مؤسسه ارائه دهنده آموزش زبان های خارجی به نام اجوکیشن فرست (E F) گزارشی درباره میزان تسلط به زبان انگلیسی در ۷۲ کشور جهان ارائه داده است.
بر اساس این گزارش، بزرگسالان هلندی در میان ملت هایی که زبان مادری شان انگلیسی نیست، در زمینه یادگیری و تسلط به زبان انگلیسی از موقعیت ممتازتری برخوردارند و کشور عراق در پایین ترین سطوح رتبه بندی قرار دارد.
مبنای گزارش این مؤسسه بر اساس آزمون آنلاینی با شرکت۹۵۰ هزار زبان آموز بزرگسال از ۷۲ کشور جهان است. ناگفته نماند که این گزارش تنها بر پایه استانداردهای آزمون آنلاینی است که مؤسسه در سال ۲۰۱۵ میلادی به انجام آن مبادرت کرده است؛ این ششمین سال است که مؤسسه مذکور به بررسی شاخص تسلط به زبان انگلیسی در میان ملل مختلف می پردازد.
بر اساس این گزارش، تقریبا در همه مناطق جهان، تلاش برای بهبود توانایی های زبان انگلیسی ادامه دارد. این گزارش همچنین می افزاید، زبان انگلیسی به عنوان بخش مهمی برای قدرت اقتصادی کشورها باقی مانده است و میزان تسلط به زبان انگلیسی با توان رقابت اقتصادی یک کشور در بازارهای بین المللی رابطه مستقیم دارد.
بنا به ادعای ماین ترن، مدیر بخش پژوهش مؤسسه، سیستم قوی آموزشی در بالا بودن کیفیت زبان آموزی سهیم است. با این حال، یکی دیگر از عوامل بسیار مهم این است که یک کشور تا چه میزان فضای مناسب برای آموختن زبان انگلیسی را داشته باشد. اگر شما امروز به سنگاپور بروید، صدای انگلیسی صحبت کردن مردم را در خیابان ها خواهید شنید. زبان جوانان سنگاپوری آمیزه ای از چینی، مالایی، انگلیسی و سنگاپوری است. آنها فیلم هایی که به زبان انگلیسی هستند می بینند و به موسیقی هایی که به زبان انگلیسی باشد گوش می سپارند.
این گزارش می افزاید، جنسیت افراد نیز در تعیین میزان تسلط به زبان انگلیسی مؤثر است و در هر کشوری، هر گروه سنی و هر صنعتی زنان همچنان پیشتاز تسلط بر زبان انگلیسی در مقایسه با مردان هستند و بیزینس وُمن ها در یک عملکرد ثابت و پایدار عملکرد بهتری را در ارائه زبان انگلیسی در محل کار خود نسبت به مردان نشان می دهند.
اروپاهمانند شش سال گذشته اروپا در صدر رتبه بندی قرار گرفته است. کشورهای هلند، دانمارک، سوئد، نروژ و فنلاند به ترتیب رتبه های نخست تا پنجم در اروپا و جهان را کسب کرده اند. بر اساس این گزارش این پنج کشور همواره در همه آزمون های انجام شده این مؤسسه، در سطوح بالای جدول در زمینه کیفیت زبان آموزی قرار داشته اند؛ با این تفاوت که هلند از رتبه دوم رنکینگ به رتبه اول صعود کرده است.
براساس گزارش این مؤسسه دلایل مختلفی در عملکرد خوب این کشورها در زمینه آموزش زبان انگلیسی وجود دارد. آنها یک سیستم آموزش قوی دارند. تدریس زبان انگلیسی در مدارس ابتدایی و راهنمایی این کشورها الزامی است. به علاوه مردم این کشورها همه روزه فرصت های زیادی پیدا می کنند تا آموخته های زبانی خود را به کار گیرند.
بنا بر این گزارش یکی از دلایل کیفیت بالای آموزش زبان در کشورهای شمال اروپا این است که رسانه های این کشور اغلب برنامه های خود را به زبان انگلیسی پخش می کنند.
در این رتبه بندی مهمترین تغییر در جایگاه فرانسه بود. فرانسه در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال گذشته از سطح ضعیف به سطح متوسط آموزش زبان انگلیسی ارتقا پیدا کرده است. فرانسه در این لیست رتبه ۲۴ از ۲۸ کشور اروپایی را از آن خود کرده است.
آموزش زبان انگلیسی یکی از حساس ترین موضوعات در زبان فرانسه است، زیرا کشور فرانسه به زبان فرانسوی و جایگاه آن در جهان فخر و مباهات بسیاری دارد. در دانشگاه های فرانسه دروس به زبان انگلیسی تدریس نمی شود، اين در حالی است که سایر کشورهای اروپایی حتی ممکن است تمام برنامه های درسی خود را به زبان انگلیسی ارائه دهند. از این روی شاهد بودیم که فرانسه در پنج سال گذشته، از نظر جایگاه در رنکینگ افول کرده بود و امسال نخستین سالی است که شاهد بازگشت دوباره آنها هستیم.
گفتنی است، کشورهایی همچون ترکیه و جمهوری آذربایجان سطح پایین از آموزش زبان را دارند؛ هرچند نسبت به سال گذشته بهبود نسبی در کیفیت آموزش زبان انگلیسی در این دو کشور شاهد هستیم، همچنان امتیاز آنها در مقایسه با کشورهای اروپایی یاد شده ناچیز است. علت این امر متدهای ضعیف تدریس زبان در این کشورهاست که حفظ کردن طوطیوار را جایگزین ارتباطات زبانی کرده اند.
آسیاسنگاپور جایگاه نخست آسیا و رتبه ششم دنیا را به خود اختصاص داده است. این اولین باری است که سنگاپور به چنین سطحی در مهارت و تسلط به زبان انگلیسی دست می یابد.
ماین ترن می گوید: «این به دلیل این است که سنگاپور یکی از بهترین سیستم های آموزشی دنیا را دارد؛ اگر به آزمون های آیلتس و تافل هم نگاه کنید، سنگاپور نه تنها در آسیا بلکه در سراسر جهان، همیشه جز بهترین ها بوده است و این به دلیل یک سیستم آموزشی خیلی خیلی قوی، کیفیت بالای آموزش و متکی بر استانداردهای برتر برای زبان آموزان است».
مالزی و فیلیپین پس از سنگاپور بیشترین امتیاز را کسب کرده اند. بنا بر ادعای این گزارش، کشورهایی که از نظر تاریخی تحت سلطه بریتانیا بوده اند معمولا نسبت به سایر کشورها در مهارت های یادگیری زبان انگلیسی قوی تر هستند. با این حال در این گزارش آمده است که تایلند و کامبوج به رغم اینکه صنعت توریسم در این دو کشور رشد شایانی داشته است، هنوز هم در سطوح پایین تسلط به زبان انگلیسی قرار دارند.
چین هم از رتبه ۴۷ به رتبه ۳۹ ارتقا یافته است. میزان مهارت چینی ها در زبان انگلیسی نسبت به دیگر کشورهای قاره آسیا کمتر است و شاید دلیل این امر جمعیت زیاد و متراکم کشور چین باشد.
آمریکای لاتینتسلط به زبان انگلیسی در میان بزرگسالان آمریکای لاتین نسبت به سایر ملل ضعیف تر است. امسال اکثر کشورهای آمریکای لاتین رتبه های پایین تری را نسبت سال گذشته داشته اند.
آرژانتین تنها کشوری است که اوضاع بهتری از نظر میزان تسلط به زبان انگلیسی را دارد و جمهوری دومینیکن پس از آرژانتین در رتبه بعدی قرار می گیرد.
یکی از دلایل رتبه خوب آرژانتین در رنکینگ تسلط به زبان انگلیسی به کارگیری معلمان مجرب در فرآیند آموزش زبان انگلیسی است. جالب است بدانید که در کشور آرژانتین افراد پیش از تدریس زبان انگلیسی و قبل از معلم شدن به مدت پنج سال در زمینه تدریس زبان انگلیسی آموزش می بینند.
برزیل و مکزیک به عنوان بزرگترین کشورهای آمریکای لاتین امسال جایگاه ناامیدکننده ای داشتند و در سطوح پایین رتبه بندی قرار گرفته بودند؛ هر چند در این کشورها دانشجویان برای آموزش زبان انگلیسی به دانشگاه های خارج از کشور فرستاده می شوند.
ماین ترن در این باره می گوید: «جمعیت زیاد در این کشورها از جمله عواملی است که آموزش زبان را با مشکل مواجه می کند. در کشورهای بزرگ و پرجمعیتی مثل مکزیک و برزیل بالا بردن سطح تسلط شهروندان به زبان انگلیسی به زمان بیشتری نیاز دارد».
خاورمیانه و شمال آفریقاخاورمیانه و شمال آفریقا تغییر بسیار قابل توجهی را در امتیازات نسبت به سال گذشته پیدا کرده اند. مراکش و قطر بیشترین بهبود را نسبت به دیگر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به دست آورده اند، اما دو کشور عراق و عمان از نظر کسب امتیاز به شکل ملموسی سقوط کرده اند.
فقط مراکش و امارات متحده عربی در شاخص بررسی میزان تسلط به زبان انگلیسی در سطح پایین قرار گرفته اند، اما بقیه کشورهای مناطق یاد شده در سطح خیلی پایین افتاده اند.
ترن درباره علت چنین امری می گوید: دلیل را باید خارج از کلاس های این مناطق جستجو کرد. در برخی کشورهای خاورمیانه ناآرامی و بی نظمی وجود دارد. وقتی ناآرامی در یک منطقه مدت زمان زیادی طول بکشد برای سیستم آموزشی سخت خواهد بود تا واقعا بتواند تغییر ایجاد کند. او فقر سیستم آموزشی و نبودن فرصت های شغلی برای زبان آموزان پس از پایان آموزش از دیگر عوامل برمی شمرد و می گوید: شاید همین موضوع باعث شود تا دانش آموزان برای موفقیت در دروس خود تلاش زیادی نکنند. این تحقیقات کشورهای جنوب صحرای آفریقا را شامل نمی شود.
عوامل بهبودی سطح تسلط به زبان انگلیسی ترن سه چیز را برای بهبود سطح تسلط و چیرگی در زبان انگلیسی را در همه کشورها نشان می دهد. نخست این که آموزش با کیفیت انگلیسی در دسترس همه شهروندان باشد. بعد یک کشور باید در تربیت معلم و ایجاد محیط و فضای مناسب مکالمه زبان سرمایه گذاری کند. او می گوید: من فکر می کنم اولویت اول این است که مطمئن شوید همه به آموزش با کیفیت زبان انگلیسی دسترسی دارند و برای رسیدن به این مهم باید بر اهرم آموزش معلمان فشار وارد کنید و یک منبع از معلمین کارآزموده که برای ارائه آموزش آماده اند داشته باشید.
و در گام بعدی محیط مناسب با آموزش را تقویت کنید. ارائه برنامه های دو زبانه، دوبله نکردن فیلم ها و نمایش آنها به زبان اصلی و... بهانه هایی هستند تا دانش آموزان به زبان انگلیسی صحبت کنند.
این پژوهش نشان می دهد که بهبود سطح تسلط شهروندان به زبان انگلیسی در سراسر یک کشور فرآیندی هزینه بر است؛ اما پر واضح است که فواید زبان آموزی در عرصه اقتصادی و مزایای اجتماعی آن هر گونه سرمایه گذاری در این زمینه را توجیه می کند.