رسالت، اهمیت و نقش رسانه درجامعه

قسم به قلم و آنچه خواهد نگاشت. این آیه از سوره «القلم» در قرآن مجید، اشاره به اهمیت مفهوم موضوعی مهم و گرانمایه‌ای چون رسانه دارد که شایسته سوگند است.

 قلمی که بر سطرها می‌نگارد. سطرهایی که برخاسته از فهم، دانش، خرد، تجربه و نویسنده آن است و قادر است به تعالی جهان و هرچه در آن است یاری رساند و البته بهترین وجه کمال آن، در مساعدت به خلیفه‌الله بر روی زمین است. سطوری که نوک قلم عالمان آن، از سال‌ها عبادت برتر است. رسانه در جهان امروز می‌تواند نماد علم و دانش و آگاهی تلقی شود و سطور نوشته شده که لوح محفوظ است، می‌تواند با تحلیل یک یا چند موضوع، ارائه نظر، حل مشکل و... به تکامل بشری مساعدت رساند و اسباب اکتشافات، اختراعات، بهسازی و بهزیستی‌های اجتماعی را فراهم آورده و برای علو و فضیلت جوامع انسانی کارساز باشد، اگرچه ممکن است بعضی از پدیده‌ها و یافته‌های امروزی مورد سوءاستفاده قرار گیرد و یا قلم و سطور، در خدمت یا خیانت بشر قرار گیرد اما بدون شک از نقش آن کاسته نخواهد شد، بلکه در دنیای مدرن امروز و با دسترسی آسان به داده‌ها اهمیت آن دوچندان خواهد شد. 

حال که رسالت قلم و سطور را به وضوح شناختیم لازم است، از خود و دیگر نویسندگان بخواهیم، در حوزه‌های متعدد بخصوص حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، تربیتی، آموزشی، سیاسی و... از اشاعه آنچه حقیقت ندارد یا تحلیلی نابجا و غیرمنصفانه است پرهیز کنیم و از انتشار اخبار و اطلاعاتی که از واقعیت به دور هستند دوری گزینیم. در شرایط کنونی لازم است به پاکیزگی فضای محیط اجتماعی، علم‌گرایی، تحلیل محوری خردمندانه و منصفانه پرداخته و نقش آموزشی و تربیتی را که کانون اصلی جوامع را تشکیل می‌دهد، با آینده‌نگری و بهزیستی اجتماعی پیوند زنیم. متاسفانه از گذشته نه چندان دور تاکنون، افراد، گروه‌ها، جریانات متعدد و مختلفی، به خصوص در پهنه علوم اجتماعی و به‌ویژه در فضاهای سیاسی، به ارائه مطالب خلاف واقع و ناجوانمردانه پرداخته‌اند که نه تنها باعث تشویش افکار و اذهان عمومی شده است، بلکه دروغ‌پراکنی و غیر واقع‌بینی را، به جامعه تزریق کرده‌اند و کار به جایی رسیده است که اذهان سیاست زده و آلوده به عوام‌زدگی، حتی به نویسندگان، ناشران و تحلیل‌گران متخصص، بی‌اعتماد و بیگانه شده‌اند و عمیق نگری به موضوعات، جای خود را به سطحی‌نگری و بی‌تفاوتی داده است. بدون شک اقدامات ناشایست و غیر حرفه‌ای بعضی از رسانه‌ها را نمی‌توان به حساب همه جامعه رسانه‌ای گذاشت، بلکه لازم است تشریح شود که مطبوعات و رسانه‌ها ستون فقرات دموکراسی بوده و در بیداری جوامع جایگاه ویژه‌ای داشته و دارند. 

رسالت امروز نشریات، مطبوعات، رسانه‌ها و.. ضمن آگاهی‌رسانی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، جهت‌دهی افکار جوامع اجتماعی و فردی به سمت و سوی حق‌طلبی و درست‌اندیشی است تا مستمعین بتوانند مسئولیت خویش را به درستی انجام دهند. بر همگان نمایان است که بی‌تفاوتی و بی‌انگیزگی که ناشی از رهیافت‌های غلط و کوته‌بینانه سوداگران و مستبدان و سوء استفاده گران است، نتیجه‌ای در جهت ارتقای سطح نگرش جامعه به سمت و سوی پویایی و تحرک جامع‌نگر در پی نخواهد داشت و می‌طلبد فرزندان رسانه‌ای جوامع در مقابل نابسامانی‌ها، خدعه و نیرنگ بازی‌های طغیان‌گران، سوداگران و مفسدان اجتماعی و اقتصادی قدعلم کنند و کارویژه خویش را که آگاه‌سازی است به انجام برسانند. بدون شک نگاه موثر و مفید به مفاهیم و ارائه درست آنها و اجرای مطلوب و شایسته رویکرد سیستمی موارد مربوطه، می‌تواند از اندیشه(قلم) و ارائه(سطور)، به میدان آید. 

بدیهی است ابزار عمیق روشنفکری امروزه چیزی نیست جز رسانه و نشریه. لذا وقتی رسانه به میدان بیاید می‌تواند به صورت رسا، متقن و تحلیل نزدیک به واقع، به درک بهتر مفاهیم، قوانین، تعالی و شفافیت کارکردی بینجامد. بر این اساس می‌طلبد ضمن استمداد از رسانه‌ها، به حمایت از اهداف بلند و شفاف آنها همت گمارد و به رسالت آنها اهمیت ویژه‌ای قائل بود تا نتیجه‌ای کارامد در جوامع پدید آمده و برداشتی صحیح درو شود.