هشدار نسبت به ورشکستگی صندوق های بازنشستگی

موضوع صندوق های بازنشستگی و بیمه ای از آن دست مسائلی است که درطی چند سال گذشته همواره با آسیب ها و چالش های جدی روبه رو بوده است، ازیک طرف بدهی بیش از 100 هزار میلیارد تومانی دولت به صندوق تامین اجتماعی  و ازسوی دیگر ارایه خدمات محدود این سازمان به بیمه شدگان به دلیل نبود بودجه کافی شرایط سخت و دشواری را برای بازنشستگان و بیمه شدگان تامین اجتماعی رقم زده است.

ناگفته نماند که صندوق بازنشستگی کشوری و حتی صندوق فولاد نیز شرایط بهتری از تامین اجتماعی نداشته و بیمه شدگان تحت پوشش این صندوق ها  هرروز با چالش جدیدی از جمله تعویق درپرداخت حقوق ها و دستمزدها و قطع بیمه افراد روبه رو می شوند؛ به گفته کارشناسان و صاحبنظران، دولت به عنوان بزرگترین کارفرما باید تا کنون اقدامات قابل قبولی را درجهت رفع مشکلات صندوق ها و جلوگیری از ورشکسته شدن آنها انجام می داد که متاسفانه هیچ راهکاری دراین خصوص ازسوی مسئولان دولتی مطرح نشده است.

ضمن اینکه دربرنامه ششم توسعه نیز دولت راهکارهای حل مشکلات صندوق های بازنشستگی را حذف کرده و به گفته رییس امور رفاه سازمان برنامه و بودجه موضوع صندوق های بازنشستگی حل مشکلات صندوق های بازنشستگی یک موضوع فرابرنامه ای بوده و دولت باید برای حل مشکلات آنها به مجلس لایحه ارایه کند.

طبق اظهارات نمایندگان مجلس اگردولت درخصوص رفع مشکلات صنوق های بازنشستگی راهکارموثری را به مجلس ارایه نکند، این صندوق ها درطی سال های آینده با بحران جدی روبه رو می شوند و این بحران صندوق ها را تا مرز ورشکستگی و تعطیلی مطلق پیش می برد، به عقیده نمایندگان مجلس درحال حاضر مهم ترین اقدام پرداخت بدهی دولت به تامین اجتماعی است که این موضوع هرچه سریعتر باید تعیین تکلیف شود؛ هرچند که طبق مصوبه کمیسیون تلفیق بدهی دولت به تامین اجتماعی باید در طول مدت برنامه ششم از سهام دولت پرداخت شود.

 

آماده سازی طرحی با هدف اصلاح ساختار صندوق های بازنشستگی

رسول خضری در گفت وگو با خانه ملت، از آماده سازی طرحی با هدف ارتقاء کیفیت و کارآمدسازی و مدیریت صندوق های بازنشستگی کشور خبرداد و گفت: این طرح مشتمل بر 6 ماده است و بر این تاکید دارد که باید برای حل معضلات صندوق ها از راهکار عملی استفاده کرد زیرا رفع مشکلات صندوق های بازنشستگی با شعار امکان پذیر نیست، هرچند که رفع مشکلات صندوق های بازنشستگی و به تعادل رسیدن شرایط آنها به 10 سال زمان نیاز دارد زیرا صندوق های بازنشستگی در حال حاضر با سونامی ورشکستگی روبه رو هستند.

نماینده مردم سردشت و پیرانشهر درمجلس شورای اسلامی با یادآوری اینکه مشکلات موجود در صندوق های بازنشستگی یکی از بحران ها و چالش های اصلی روز کشور است، افزود: متاسفانه این بحران با ساختار اشتباه و غلط صندوق های بازنشستگی ارتباط مستقیمی دارد که این ساختار اشتباه به طورحتم باید اصلاح شود.
رسول خضری

وی با اشاره به اینکه مهم ترین دلیل مشکلات صندوق های بازنشستگی ساختار اشتباه و عدم نظارت کافی بر فعالیت‌ها آنها است، تصریح کرد: مجلس شورای اسلامی و دستگاه های ناظر باید بر فعالیت صندوق های بازنشستگی نظارت کنند به طوری که هر 3 یا 6 ماه صندوق ها باید گزارش عملکرد خود را به مجلس ارایه دهند.

خضری با انتقاد از اینکه صندوق های بیمه ای فعالیت های مالی انجام نمی دهند، گفت: متاسفانه صندوق های بیمه ای منابع مالی خود را به صندوق های سهام پذیر واگذار کرده و تنها نظاره گر هستند این درحالی است که صندوق های بیمه ای باید وارد عمل شده و اقدامات مالی انجام دهند؛ بنابراین در 6 ماده طرح مذکور به موارد مهمی از جمله نظارت کافی و اصلاح ساختار صندوق ها توجه ویژه ای شده است.

وی با تاکید بر اینکه صندوق های بازنشستگی بایدادغام شوند، تصریح کرد: فعالیت چندین صندوق بازنشستگی هیچ معنایی ندارد و ساختار صندوق ها باید یکپارچه شوند؛ هرچند که درحال حاضربه عنوان مثال ساختار صندوق بازنشستگی کشوری با تامین اجتماعی در میزان خدمات ارایه شده به مردم و مستمری بازنشستگان متفاوت بوده و این موضوع ناعادلانه است.

این نماینده مردم درمجلس دهم با اشاره به اینکه صندوق ها در دولت به حیات خلوت مسئولان تبدیل شدند، افزود: متاسفانه دولت بدهی خود به صندوق های بازنشستگی را پرداخت نمی کند این در حالی است که برای تامین منابع و اعتبار موردنیاز صندوق ها، دولت باید بدهی خود را هرچه سریعتر پرداخت کند.

وی با اشاره به اینکه در تمامی کشورهای دنیا 2 صندوق بازنشستگی فعالیت می کنند، افزود: یک صندوق براساس مزایای معین و صندوق دیگر براساس سهم معین فعالیت می‌کند، مزایای معین یعنی فرد به هرطریقی که بازنشسته شود ازمزایای معین و مشخصی برخوردار است، اما سهم صندوق براساس سهم معین، یعنی به همان میزان حق بیمه پرداختی، بازنشستگی دریافت می شود.

خضری با بیان اینکه درحال حاضر به ازای هر 2 نفر شاغل یک نفر بازنشسته در کشور وجود دارد، تصریح کرد: این درحالی است که در اکثر کشورهای پیشرفته به ازای هر 6 نفر شاغل یک نفر بازنشسته وجود دارد، بنابراین  بحث صندوق های بازنشستگی در اکثر کشورهای دنیا قابل اهمیت و مهم است، اما با توجه به اینکه صندوق های بازنشستگی در کشورمتاثر از بودجه‌های دولتی هستند پیش بینی می شود که تا 15 سال آینده 50 درصد بودجه عمومی کشور در اختیار صندوق های بازنشستگی برای رفع مشکلات آنها قرار گیرد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه درحال حاضر فشارهای سنگینی به صندوق های بازنشستگی تحمیل می شود، گفت: متاسفانه درخروج و ورود صندوق های بازنشستگی هیچ تعادلی وجود ندارد به طوری که ورودی آنها بیشتر از خروجی ها است، از سوی دیگر در مجلس هم برای اقبال عمومی و رضایت مردم مصوباتی را درجهت افزایش تعداد بیمه شدگان درنظر می گیرند که این موضوع درورودی و خروجی صندوق ها تاثیر منفی دارد.

 

انتقاد از ایجاد تغییر در قوانین بیمه‌ای

عبدالرضا مصری درخصوص صحبت‌های رییس امور رفاه سازمان برنامه و بودجه مبنی بر اینکه نمی‌توان موضوع حل مشکلات صندوق های بازنشستگی را در لایحه برنامه ششم گنجاند به خانه ملت، گفت: این گفته به هیچ عنوان صحیح نیست زیرا یکی از برنامه‌های کشور در پنج سال آینده رسیدگی به شرایط و وضعیت صندوق های بازنشستگی است اما چگونگی این رسیدگی دارای راهکارهای مختلفی مانند ارایه لایحه، طرح یا بررسی توام این دو با یکدیگر است.

نماینده مردم کرمانشاه درمجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در سال اول اجرای برنامه ششم باید وضعیت صندوق‌های بازنشستگی روشن شود، افزود: می‌توان دولت را مکلف به ارایه ساز وکارهایی برای حل مشکلات صندوق‌های بازنشستگی مانند ارایه لایحه کرد بنابراین این موضوع بستگی به تصمیم‌گیری دولت دارد  اما می توان در قانون برنامه ششم نیز به این موضوع توجه کرد.
عبدالرضا مصری

وی با بیان اینکه درحال حاضر سه مشکل مهم و اساسی در صندوق‌های بازنشستگی وجود دارد، تصریح کرد: درحال حاضر مهم‌ترین مشکل برای صندوق های بازنشستگی عملکرد دولت است، زیرا دولت در حال حاضر هیچ اقدامی درراستای پرداخت بدهی خود به صندوق های بازنشستگی ندارد؛ درحال حاضر دولت بیش از 100 هزار میلیارد تومان بدهی به صندوق تامین اجتماعی دارد اما ریالی از آن را پرداخت نکرده است.

مصری با اشاره به اینکه هیچ دولتی به تامین اجتماعی بودجه نمی دهد، گفت: هم اکنون دولت سهم خود از بیمه کارگران در تامین اجتماعی را پرداخت نکرده که یکی از چالش های اصلی این سازمان بیمه گر است، همچنین یکی دیگری از مشکلات این است که با قوانین بیمه‌ای در کشور به نوعی بازی می شود زیرا بیمه باید براساس محاسبات آماری محاسبه شود یعنی نه حمایتی و نه حاکمیتی است به عنوان مثال بیت المال نیست که در اختیار دولت باشد و هزینه ها را دولت تعیین کند.

این نماینده مردم در مجلس دهم، افزود: حاکمیتی هم نیست که حاکمیت و دولت هر بلایی سر صندوق ها بیاورد، بنابراین بین نسلی بوده و حق الناس است؛ اما متاسفانه دربرخی شرایط قوانینی تصویب می شود که تمام محاسبات بیمه ای را دستخوش تغییر می کند به عنوان مثال اگر فردی 5 سال حق بیمه پرداخت کرده باشد می‌گویند حقوق دریافت کند؛ بنابراین محاسبات برهم خورده و ریشه بیمه ها با چنین قوانینی از بین می رود.

وی با بیان اینکه برای صندوق بازنشستگی کشوری در سال جاری 14 هزار میلیارد تومان بودجه تعلق گرفت، تصریح کرد: اما برای سازمان تامین اجتماعی که دولتی نیست یک ریال در بودجه اختصاص پیدا نکرد حتی به این سازمان توسط برخی موضوعات ضربه وارد شد؛ یعنی اجرای طرح تحول سلامت بیش از 12 هزار میلیارد تومان به این سازمان ضربه وارد کرد این در حالی است که برای بیمه سلامت دولت درقالب مصوبه ای 8 هزار میلیارد تومان بدهی را برای این بیمه پرداخت کرد.

مصری گفت: متاسفانه دولت نه تنها بدهی خود به تامین اجتماعی را پرداخت نمی کند بلکه طلب‌های دیگری مبنی بر ارایه برخی خدمات توسط تامین اجتماعی نیز پرداخت نمی شود؛ بنابراین ورود به چالش صندوق‌ها اگر انجام نشود به طور حتم صندوق ها ورشکسته شده در چنین شرایطی اگر حتی کل نفت فروخته شود تامین کننده بودجه صندوق ها نخواهد بود، برای خروج از وضعیت بحرانی تنها راه ممکن این است که قوانین صندوق ها و بیمه دستخوش تغییر نشود.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، افزود: افراد درحال حاضر باید با همان قانونی بیمه شوند که در فرد در30 سال پیش یا 30 سال آینده بیمه می شود.

 

صندوق‌ها نباید از جیب دولت اداره شوند

سلمان خدادادی در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، درخصوص هشدار مرکز پژوهش‌های مجلس مبنی بر مشکلات بسیار صندوق‌های بازنشستگی و احتمال ورشکستگی آنها، گفت: درحال حاضر حدود 20 صندوق بازنشستگی در کشور فعالیت می کنند که منهای صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی صندوق های دیگر درآستانه ورشکستگی قرار دارند.

نماینده مردم ملکان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه بیش از 70 درصد منابع صندوق بازنشستگی کشوری توسط دولت تامین می‌شود، افزود: در این شرایط این صندوق تنها می‌توانند 30 درصد حقوق و مزایای مستمری بگیران را تامین کند، از سوی دیگر مشکلات موجود در صندوق بازنشستگی فولاد سبب شده که بازنشستگان این صندوق در بسیاری از شرایط نسبت به دریافتی های خود اعتراض کنند.
سلمان خدادادی

وی با بیان اینکه در هیچ کشوری صندوق های بازنشستگی از جیب دولت و درآمد  عمومی کشور اداره نمی شوند، تصریح کرد: متاسفانه در کشورما مشکلات این چنینی وجود دارد و به دلیل تامین بیشتر منابع صندوق ها از سوی دولت درصد بسیاری ازآنها در آستانه ورشکستگی قرار دارند، بنابراین اگر نتوان درمدت زمان کوتاه در خصوص رفع مشکلات و ساماندهی این صندوق ها سازوکار کارشناسی شده ای را درنظرگرفت سونامی ورشکستگی صدرصدی صندوق ها را تهدید می کند.

خدادادی با اشاره به اینکه مسئولان و مدیران صندوق ها باید هرساله به سرمایه گذاری با هدف رفع مشکلات خود توجه ویژه داشته باشند، گفت: صندوق کارآمد صندوقی است که در ابتدای کار و در زمان تاسیس، سرمایه‌گذاری قابل قبولی برای پایان کار داشته باشد، به عنوان نمونه شرکت‌های شستا با هدف سرمایه صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی و زنده نگه داشتن آن  به وجود آمد.

این نماینده مردم در مجلس دهم با انتقاد از اینکه در بسیاری از شرایط با انتخاب مدیرانی نالایق و ناکارآمد شرکت های سرمایه‌گذار زیرمجموعه صندوق های بازنشستگی زیان‌ده بودند، افزود: درحال حاضر بسیاری از شرکت‌های شستا هیچ سوددهی قابل قبولی ندارند، بنابراین این موضوع به  معنی بی تدبیری و مدیریت اشتباه این شرکت ها است.

وی با اشاره به اینکه در هیچ نقطه از دنیا تعداد صندوق های بازنشستگی به اندازه کشورمان نیست، تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا تنها 2 تا 3 صندوق بازنشستگی فعالیت می کنند اما متاسفانه در جامعه ما هر وزارتخانه و سازمانی برای خود یک صندوق تشکیل داده که با مدیریت نامناسب صندوق را به مرحله ورشکستگی رسانده است، به طوری که مسئولان صندوق ها در حال حاضر از سرمایه صندوق در جهت رفع نیازهای داخلی خود استفاده می کنند.

خدادادی با بیان اینکه دولت در لایحه برنامه ششم هیچ راهکاری را برای رفع مشکلات صندوق ها پیشنهاد نداده است، گفت: تا زمانی که دولت نگاه خود را به صندوق های بازنشستگی تغییر ندهد نمی توان راهکاری را برای رفع مشکلات و آسیب های موجود در صندوق ها درنظرگرفت، همچنین اینکه صندوق ها را باید ازاتاق خلوت دولت ها خارج کرد.

رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اینکه در دولت گذشته 8 مدیر در صندوق تامین اجتماعی تغییر کردند، افزود: متاسفانه هیچ دولتی تا کنون برنامه ای برای کاهش مشکلات صندوق ها به ویژه تامین اجتماعی نداشته است، دولت باید بدهی خود به صندوق ها را در مدت زمان کوتاه پرداخت کند؛ از سوی دیگر برخی مصوبات مجلس درخصوص صندوق ها بی رحمانه بوده است که مجلس باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشد، بنابراین همکاری و تعامل همه دستگاه‌های حاکمیتی درجهت رفع مشکلات صندوق ها ضروری است.