ولی الله شجاعپوریان
بیست و دومین دوره نمایشگاه مطبوعات از روز جمعه بازگشایی و با حضور دکتر روحانی در آئین افتتاحیه روز شنبه به صورت رسمی آغاز به کار کرد. برگزاری نمایشگاه مطبوعات از چند جهت حائز اهمیت است:
1- برگزاری این نمایشگاه و حضور اصحاب رسانه و مطبوعات اعم از مکتوب و مجازی، خبرگزاریها، پایگاههای خبری، روزنامهها و ... فرصتی مغتنم است تا با تعامل و همفکری اهالی رسانه، نظرات، پیشنهادت، مطالبات و مشکلات این عرصه مهم مورد شور و مشورت قرار گیرد. حضور مسئولان و مدیران ارشد و تعامل نزدیک با اصحاب رسانه، برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و سمینارها و دورههای آموزشی مختلف تاثیر مثبتی در بهبود شرایط رسانه در کشور و افزایش سواد رسانهای مجموعه این حرفه خواهد شد که میتواند از دستاوردهای فوری این گردهمایی باشد.
2- امسال برخلاف سال گذشته که برخی از رسانههای اصولگرا تلاش کردند برای فضاسازی، مظلومنمایی و تخریب دولت نسبت به تحریم نمایشگاه اقدام کنند، خبری از تحریمهای زنجیرهای نبود و رسانههای منتقد دولت نیز با اطلاع از نتایج مثبت حضور در این نمایشگاه و خبط و خطای پیشین خود حاضر شدند. متاسفانه رسانههای مخالف دولت به رغم اطلاع کامل از روند توقیفها و ترکیب نهادهای نظارتی مطبوعات و تاثیر اندک دولت در توقیف رسانهها تلاش دارند، دولت را عامل اصلی این گونه تصمیمات معرفی کنند که تا به حال در این هدف ناکام ماندهاند. البته بیتردید رسانههای اصلاحطلب نیز برخورد سلبی و دستوری با رسانهها را برنمیتابند، اما انتظار میرود مقصر این اتفاق نیز به درستی و صداقت از سوی رسانهها معرفی شود.
3- سخنان صریح دکتر روحانی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه مطبوعات، درواقع سخن دل بسیاری از اهالی رسانه بود که خوشبختانه با درایت شخص رییسجمهوری اعلام شد. دکتر روحانی در عین مخالفت با برخوردهای سلبی با رسانهها و به صورت اعم مقوله فرهنگ و هنر خواستار پرهیز از امنیتی کردن فضای فرهنگ و رسانه شدند. متاسفانه در سالهای گذشته بسیاری از مطالب انتقادی روزنامهها با برخوردهای امنیتی مواجه بوده و سبب شده تا امنیت شغلی اهالی رسانه در وضعیت نامطلوبی قرار داشته باشد. در این سالها عادت کردهایم با چشمبستن بر روی واقعیتهای جامعه و وجود افکار و عقاید متفاوت، امکان بروز عقاید مخالف را ببندیم و دلسوزان امین جامعه را که شاید دارای رویکردی دگرگونه در نوع مدیریت و اداره جامعه هستند را با القابی چون خائن، مزدور، قلم بهدست بیگانه، جاسوس و ... برچسب بزنیم.
4- یکی از مهمترین پیامدهای رویکردهای امنیتی در حوزه رسانه و کمشدن جرات و جسارت نقد و نقادی، افزایش فساد در جامعه است. رسانهها به عنوان رکن چهارم دموکراسی و یکی از ارکان مهم پیشرفت و توسعه، میتوانند به عنوان مکمل نهادهای نظارتی بسیاری از چالشها و فسادهای اعتمادسوز ساختار اداری و نظام سیاسی را مرتفع کنند. اگر امروز شاهد هستیم فسادهای متعددی از حوزههای مختلف در رسانهها در دولت گذشته مطرح میشود یکی از عوامل آن به محدودیت رسانهها در دولت قبل مربوط میشود. اگر در دولت گذشته دست رسانهها را در گردش آزادانه اطلاعات باز میگذاشتیم و به رشد رسانههای مجیزگو بسنده نمیکردیم امروز به شرایطی نمیرسیدیم که رهبری نظام به صورت مکرر از وضعیت بغرنج فساد در جامعه اظهار نگرانی و نارضایتی کنند. اکنون هم اگر به صورت جد و قاطع خواستار مبارزه با فساد در سطح کلان هستیم راهی جز استمداد از رسانهها و ایفای نقش نقش نظارتی و کنترلی آنها وجود ندارد.
5- رییس جمهور در بخشی از سخنان خود در مراسم افتتاحیه نمایشگاه مطبوعات به این مضمون مهم اشاره داشتند: «امنیت تنها با تفنگ حفظ نمیشود، قلم و فرهنگ چه؟» بدیهی است برخلاف جنجالسازی برخی مخالفان دولت در اظهارات مشابه، اشاره دکتر روحانی نه به معنای نفی و نادیدهگرفتن توان نظامی بلکه اعتقاد به دیگر عناصر و مولفههای مهم در پیشرفت و توسعه است. امنیت و افزایش توان نظامی در هر جامعهای یکی از مهمترین رسالتها و وظایف نظام سیاسی میباشد، اما اگر قرار باشد به بهانه تامین امنیت از دیگر مولفههای مهم غافل ماند، نمیتوان به پروسه توسعه امیدوار بود.یک جامعه برای پیشرفت و تعالی علاوه بر امنیت به فرهنگ، هویت، هنر، رفاه و ... نیاز دارد و نظام سیاسی نیز خود را ملزم به تمهید این پیششرطها میداند، لذا نمیتوان به بهانه تامین امنیت، محدودیتهایی را در عرصه فرهنگ، هنر و رسانه قائل شویم.
6- افتتاح نمایشگاه مطبوعات، حضور دکتر روحانی در مراسم افتتاحیه و اظهارات صریح ایشان در حمایت از مطبوعات و فضای همدلی و دید و بازدید هالی رسانهها و شور و نشاط خبرنگاران و جامعه مطبوعاتی از زیباییهای بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات بود، اما ای کاش جای خالی برخی از خبرنگاران و اصحاب رسانه در این محفل رسانهای با وسعت نظر و تدبیر نهادهای نظارتی به چشم نمیآمد تا حلاوت و شیرینی این نمایشگاه صدچندان میشد. پیشنهاد میکنم قوه قضاییه که در مناسبتهای اعیاد مذهبی و دینی، عفو و بخشش را در دستور کار خود قرار میدهد، خبرنگاران و اصحاب رسانهای که این روزها در شرایط بازداشت و توقیف به سر میبرند را رفع توقیف کند تا نمایشگاه مطبوعات به جشنوارهای پرامیدتر و بانشاطتر برای جامعه مطبوعات کشور بدل شود.