دکتر مخمل زاده: از وظایف هیئت علمی، پژوهش، آموزش و درمان است که معمولاً حیطه پژوهشی کاملاً مغفول می شود

کتر بهزاد شریف مخمل زاده معاون توسعه پژوهش و فنآوری دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در نشست کارگروه تخصصی پژوهش دبیرخانه تحقیق و توسعه سیاست های دانشگاهی (اتاق فکر) گفت: در محدوده ای از زمان انتظار در خصوص افزایش آمار تعداد مراکز تحقیقاتی بدون توجه به وجود این نیاز و اولویت در دانشگاه به وجود آمد، ولی زمانیکه پتانسیل لازم در این خصوص وجود ندارد این مراکز تحقیقاتی به بهره برداری نخواهند رسید.

وی با بیان اینکه هدف واقعی، افزایش تعداد مراکز تحقیقاتی نبود بلکه قرار بود این روند بر اساس اولویت ها صورت بگیرد، افزود: زمانی یک مرکز تحقیقاتی فعال خواهد بود که یک بدنه قوی وجود داشته باشد و اعضاء هیئت علمی فعال و ساعی در امر پژوهش در این زمینه فعالیت کنند، وقتی مرکز تحقیقاتی وجود داشته باشد که تا کنون موفق به ارائه مقاله نشده است چگونه می توان شاهد فعالیت سایر مراکز تحقیقاتی بود، در اینصورت هزینه در جایی نادرست صرف خواهد شد، بنابراین باید تدبیری در این رابطه اندیشید.

معاون توسعه پژوهش و فنآوری دانشگاه تصریح کرد: به گونه ای این اجبار به وجود می آید که مراکز غیر فعال حذف شده تا از نیروهای موجود در آنها در سایر مراکز تحقیقاتی فعال که هم اکنون محور پژوهش قرار دارند، استفاده شود.

مخمل زاده در خصوص محورها و اولویت های پژوهشی با بیان اینکه در سال های 81 و 82 در خصوص اولویت های پژوهشی بررسی های بسیاری صورت گرفته است، اظهار داشت: با سوق دادن منابع علمی و مالی دانشگاه به سمت اولویت ها، جهت گیری دانشگاه تعیین و شاخص های برجسته بیشتری به دست خواهد آمد.

وی با اشاره به اینکه اولویت های پژوهشی همیشه وجود داشته است ولی گاهی به فراموشی سپرده می شد، ابراز داشت: حتی در زمانی که این اولویت ها وجود داشته است مکانیسم مناسبی برای تخصیص منابع از نظر زیرساخت، جذب اعضاء هیئت علمی و اختصاص بودجه های مربوطه به اولویت ها وجود نداشته، هم اکنون 10 محور اولویت دار تعیین شده است و در تمام دانشگاه های تیپ 1 با تعیین محور های اصلی پژوهش که همه حیطه ها را شامل می شود، منابع و مراکز تحقیقاتی را به سمت اولویت ها گسیل می دهند تا همه موارد در راستای این اولویت ها تجمیع گردد.

مخمل زاده با تأکید بر اینکه باید آیین نامه رکود به صورت کامل برای تمام اعضاء هیئت علمی اجرا شود تصریح کرد: از وظایف هیئت علمی، پژوهش، آموزش و درمان است که معمولاً حیطه پژوهشی کاملاً مغفول می شود و این در صورتی است که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فعالیت و عملکرد دانشگاه ها را در ارائه مقالات علمی، بر مبنای تعداد اعضاء هیئت علمی می سنجد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه بیان داشت: معاونت توسعه پژوهش و فناوری دانشگاه به طور جدی برای افزایش شاخص ها در این زمینه فعالیت می کند ولی رسیدن به شکوفایی نیاز به عزمی راسخ دارد، هم اکنون 70 تا 80 درصد پژوهش های دانشگاه از طریق پایان نامه ها انجام می شود.

وی با اشاره به اینکه وضعیت گروه ها در دانشکده ها در حال بررسی است، افزود: در حال حاضر دانشکده پزشکی 575 دستیار تخصصی و در مجموع بیش از یک هزار نفر دانشجو دارد ولی برونداد پژوهشی آن مطلوب نیست، بنابراین آئین نامه ای در این خصوص تدوین که پس از تأیید در شورای معین و شورای دانشگاه، طبق آن عمل خواهد شد.

مخمل زاده افزود: دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز دارای قابلیت های بسیار زیادی است بنابراین باید با اجرا کردن آئین نامه رکود و سایر آئین نامه ها در این زمینه در دانشجویان و اعضای هیئت علمی تحرک ایجاد کند، در حال حاضر در حدود 30 مرکز در کل کشور در دانشگاه های بزرگ و همچنین برخی از دانشگاه های کوچک وجود دارد که عضو هیئت علمی پژوهشی دارند یعنی دارای ردیف مستقل بودجه و جذب عضو هیئت علمی هستند ولی هنوز دانشگاه ما  این ردیف مستقل را ندارد و نمی تواند عضو هیئت علمی پژوهشی جذب کند و در صورت جذب عضو هیئت علمی تعهدی و بکارگیری در بخش پژوهشی، باید بودجه آن را از درآمد های اختصاصی تأمین کند.

 معاون توسعه پژوهش و فنآوری دانشگاه گفت: در قوانین موجود باید 1 تا 2% درآمدهای دانشگاه به بخش پژوهش اختصاص داده شود که متأسفانه به دلیل مطالبات دانشگاه از سازمان های بیمه گر، درآمدی حاصل نشده تا این مورد به صورت کامل اجرا شود.

وی مشکلات موجود در تأیید و تصویب طرح های تحقیقاتی را پذیرفت و اذعان داشت: این مسئله به دلیل ضعف در بدنه پژوهشی دانشکده ها است که سبب تأخیر در تصویب طرح های تحقیقاتی شده است.

مخمل زاده گفت: نکته مهم این است که در بحث داوری ها دچار محدودیت هستیم و به داوری خاص بسنده کرده ایم، این کار باعث می شود در گروه ها تضادهایی به وجود بیاید و این تضادها در نحوه و تاثیر داوری طرح های تحقیقاتی، ما را دچار مشکل کند، بنابراین با مکاتبات صورت گرفته با دانشگاه های دیگر، مصمم هستیم با استفاده از داور خارجی به کار سرعت ببخشیم.

وی خاطر نشان کرد: یکی از راهکارهای کاهش این فرآیند در طرحهای تحقیقاتی، آی تی است. این کار از سال های گذشته کلید خورده، ولی به طور جدی حدود دو ماه است که با راه اندازی یک سرویس جدید در حال طراحی هستیم که به شدت فاصله ها را کاهش می دهد و یکی از راه های کاهش زمان، استفاده از گرنت پژوهشی می باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: گرنت، بودجه ی در اختیار است و مرحله ای است که داوری در آن حذف می شود. در گرنت باید آیین نامه ها مصوب شوند و منابع مالی به اندازه کافی وجود داشته باشد که اگر محققی خواست پروپزال خود را ارائه دهد طبق گرنتی که در اختیار دارد بتواند منابع مالی مورد نظر را در اختیار بگیرد زیرا بر اساس آیین نامه هر شخص صاحب یک گرنت است. به طور کلی در راستای اولویت ها و بر اساس فعالیت اعضای هیات علمی گرنت داده می شود.

مخمل زاده بیان داشت: اگر هزینه ای برای طرحی تحقیقاتی در نظر گرفته می شود باید اصالت و چارچوب علمی در آن رعایت شده باشد. برای افراد خاص که پژوهش های خاص انجام می دهند بودجه به راحتی در اختیار آنها قرار می گیرد و برای افراد دیگر شروطی در نظر گرفته شده است که اگر به مرحله اجرا در بیاید زمان تصویب طرح تحقیقاتی را به شدت کاهش می دهد. در تلاش هستیم زمان ارائه ی پروپزال و تصویب نهایی را به 3 ماه و زمان پرداخت را به 1 ماه کاهش دهیم.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه فرآیندهای نظارتی در طرح های تحقیقاتی باید تقویت شود، تصریح کرد: تولید دانش صحیح نیاز به برخی زیر ساخت ها دارد و ثبت بیماریها باید از اولویت وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی باشد و مراکز تحقیقاتی باید به مراکز کشور متصل شوند. طرحی در این زمینه در شهریورماه سال جاری به تصویب رسید که هزینه های آن به طور کامل پرداخت شده است.

وی در پایان گفت: فاصله ی پرداختی ها به محققین به دو ماه رسیده است مگر طرحی که مشکل یا بدهی داشته باشد و از دادن طرح جدید به آن محقق معذور باشیم، به طور کلی 4 تا 5 ماه طول خواهد کشید تا این فرآیند تحقیقاتی کاملاً اصلاح شده و به تصویب برسد، به طور کلی خروجی وزارت بهداشت باید تولید علم باشد و پایان نامه ها باید محکم بسته شود و اگر قانونی بد است حذف شود و یا اگر خوب است ثبت گردد.