌های اخیر سالانه بیش از ۷۰۰ نفر از هموطنان‌مان در اثر مسمومیت با دارو جان سپرده‌اند.

 البته مرگ ناشی از مسمومیت دارویی در کشور ما شایع نیست و فقط ۱۴ درصد از کل موارد مرگ ناشی از مسمومیت در اثر مصرف بالای داروها اتفاق می‌افتد. به گزارش ایسنا، بهمنش همچنین درباره مسمومیت با مونوکسید کربن گفت: در سال‌های اخیر مسمومیت ناشی از مونوکسید کربن عامل ۱۱ تا ۱۶ درصد از مرگ‌های ناشی از مسمومیت بوده است.