دکتر ایدنی: تدوین سند پیشگیری، رعایت پیوست سلامت و کسب حمایتهای فرابخشی، گامهای اجرایی در کاهش بیماریهای غیرواگیر است

چهارشنبه 9 بهمن ماه، اولین همایش حمایت طلبی اجتماعی در راستای پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط با تمرکز بر سرطان با حضور دکتر اسماعیل ایدنی رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، حجت الاسلام والمسلمین حسن زاده امام جمعه موقت اهواز، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد طباطبایی مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان خوزستان، جمعی از خیرین، اعضاء هیئت رئیسه دانشگاه و مدیران در محل تالار شهدای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز برگزار شد.

دکتر ایدنی در این همایش با تبریک سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و گرامیداشت یاد و خاطره و امام شهیدان، شهدای انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مدافعان حرم، بیان داشت: اتفاقات 37 سال گذشته درحوزه سلامت در کشور ما، باید توجه را به سمت مولفه های موثر بر سلامت به گونه ای خاص سوق می داد.

وی تصریح کرد: اوایل انقلاب میزان امید به زندگی در حدود  56 سال بوده است و به دلیل اینکه بیماریهای عفونی از مهم ترین علت مرگ و میر در کشور ما بوده است، تمام توجه به تمرکز در این زمینه معطوف شد.

ایدنی گفت: به همین منظور نظام شبکه برای ارائه خدمات به صورت سیستماتیک در دهه 60 طراحی و اجرا شد و با ایجاد ساختارهای خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی و درمانی روستایی و شهری، خدمات به صورت فعال در روستا با حضور بهورز درب خانه ها و به صورت غیر فعال در شهر ارائه شد.

رئیس شورای عالی نظام پزشکی کشور گفت: این تمهیدات به گونه ای بود که با غول بیماریهای عفونی مبارزه شد، ریشه کنی بیماریهای مهم عفونی در دستور کار قرار گرفت، به وضعیت مطلوبی در این زمینه دست پیدا کردیم و امروز این ساختار به عنوان یک الگوی موفق بهداشتی در سراسر جهان شناخته می شود.

وی بیان کرد: پس از پایان جنگ تحمیلی و ایجاد تغییرات در بافت جمعیتی، جابجایی جمعیت، الگو و سبک زندگی، بار بیماریها از عفونی و واگیر دار به بیماریهای غیرواگیردار تغییر پیدا کرد و سیمای مرگ و بیماریها نیز به همین سمت سوق پیدا کرد و در نتیجه نقش بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت، بیماریهای اعصاب و روان و سرطانی در افزایش بار بیماریها و مرگ بیش از پیش نمایان شد.

ایدنی گفت: متأسفانه این تغییرات به خوبی برای نظام سلامت شناسایی  نشد و تغییرات لازم در سیاست گذاری ها ایجاد نگردید، بنابراین در ابتدای دولت یازدهم با افزایش بار بیماریهای غیر واگیر مواجه شدیم و امروزه بیماریهای قابل پیشگیری قلبی و عروقی، سرطان ها و سوانح جزء اولین تا سومین دلایل مرگ و میر به شمار می روند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: باید در نظر داشته باشید قشر فعال جامعه  نیز دست به گریبان این بیماریها می باشند و با حساب میزان عمر از دست رفته به این نتیجه خواهیم رسید که این گونه بیماریها علاوه بر اینکه سلامت جامعه را به مخاطره خواهد انداخت، هم چنین سبب ایجاد تأثیرات منفی بر روی توسعه و اقتصاد کشور خواهد شد.

وی بیان داشت: میانیگین سنی افرادی که بر اثر سوانح جان خود را از دست می دهند 34 سال است و این در حالی است که این افراد در سنین فعال، پویا و مثمرثمر برای خانواده خود و حتی جامعه قرار دارند، یعنی مثلا" اگر فردی به دنبال تصادف فوت نماید و یا دچار معلولیت شود، میزان عمر از دست رفته و یا زندگی توام با معلولیت، میزان قابل توجهی خواهد بود و این مسئله در خصوص بیماریهای قلبی و عروقی و سرطان نیز وجود دارد.

ایدنی گفت: نظام سیاست گذاری ارائه خدمات سلامت از این تغییرات اپیدمیولوژی و همه گیرشناسی و تغییر سیمای بیماریها از واگیر به غیرواگیر غافل شده بود و بعد از آن با حجم زیادی از بیماریها مواجه شده بود اگر در این زمینه فکری اندیشیده نشود، هرچه در زمینه توسعه درمان سرمایه گذاری شود، ولی بیماری هنوز وجود دارد و بیشتر نیز خواهد شد زیرا درمان درواقع مبارزه با معلول و نه علت است.

وی اظهار داشت: در دولت یازدهم تمرکز خوبی بر روی بیماریهای غیرواگیر دار انجام شد، علاوه بر این باید در نظر داشت که با تغییر سبک زندگی، آسیب های اجتماعی و پدیده جهانی شدن و بیماریهای غیرواگیری که به صورت خاموش در آمده اند، در آتی با بیماریهای نوپدید و بازپدید مواجه خواهیم شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان داشت: بنابراین تمرکز نظام بهداشتی بر روی بیماریهای نوپدید، بازپدید و غیرواگیر است، سند ملی پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر در سال 94 تدوین شده است و نکته قابل تأمل این است که این سند مورد حمایت بسیاری از مقامات و سازمان ها از جمله ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه، سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان ورزش و جوانان، وزارت صنعت و معدن، آموزش و پرورش، کار و رفاه اجتماعی، مجلس شورای اسلامی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، وزارت نیرو، اقتصاد، راه و شهرسازی و بهداشت قرار دارد، چراکه مولفه های موثر بر بیماریهای غیرواگیر به شدت فرابخشی و مرتبط با وزارت خانه های مختلف است و تصور اینکه متولی ارتقاء سلامت تنها وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی می باشد، صحیح نیست و عمده اتفاقات مرتبط با حوزه ی سلامت در خارج از این سیستم روی می دهد و کمتر از 20 درصد مولفه های موثر بر سلامت در مدیریت خدماتو بهداشت و درمان خلاصه می شود و بیش از 50 درصد آن مرتبط با مولفه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

وی تصریح کرد: به طور مثال، مادر بارداری در نقاط دور افتاده استان که نیاز به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی دارد،  درصورتی که حتی تمام تلاش برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به این مادر انجام شود، در صورت نبود امکانات ارتباطی و راه و جاده و عدم دسترسی به منطقه مذکور ارائه خدمات با مشکل مواجه خواهد شد، در این صورت میزان مرگ مادر باردار و نوزاد که یکی از شاخص های توسعه سلامت و توسعه انسانی می باشد، افزایش پیدا خواهد کرد.

ایدنی بیان داشت: همچنین علیرغم وجود امکانات مناسب تشخیصی و درمانی، ولی عدم فرهنگ سازی در خصوص استفاده مردم از مواد غذایی مضر، سلامت مردم در خطر خواهد بود، بنابراین نقش عوامل اجتماعی موثر در سلامت، غیرقابل انکار و حتی بالاتر از مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی می باشد.

وی با اشاره به اینکه بیش از 40 درصد از سرطان ها و 80% بیماری های غیرواگیر قابل پیشگیری است، اظهار داشت: باید تمرکز را بر روی پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر قرار دهیم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: هیچ راهی برای افزایش سطح سلامت مردم بجز افزایش همکاری های بین بخشی و فرابخشی وجود ندارد و باید حمایت طلبی از کلیه نهادها، ارگانها، سازمانها و افرادی که فعالیتهایشان مرتبط با حوزه سلامت است، صورت گیرد زیرا نمی توان یک جامعه را به صورت مجموع جزایر مستقل اداره کرد و عدم پیوستگی و همبستگی در سیاست گذاریها و عملکرد سبب عدم دست یابی به جامعه ای یکپارچه خواهد شد.

وی عنوان کرد: در بیماریهای غیرواگیر، تمرکز بر روی تغییرعادات غذایی، رفتارهای اجتماعی، سبک زندگی، ورزش و تحرک و اجتناب از مواجه و مصرف مواد مضر می باشد، در این بین باید به گونه ای فعالیت شود تا تمام مولفه های مرتبط با سلامت جلب شود.

ایدنی اظهار داشت: تدوین سند پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر دار در استان اولین قدمی است که باید در این زمینه در استان صورت گیرد، زیرا شاید  بار و فراوانی بیماریها در کشور یکسان باشد، اما توزیع آن در حوزه های جغرافیایی مختلف متفاوت می باشد.

وی افزود: به طور مثال خطر تصادفات در یک ناحیه از خوزستان متفاوت با سایر نواحی است پس نمی توان یک سیاست یکسان را در این خصوص در این مناطق جغرافیایی مختلف اعمال کرد، در خصوص بیماریهای غیرواگیر نیز به همین منوال است، به دلیل اینکه تدوین این سند، مولفه ای فرابخشی است باید حمایت طلبی از سوی نهاد هایی که در این زمینه نقش دارند صورت گیرد.

رئیس شورای عالی نظام پزشکی کشور با اشاره به اینکه در گام دوم باید پیوست سلامت در حوزه صنعت رعایت گردد، گفت: استان خوزستان استانی صنعتی است و سرمایه گذاری در این بخش به خوبی صورت می گیرد و ممکن است اولویت اصلی افزایش درآمد و ثروت باشد اما باید در نظر داشت افزایش درآمد بایدهمزمان با افزایش سلامت باشد پس باید پیوست های سلامت در حوزه صنعت در استان رعایت شود و هیچ طرح اقتصادی و توسعه ای اجازه فعالیت نداشته باشد مگر اینکه پیوست سلامت داشته باشد.

ایدنی اظهار کرد: سومین مسئله حمایت از طرح های سلامت محور در استان است و باید در خصوص تولید و مصرف فرآورده های غذایی در استان، فرهنگ سازی  و نگاه ویژه ای به طرح های سلامت محور شود ، شاید از لحاظ اقتصادی در کوتاه مدت سوددهی نداشته باشد اما این فرهنگ باید تثبیت شود و مدیریت کلان باید در این زمینه به ایفای نقش بپردازد، طبیعتاً با رعایت این نکته در درازمدت شاهد افزایش سطح سلامت و پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر خواهیم بود.

وی حمایت از بیماران صعب العلاج و سرطانی را از دیگر اقدامات لازم الاجرا در استان عنوان کرد و گفت: متأسفانه در استان خوزستان بر خلاف تمام نقاط کشور، حمایت قابل قبولی از سوی خیرین سلامت صورت نگرفته است.

ایدنی با اشاره به اجرای پروژه های درمانی در واحدهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، گفت: علاوه بر اینکه در برخی مواقع، برخی از ارگانها از پیشبرد اجرای این پروژه ها حمایت نمی کنند، گاهاً پیش آمده است که سبب توقف پروژه می شوند و این در حالی است که بابت تأمین هزینه این پروژه ها مشکلات فراوانی وجود داشته و هزینه آن با مشقت تأمین شده است.

وی افزود: در ابتدای شروع به کار دولت یازدهم با کمبود بیش از 2500 تخت بستری در استان خوزستان مواجه بودیم، اما با فعالیت های انجام شده و تخت های بیمارستانی افتتاح شده تا کنون و نیز پروژه های بیمارستانی که در ماههای آینده افتتاح خواهند شد، قریب به 1700 تخت تا پایان دولت یازدهم در خوزستان به بهره برداری خواهد رسید که این موضوع در طول سالیان گذشته کم نظیر بوده است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در پایان با اشاره به مشکلات بیماران سرطانی و قرار گرفتن در صف نوبت های طولانی این بیماران برای دریافت خدمات درمانی افزود: در این راستا 400 تخت جدید بیمارستانی در بیمارستان شهید دکتر بقایی 2 آماده ارائه خدمات به بیماران است و به زودی با حمایت ستاد اجرائی فرمان امام خمینی(ره) و بنیاد برکت، ساخت بیمارستان جامع سرطان در محل بیمارستان فعلی شفا اهواز شروع خواهد شد که مجهز به پیشرفته ترین دستگاه های تشخیصی و درمانی سرطان خواهد بود.