«مهدی شفیعی» از حضور دوباره "یوجینو باربا"، کارگردان سرشناس ایتالیایی در ایران و پیگیری برپایی بازار بهاره تئاتر خبر داد.
مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگویی با ایسنا درباره حضور کارگردانان خارجی تئاتر که در سالهای گذشته همزمان با جشنواره فجر یا پس از آن به اجرای نمایش در ایران پرداخته بودند و اینکه آیا امسال هم قرار است از میان چهرههای شاخص تئاتر دنیا شاهد اجرای اثری باشیم؟ بیان کرد: بخش بینالملل جشنواره تئاتر فجر برنامههای خود را پیگیری میکند، اما هنوز قطعی نشده است. با این حال یوجینو باربا، کارگردان ایتالیایی (که سال گذشته علاوهبر برپایی کارگاه، نمایش «درخت» را هم در تهران اجرا کرد) اواخر امسال برای دومینبار به ایران میآید تا علاوهبر اجرای نمایش، کارگاه هم برگزار کند.
او افزود: برنامهریزی کردهایم تا "یوجینو باربا" علاوهبر تهران به چند شهر دیگر کشور هم سفر کند و در آنجا هم ورکشاپهایی داشته باشد.
برپایی بازار بهاره تئاتر منتفی نشده است
وی درباره فعالیتهای بینالمللی اداره کل هنرهای نمایشی در بخش بینالملل و برنامههایی که پیش از این اجرا شده بود از جمله بازار بهاره و نشستی با مدیران تئاتر کشورهای غرب آسیا و اینکه به نظر میرسد اجرای این برنامهها منتفی شده است، توضیح داد: با توجه به توانمندی گروههای نمایش و ظرفیتی که وجود داشته، باید شرایطی برای معرفی این ظرفیت به خارج از کشور فراهم شود که راه آن برگزاری بازار تئاتر است. این موضوع در برخی کشورها مورد توجه ویژه قرار گرفته و در ایران هم برپایی آن به هیچ وجه منتفی نشده و اگر امسال برگزار نشد، به این دلیل بود که اصولا ضرورت برگزاری بازار بهاره در این است که هم دولت آن را در برنامههای خود قرار داده باشد و هم گروههای تئاتری نیاز آن را احساس کنند و در واقع هر دو در کنار هم بخواهند که چنین برنامهای اجرا شود.
شفیعی با تأکید بر اینکه قصد ما بر این نبود که صرفا یک رویداد دولتی برگزار کنیم، گفت: واقعیت این است که به نظرم تقاضا میان گروهها و تماشاخانهها وجود نداشت و به همین دلیل برگزاری آن را به تعویق انداختیم؛ وگرنه همچنان برگزاری بازار بهاره در صدر برنامههای بینالملل ما قرار دارد و اکنون که آقای اسدی در بخش بینالملل به عنوان مدیریت جدید حضور دارد، صحبتهایی شده و بر این موضوع تأکید کردهام؛ چون قصد داریم این بازار کاربری و خروجی داشته باشد، نه اینکه فقط یک رویداد دولتی برگزار کنیم.
مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین اظهار کرد: معتقدم اگر در حوزه هنر به ویژه تئاتر یک بررسی دقیق صورت گیرد، میبینیم که پس از انقلاب شاید بتوان اتفاقات این سالها را برآیند بسیاری از مسائلی که در حوزه دانشگاه و رشتههای هنری رخ داده بدانیم. پس از انقلاب زمانی که آقای منتظری در تئاتر بود، ضرورت داشت این حوزه ساماندهی و قوانین آن وضع شود و به نوعی ساختارهایی که برای گسترش و اجرای تئاتر وجود دارد، تعریف شود. در اواسط دهه ۷۰ چهرههای جدید وارد شدند و متنهای جدید نوشته شد که در نتیجه با توجه به گشایشی که در دانشگاهها رخ داده بود شاهد نقاط عطفی در تئاتر بودیم.
به دنبال هیاهو نیستیم
او با اشاره به اینکه در ادارهکل هنرهای نمایشی تلاش شده از فعالان حوزه تئاتر صیانت شود و کارها به دور از هیاهو انجام گیرد، افزود: این سالها هم به واسطه کثرت دانشگاهها و آموزش عالی و حتی گسترش طبقه متوسط جامعه چه به لحاظ مخاطب و چه به لحاظ فعال مولد تئاتر، طبعا ضرورت داشت یک تغییر نگاه به تئاتر از جنبههای مختلف شکل گیرد و خیلی خوشحالم که تئاتر خصوصی و فعالیت موسسات تخصصی و بهرهمندی از توانمندی نهاد اجتماعی تئاتر که آرزو و تقاضای دیرینه جامعه هنری بود، محقق شده است.
وی ادامه داد: تئاتر ما در منطقه ظرفیتهای خوبی دارد و باید براساس آن برنامهریزی شود، اما متأسفانه ارتباط ما با کشورهای اطراف که قرابت فرهنگی دارند کم بوده و ضرورت دارد که با کشورهای منطقه ارتباط داشته باشیم. در حال حاضر این ارتباط براساس همان نشست با مدیران تئاتر کشورهای غرب آسیا شکل گرفته و برخی از آنها به جشنواره فجر دعوت خواهند شد، ضمن اینکه سال آینده هم حتما آن نشست را دنبال خواهیم کرد.
او خاطر نشان کرد: ارتباط با کشورهایی که در حوزه جغرافیای فرهنگ پارسی هستند باید بیشتر شود و به لحاظ رویدادی و اجرای عمومی تولیدات باید مشارکت جدیتری داشته باشیم.
مدیرکل هنرهای نمایشی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره اینکه آیا مطالبات گروههای تئاتری از ابتدای امسال تاکنون پرداخت شده و وعدههایی که برای افزایش بودجه تئاتر داده شده بود، محقق شدهاند یا خیر؟ اظهار کرد: ابتدا باید اشاره کنم که در این سالها خوشبختانه در حوزه تئاتر به واسطه اتفاقات خوبی که در حوزه فعالان تئاتر و نهاد اجتماعی آن رخ داده، شاهد فعالیت بدنه هنری تئاتر در سیاستگذاری و اجرا بودهایم؛ به طوری که شرایط به لحاظ تنوع مضامین و اجرا در بُعد کمّی و کیفی قابل توجه بوده است.
شفیعی افزود: اما طبیعی است این کثرت و گستردگی فعالیت که شاید در تهران پررنگتر باشد، نیاز به یکسری برنامهریزیها برای ثبات فعالیت دارد و باید حمایتهای هدفمندی صورت بگیرد که اینها همه به منابع مشخصی نیاز دارند و خوشبختانه در حوزه اعتبارات مندرج در بودجه دولت و حتی برنامه عملیاتی که مورد تأیید وزارتخانه یا معاونت قرار گرفته اتفاقات خوبی در حوزه تئاتر رخ داده است.
یکی از سالهای بد تئاتر در بخش مالی و تخصیص اعتبار
وی گفت: بر این اساس برنامه ما در ابتدای سال تقریبا به طور صددرصد مورد تأیید قرار گرفت، اما متأسفانه مثل همیشه در حوزه تخصیص و ورود به مباحث اعتباری با مشکل روبرو هستیم و امسال هم تغییرات دولت باعث شد یکی از سالهای بد ما در حوزه مالی و تخصیص اعتبار باشد که امیدوارم در شش ماه دوم سال این مشکلات برطرف شوند. با این حال با وجود اینکه برخی مباحثی که پیش آمده قابل درک هستند امیدوارم مشکلات در بخش مطالبات آنچه باقی مانده در سه ماهه سوم سال مرتفع شود.
او در این باره ادامه داد: آنچه از منظر تخصیص اعتبار به حوزه عملیاتی رسیده، شاید حدود ۱۵ تا ۱۶ درصد رقم مصوب ما در وزارتخانه باشد، نه آنچه در دولت مصوب شده است. یعنی برای اجرای برنامههای مصوب از آنچه باید دریافت میکردیم حدود ۱۵ درصد محقق شده است که البته بخش عمدهای را به استانها اختصاص دادیم. این موجب شده حتی اگر بخش عمدهای از این تخصیصها در پایان سال محقق شوند، با یک تراکم تخصیص روبرو شویم که فرصت را برای اجرای برنامهها از اداره کل تخصصی میگیرد.
وی ابراز امیدواری کرد که با حضور سیدعباس صالحی در مقام وزارت که پیش از این در معاونت فرهنگی هم نشان داده نگاهش مبتنی بر برنامهریزی است، مسائل و مشکلات حل شود و در شرایطی که با کثرت و تنوع تولیدات در حوزه تئاتر روبرو هستیم، کارها دنبال شوند.