مهرزاد مفتاحی
امروزه تاثیر ریزگردها بر زندگی مردم نه تنها کنترل نشده بلکه ابعاد گسترده ای پیدا کرده است.
لازم بود که بازدیدی توسط سازمانهای مردم نهاد صورت گیرد تا شاید پاسخی برای پرسشهای امروز و فردای مردم رنج کشیده پیدا کنند.
اولین مرحله بازدید از کانال احداثی توسط جهاد نصر بود ، این کانال که هزینه زیادی در بر داشته در مسیر خود سیع نموده آثار تخریبی نداشته باشد، ولی هدف اصلی از کانالی که مشخص است زائیده یک تصمیم شتاب زده بوده مشخص نیست هر چند برای توجیح این پروژه ی ضد محیط زیستی ، آبگیری تالاب های شریفیه و منصوره بیان شده است.
ما اعتقاد داریم اگر هدف این که بوده راههای کم هزینه تر و پایدارتری وجود داشت برای مثال عرض ۳۰ متری کانال به طول ۴۸ کیلومتر آن هم از نوع خاکی چقدر آب ما را که روی آن دعوا و بلوا شده از طریق نفوذ در جداره ها و تبخیر شدید هدر خواهد داد .
وضعیت بحرانی رودخانه کارون به صد دلیل پاسخگوی تامین آب این کانال نیست.
مرحله دوم بازدید در مورد نهالکاری است
نهالکاری کاری درستی است؟ کجا ها کاشته شود؟ گونه مناسب ، نحوی کاشت، روش کاشت، شیوه ی آبیاری ، مدت مراقبت و موارد دیگری که برای وزارت جهاد کشاورزی و زیر مجموعه های آن در مبارزه با ریزگرده ها تازگی دارد.
از سال گذشته تا کنون بیش از ۴۵۰۰ هکتار از حدود ۳۵۰۰۰ هکتار کانونهای فوق بحرانی ریزگردها در جنوب شرق اهواز کاشته شده است .
قسمت های سبز شده واقعا تاثیر گذار و احساس می کنی با توجه به شرایط سخت محیطی ، کار غیر ممکنی را عملیاتی و ممکن نموده اند.
البته آثار کارهای آزمایش و خطا مشاهده می گردد، مثل کشت نهال در چاله هایی که توسط چاله کن، بیل مکانیکی و اخیرا با تاکید وزیر جهاد از روش جوی و پشته استفاده شده است .
تعداد زیادی از نهال ها در چاله ها کشت شده اند که مشکلات زیادی در بر داشته از جمله در زمان گرد و خاک اطراف طوقه و تشتک پر از خاک شده که بقای گیاه را تهدید می کند ولی با روش جوی و پشته ای سبزینگی ۹۰ درصدی را تجربه کرده اند.
در مورد عملیات نهالکاری در کانون فوق بحرانی ریزگرده مطالبی را به عرض رساندم ، در ادامه موارد ذیل را پیرو گزارشات مردمی و بومیان روستایی دنبال نمودیم.
۱- بنده بنا بر تجربیات چندین ساله محلی و شخصی گیاه کهور را مهاجم و سمی نمی دانم، زیرا بدون دخالت انسان تکثیر نمی شود پس مهاجم نیست.
بذر آن داخل غلافی است که بعلت خوش خوراک بودن توسط دامداران جمع آوری و به مصرف دام می رسد .
بعلت مقاومت به شوری و کم آبی ، تنها دو سال احتیاج به آبیاری دارد و پس از آن رشد کرده و قادر است بعنوان یک باد شکن بیولوژیک و احیا خاک و اکوسیستم آسیب دیده به ما کمک کند.
عدم استفاده از گونه های دیگر گیاهی و گونه های مثمر مانند نخل که نماد استان خوزستان است فقط و فقط محدودیت تامین آب پایدار است .
در صورت تضمین آب دائم، گزینه اول ما سازمانهای مردم نهاد و روستائیان مشتاق کشت درخت نخل است.
۲- قسمت های نهالکاری توسط چندین پیمانکار در حال انجام است که بعضی از آنها کاملا سبز و قابل دفاع و بعضی از نواحی بعلت عدم رسیدگی، تنش آبی ،استفاده از نهال های ضعیف و مشکلات پیمانکاران کاملا خشک یا با درصد کمتری سبزینگی داشتند ، که این موارد را گوشزد نمودیم .
۳-تاکید زیادی نمودیم که در بستر تالابها کشت صورت نگیرد* ، و درخواست ارائه تصویر برداری در بازه های زمانی بصورت متناوب نمودیم تا میزان پیشرفت کار از شفافیت بیشتری بر خوردار باشد.
۴- در مورد بکارگیری پیمانکاران چند مورد مهم را بررسی کردیم و با چند پیمانکار بومی صحبت داشتیم و نگرانیهای روستائیان و برخورد انسانی با آنها و استفاده از نیروهای بومی تاکید گردید.
۵- دیدار با جامعه محلی انجام گرفت که به آنها ادوات تولید نهال داده شده بود با تضمین خرید نهال ، ولی متاسفانه بعلت تاخیر در خرید نهالهای تولید شده موجبات عدم رضایت را فراهم کرده بود ، لذا خواستار خرید فوری از آنها شدیم.
در این بازدید از همراهی آقای مهندس مطیعی مدیر کل منابع طبیعی که از بدو بازدید توضیحات علمی و فنی ارائه نمودند و آقای دکتر کلی آقای کریمی مدیر روابط عمومی و سایر کارشناسان محترم و همراهان که بخاطر سازمانهای مردم نهاد وقت گذاشتند صمیمانه تشکر و قدردانی می نمائیم .