مدیر طرح ملی گرد و غبار سازمان زمینشناسی از تهیه بانک اطلاعاتی جامعی از گرد و غبار خبر داد.
رضا شهبازی اظهار کرد: با آغاز طرح ملی گرد و غبار در مرکز پژوهشهای سازمان زمینشناسی، شناسایی کانونهای فعال و بحرانی همراه با تعیین ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و سایر آلایندههای گرد و غبار با منشاء داخلی یا خارجی با کمک تیم کارشناسی مجرب و پشتوانههای آزمایشگاهی این مرکز مورد بررسی قرار گرفتهاند.
وی افزود: تاکنون نمونهبرداری در سطح بسیار گستردهای در استانهای خوزستان، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی (محدوده دریاچه ارومیه)، تهران، قزوین، البرز، سمنان، مرکزی، قم، اصفهان و خراسان جنوبی پایان یافته است.
وی ادامه داد: همچنین با همکاری سایر مراکز استانی سازمان نمونهبرداری از استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، ایلام، هرمزگان، بوشهر و فارس در حال انجام است که با پایان آنها، بانک اطلاعاتی خوبی از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک و یا رسوبات سطحی در این پهنه ها بدست میآوریم و تکلیفمان با سطح زمین در پایان سال 96 روشن میشود.
معاون مرکز پژوهشهای کاربردی سازمان زمینشناسی با اشاره به اطلس ملی گرد و غبار که پیش از این ویرایش اول آن انتشار یافته است، گفت: با تحقیقات انجام شده و پیشرفتهایی که اخیرا حاصل شده، ویرایش دوم اطلس ملی را در سال 96 در دستور کار داریم.
وی گفت: در تهیه نقشهها، تلفیق مجموعهای از اطلاعات رسوبشناسی، ژئومورفولوژی، هواشناسی، خاکشناسی، پوشش سطح زمین و ... با استفاده از تصاویر ماهوارهای و پردازشهای سنجش از دور، به عنوان مبنای کار قرار گرفت و سپس با پیمایشهای میدانی در سطح کشور و نمونهبرداری، این اطلاعات صحت سنجی، تدقیق و بروز رسانی شدند.
مدیر طرح ملی گرد و غبار سازمان زمینشناسی با اشاره به تعاملات بینالمللی با منطقه گفت: مدیریت منابع آب در منطقه و بحث آب های مشترک، دیپلماسی آب و دیپلماسی زیست محیطی بسیار حائز اهمیت هستند و در دستور کار قرار دارند.
شهبازی، ویژگیهای طبیعی و مولفههای اقتصادی و اجتماعی را معیارهای اصلی تعیین اولویت در برنامه مهار پدیده گرد و غبار عنوان کرد و گفت: مساحت کانونهای فعال، تعداد رخدادها و روزهای همراه با گرد و غبار، ویژگیهای فیزیکی و آلایندگی کانونها، حس نارضایتی، گرایش به مهاجرت، کاهش میزان سرمایهگذاری، سرانه خسارتهای اقتصادی در بخشهای مختلف صنعت حمل و نقل، ارتباطات، کشاورزی و انرژی از جمله مولفههای مهم قابل بررسی هستند.
وی، راهکارهای مقابله با گرد و غبار را مدیریت یکپارچه منابع آب، آمایش سرزمین، جمعیت و معیشت، احیاء اراضی، فناوری های جدید (بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی، انرژی های تجدید پذیر خورشیدی و بادی)، بکارگیری توانمندی جوامع محلی، اتکا بر ظرفیتهای محلی، همکاری بین دستگاهی و دیپلماسی منطقهای و بینالمللی عنوان کرد.
شهبازی، دلایل وقوع و تشدید پدیده گرد و غبار را دلایل جغرافیایی، اقلیمی، سیاسی و مدیریتی عنوان کرد و گفت: موقعیت جغرفیایی در کمربند مناطق خشک دنیا و خشکسالیهای شدید و مداوم به لحاظ جغرافیایی و بیثباتی در منطقه، فقدان دیپلماسی منطقهای آب و عدم تعهد کشور و فقدان دیپلماسی منطقهای زیست محیطی و عدم تعهد کشورها به لحاظ سیاسی حائز اهمیت است.
وی همچنین از تغییرات آب و هوایی، تغییرات الگوی جریانهای عمومی جو و رخدادهای جوی به عنوان دلایل اقلیمی و ضعف قوانین موجود و سوءمدیریت منابع سرزمینی (آب، خاک، پوشش گیاهی، کشاورزی و ...) را دلایل مدیریتی وقوع و تشدید پدیده گرد و غبار یاد کرد.