بالا گرفتن جنبش جدایی طلبی در کاتالونیا اسپانیا باعث انگیزه برخی قومیتها در منطقه بالکان به منظور اعلام کشور مستقل برای قوم خودشان شده است.
به نقل از خبرگزاری فرانسه، این در حالی است که این منطقه در دهه ۱۹۹۰ شاهد کشته شدن دهها هزار نفر در جریان خشونتهای ملیگرایانه بود و چنین بلندپروازیهایی برای آن به طور بالقوه خطرناک محسوب میشود.
رهبران جدایی طلبان این منطقه از رهبر آلبانیایی تبارهای جنوب صربستان گرفته تا صربهای جمهوری صرب بوسنی به دنبال تشویق به استقلال بعد از برگزاری همهپرسی استقلال کاتالونیا هستند و این سوال را مطرح کردهاند که چرا ما این کار را انجام ندهیم؟
روزی که این همهپرسی برگزار شد طرحهای مربوط به پرچم کاتالونیا در شهر نووی ساد و چند شهر دیگر استان ووجوودینا در شمال صربستان برافراشته شد و جنبش "ووجوودین= کاتالونیا" در این منطقه به راه افتاد.
در همین حال در شهر موستار واقع در جنوب بوسنی یک بنر بزرگ در نزدیکی کلیسای بزرگ این شهر نصب شد که روی آن پرچمهای کاتالونیا و بوسنی هرزگوین نصب شده بود. زیر این طرح نوشته شده بود: "موفق باشید. دفعه بعدی نوبت ماست".
این حقیقت که یکی از مناطق حوزه بالکان یعنی کوزوو توانسته استقلال پیدا کند انگیزه زیادی برای بسیاری از رهبران جدایی طلب در این منطقه ایجاد کرده اما در عین حال بسیاری دیگر از مقامهای این منطقه را خشمگین ساخته است.
موضع بروکسل در غیرقانونی دانستن همهپرسی کاتالونیا در حالی که چند سال پیش از استقلال کوزوو به عنوان "یک مورد خاص" حمایت کرد باعث خشم صربستان شده و صربستان اتحادیه اروپا را به "استانداردهای دوگانه" متهم کرد.
بلگراد در سال ۲۰۰۸ استقلال یک جانبه کوزوو را رد کرد. اما در نهایت این استان جنوبی صربستان که ۹۰ درصد جمعیتش آلبانیایی تبار هستند توانست جدا شود.
این اقدام یک دهه بعد از جنگ خونین ۱۹۹۸ – ۱۹۹۹ در منطقهای که در آن بالغ ۳۱۳ هزار نفر کشته شدند، به وقوع پیوست.
این جنگ بعد از یک کمپین ۱۱ هفتهای بمبارانهای هوایی از جانب ناتو که در نهایت نیروهای صرب تحت کنترل اسلوبودان میلوشویچ را از این منطقه جدا شده خارج کرد، پایان یافت.
الکساندر ووچیچ، رئیسجمهور صربستان در پی موضع اتحادیه اروپا در قبال همهپرسی کاتالونیا پرسید چطور شما جدا شدن کوزوو را بدون یک همهپرسی قانونی کردید؟ چطور ۲۲ کشور عضو اتحادیه اروپا با قانونی کردن این جدایی اقدام به نقض قوانین اروپا کردند که بنیان سیاستهای اتحادیه اروپاست.
ووچیچ که در زمان جنگ در بالکان حامی طرح "صربستان بزرگ" به عنوان وزیر اطلاعرسانی دولت میلوشویچ بود اخیرا قاطعانه از دولت مادرید حمایت کرد چراکه خود او نیز با امکان جنبشهای ملیگرایانه در داخل مواجه است.
از جمله مناطق مورد مناقشه در صربستان منطقه دره پرسوو یکی دیگر از کانونهای حضور آلبانیاییتبارهاست.
منطقه عمدتا مسلمان نشین سندزاک و استان خودمختار ووجودینا نیز که مجموعا بیش از ۱۲ اقلیت دارد جزء این مناطق مورد مناقشه هستند.
نناد کاناک، رهبر حزب منطقهای LSV و حامی سرسخت خودمختاری ووجودینا چندی پیش برای همهپرسی اول اکتبر کاتالونیا به بارسلونا سفر کرد.
فلورین بایبر، استاد مطالعات جنوب شرق اروپا و دانشگاه گراز اتریش گفت که جای نگرانی برای منطقه ووجودینا وجود ندارد چون در این منطقه جنبش قدرتمندی به اندازه کاتالونیا وجود ندارد.
با این حال این مورد درباره دره پرسوو هم مرز با کوزوو که در آن ۷۵ هزار شهروند آلبانیایی تبار ساکن هستند، مصداق ندارد.
این آلبانیایی تبارها در سال ۲۰۰۱ با نیروهای صربستان جنگیدند و امیدوار به خارج شدن از حاکمیت بلگراد و پیوستن به کوزوو هستند.
این جنگ با یک توافق صلح به دست آمده با میانجیگری بینالمللی پایان یافت.
جونوز موسلیو، یک رهبر تندروی یک حزب آلبانیایی منطقه همهپرسی کاتالونیا را فرصتی میداند برای آنکه رهبران جهان همهپرسی آلبانیاییهای جنوب صربستان در سال ۱۹۹۲ را که عمدتا نادیده گرفته شد به رسمیت بشناسند.
موسلیو تاکید کرد: رفراندوم آلبانیایی تبارها در دره پرسوو نیز مشروع است.
در عین حال بوسنی نیز با جمهوری صرب خود به نام جمهوری "سرپسکا" درگیر مناقشه است. این جمهوری میزبان صربهایی است که حدود یک سوم جمعیت این کشور ۳.۵ میلیون نفری را به خود اختصاص دادهاند.
بیش از ۲۰ سال بعد از آنکه جنگ بوسنی ۱۰۰ هزار قربانی به جای گذاشت صربهای بوسنی اکنون متمایل به بلگراد هستند و میلوراد دودیک، رئیس جمهوری صربهای بوسنی بارها تهدید به برگزاری یک همهپرسی استقلال کرده است.
او بعد از همهپرسی کاتالونیا گفت: شاید زمان آن رسیده که شروع به صحبت منطقی در مورد یک جدایی صلح آمیز در بوسنی کنیم.
بایبر گفت: اگر کاتالونیا در کسب استقلال موفق شود دودیک این هدف را پیگیری خواهد کرد.
بایبر همچنین گفت که همهپرسی استقلال کاتالونیا یک منطقه دیگر یعنی منطقه صرب نشین شمال کوزوو را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در بخش صرب نشین منطقه میتروویچا در شمال کوزوو پرچمهای صربها در همه جا دیده میشود و پرترههای ووچیچ نصب شده است.
/ایسنا