اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
آخرین اخبار
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
کد خبر: ۸۷۳۲۶
تاریخ انتشار: ۲۹ فروردين ۱۳۹۷ - ۱۴:۲۸
بررسی شیوع ریزگردها و آلودگی ناشی از آنها بر بیماری های تنفسی در استان خوزستان / ارتباط بین وزن کم هنگام تولد، تأخیر رشد داخل رحمی و آلودگی هوا تأیید شده است
بیابان زایی و تغییر اقلیم مهمترین چالش زیست محیطی مناطق خشک جهان میباشد. عوارض ناشی از این امر آلودگی هوا می باشد، که مردم همه جهان را تحت تاثیر قرار می دهد.
الهام عبدالهی شهولی /  کارشناس ارشد گروه پرستاری، دانشکده علوم پزشکی شوشتر

بیابان زایی و تغییر اقلیم مهمترین چالش زیست محیطی مناطق خشک جهان میباشد. عوارض ناشی از این امر  آلودگی هوا  می باشد، که مردم همه جهان را تحت تاثیر قرار می دهد.

آلودگی هوا اگرچه برای همه افراد و در همه سنین پدیده ای مضر و بیماری زا است اما طیف وسیعی از افراد از جمله سالمندان، خانمهای باردار، کودکان و افراد بیمار آسیب پذیری بیشتری نسبت به آن دارند.

بیشتر آسیب های ناشی از آلودگی هوا مربوط به سیستم تنفسی و ریه ها، سیستم ایمنی، قلب و همچنین سیستم بینایی افراد می باشد و در چند سال اخیر استان خوزستان در معرض آلودگی ریزگردها قرار گرفته است.

امروزه، پدیده ی گرد و غبار به یکی از جدی ترین معضلات زیستی بشر تبدیل شده است. اثرات ناشی از ریزگردها  میتواند تا فاصله 4000  کیلومتری از منبع اصلی انتشار یافته، خسارات فراوانی به فعالیتهای کشاورزی، صنعتی، حمل و نقل و سیستمهای مخابراتی وارد نماید.

انتشار گردوغبار بصورت وقایع  پراکنده که در اندازه زمان و غلظت ذرات متفاوت است از جو زمین رخ می دهد.متوسط ارتفاع طوفان گردوغبار بین 900 تا 1800 متر است.

هوا مهمترین منبع مورد نیاز می باشد  که بدون آن حیات هیچ موجودی ممکن نیست. مسلما یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی در جهان از جمله ایران، بویژه در کلان شهرها، مشکل آلودگی هوا است. در سالهای اخیر این پدیده خطرناک به جایی رسیده که توجّه همه را به خود جلب کرده است. در جهان، سالیانه 3 میلیون نفر در اثر آلودگی هوا، جان خود را از دست می دهند، 90درصد از این 3 میلیون نفر  در کشورهای توسعه یافته می باشند.

ﺗﻐﯿﯿـﺮ در اﻟﮕﻮﻫـﺎي ﺧﺸﮑﺴـﺎﻟﯽ، ﮔﺴـﺘﺮشﺑﯿﺎﺑﺎن زاﯾﯽ و ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ زﻣﯿﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻗﻠﯿﻢ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ از  یک ﺳﻮ و ﺗﻐﯿﯿـﺮات اﻧﺴﺎنی ﺳﺎﺧﺖ اراﺿﯽ ﮐﺎﻧﺎﻟﯿﺰه ﮐﺮدن ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت ﻫﻮا در اﺛﺮ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ، وزش بادهای شدید و تغییرات شدید فشار هوا  از سوی دیگر  ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﺸﺪﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻌﻀـﻞ ﻣﺤﯿﻄـﯽ دﺧﺎﻟـﺖ داﺷـﺘﻪاﻧـﺪ. از مهمترین شرایط ایجاد گرد و خاک در کنار هوای ناپایدار، وجود یا عدم وجود رطوبت است به گونه ای که در صورت وجود رطوبت، بارش، طوفان و رعد و برق به وجود خواهدآمد و عدم وجود رطوبت منجر به گردو غبار خواهد شد.

ﺑﻌﻠﺖ ﻓﻘﺪان ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴـﺎﻫﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ، ﻫﻮاي ﺑﺎﻻي اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮔﺮمﺷﺪن ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، و زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﺎدﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻي ﺗﺮﭘﻮﺳﻔﺮي ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﺎﻳﺪ، در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﻚ ﺟﺮﻳـﺎن ﭼﺮﺧﺸﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻳﺠﺎد  ﻣﻲ  ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎدﻫـﺎي ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﺎﻻ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺳﻄﺢ زﻣـﻴﻦ ﺑﺎﻋـﺚ اﻳﺠـﺎد ﻃﻮﻓﺎﻧﻬـﺎي ﮔﺮد و ﻏﺒﺎري ﻣﻲ شوند.

تاثیرات ریزگردها و گرد و خاک تنها به مشکلات جسمی ختم نمی شود بلکه نشانه های روحی و روانی هم در انسان به وجود می آورد؛ اضطراب، تغییرات خلقی، بیقراری، افسردگی، سردرد، احساس خستگی و کاهش تمرکز از عوارض روانی تنفس ریزگردها است. این ریزگردها از طریق ریه وارد خون و سپس مغز می شوند و در برخی نقاط مغز رسوب می کنند.  کلسیم، آهن، آلومنیوم و منیزیم از جمله ترکیبات همراه با ریزگردها می باشد که اثر مخربی بر سلامتی فرد دارد.

ریزگردها در افراد سالم می تواند موجب تنگی نفس، سرفه، ترشحات خلطی، گرفتگی صدا و حتی سینوزیت شود و در افرادی كه بیماریهای زمینه¬ای ریه مانند آسم، COPD دارند، باعث تشدید بیماری و در مواردی منجر به بستری افراد می گردد. باتوجه به تاثیر ریزگردها بر ریه می تواند منجر به تشدید عفونتهای ریوی و یا تنگی نفس بیماران شود.

گرد و غبارها در دراز مدت روی افرادی که در معرض این پدیده قرار دارند گاهی به صورت بیماری انسداد مزمن مجاری تنفسی و همچنین چسبندگی ریه مشاهده می شود. ﻏﻠﻈــﺖ ﺑــﺎﻻي ذرات در ﻃﻮﻓﺎﻧﻬــﺎي ﮔــﺮد و ﻏﺒــﺎري ﺑﺎﻋــﺚ ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ، ﺑﺮوﻧﺸﻴﺖ، آﺳﻢ و آﻟﺮژي و ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜـﺮد دﻓـﺎﻋﻲ ﻣﺎﻛﺮوﻓﺎژﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ  ﻣﻲﮔـﺮدد، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻨﻔﺲ غلظت ﺑﺎﻻي ﻛﻠﺴﻴﺖ (ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ) ﻣﻮﺟـﻮد در ذرات ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻄـﺴﻪ، ﺳـﺮﻓﻪ ﮔـﺮدد.

کوارتز (دي اﻛﺴﻴﺪ ﺳﻴﻠﻴﺲ )ﻳﻜﻲ از اﺟﺰاء ذرات ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺗـﻨﻔﺲ اﻳـﻦ ترکیب در ذرات ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﺑـﻪ ﻣـﺪت ﻃـﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎﻋـﺚ ﺑﻴﻤـﺎري ﺳﻴﻠﻴﻜﻮزﻳﺲ و صدمه به کلیه می گردد.

مطالعات نشان مـي دهـد كـه طوفانهـاي گرد و غباري منجر به افزايش بيماريهاي تنفسي و مرگ و ميـر مي گردند. ذرات كـوچكتر و مـساوي ده ميكـرون خطـر مـرگ تنفسي در كودكان زير يك سـال را افـزايش داده، بـر عملكـرد ششها اثر گذاشته و آسم را تشديد نموده و باعـث بـروز علائـم تنفسي ديگر مثل سرفه و برونشيت در كودكان مي شود.

ذرات كوچكتر و مساوي 5/2ميكرون به صـورت جـدي بـر سـلامتی تاثير گذاشـته، و مـرگ ناشـي از بيماريهـاي تنفـسي، قلبـي وعروقي و سرطان ريه را افزايش مي دهد. در مواجه هاي طـولانی مدت باعث افـزايش ده درصـدي مـرگ و ميـر بـه ازاي افـزايش هر 10ميكروگرم در متر مكعب در غلظت آن مي شـود.

پدیده گرد و خاک یک بحران به شمار می آید . کاهش قدرت دید آثار ناخوشایند بهداشتی مشکلات تنفسی و ریوی برای انسان مشکلات بینایی و  بیماریهایی مثل آسم و بیماری های عفونی از مهمترین عوارض ریزگردها بشمار می روند. فرانکلین و همکاران (2015) در مطالعه¬ای تحت عنوان "آلودگی هوا و بیماری های قلبی و عروقی" به بررسی ارتباط بین آلودگی هوا و بیماران قلبی پرداختند.

دریافتند که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا بر توسعه بیماری های قلبی- عروقی و گسترش حوادث حاد قلبی تاثیر گذار است. بر این اساس، به افراد مبتلا به بیماری شناخته شده یا مشکوک قلبی- عروقی، شامل افراد مسن، بیماران دیابتی، زنان باردار و کسانی که مبتلا به بیماری ریوی هستند توصیه می شود که فعالیت های اوقات فراغت خود در فضای باز را زمانی که آلودگی هوا بالا است، محدود نمایند.

در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﯾﮕﺮي در اﯾﺮان ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﻫﺴﻮﻧﯽ و همکاران در سال 2011در اهواز اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ بر اﻫﻤﯿﺖ ذرات رﯾﺰ ﮔﺮد در اﯾﺠﺎد ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. 

در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻏﻠﻈﺖ ذرات رﯾﺰﮔﺮد ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﻮا در ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺎدي و در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮوز ﭘﺪﯾﺪه ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﺑﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎ و ﻗﺎرچ ﻫﺎي رﺷﺪ ﮐﺮده ﺑﺮ روي ﭘﻠﯿﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ.

همچنین مطالعات  نشان می دهد آلودگی هوا ارتباط مستقیم با اختلالات جنینی و نوزادی دارد.دل پیشه و همکاران، (1393) در مطالعه ای تحت عنوان "تأثیر آلودگی هوا بر نتایج بارداری: یک مطالعه مروری" به بررسی عوامل مؤثر بر سلامت دوران بارداری پرداختند و به این نتایج دست یافتند که آلودگی هوا سبب مرگ های نوزادی ناشی از مشکلات تنفسی می شود. ارتباط بین وزن کم هنگام تولد،  تأخیر رشد داخل رحمی و آلودگی هوا تأیید شده است.

سطوح بالای آلودگی هوا، باعث نقایص DNA در نوزادان، همچنین خطر مرگ و میر، بیماری های دوران کودکی، فشار خون، بیماری عروق کرونر و دیابت غیر وابسته به انسولین در افرادی می شود که در دوران جنینی با سطوح بالای آلودگی هوا مواجه بوده اند.

پدیده گردو غبار از جمله بزرگ ترین مشکلات زیست محیطی در خوزستان است .ریزگردها اثرات مهمی روی سلامتی انسان ها دارد و باعث افزایش بیماری هایی چون امراض قلبی،تنفسی و سرطان ها می شود که بر کاهش کیفیت زندگی انسان تاثیر مستقیم دارد . بیشترین آثار گرد و غبار روی انسان در سیستم تنفسی و مخاط بینی و چشم است.

با توجه به اهمیت روز افزون موضوع آلودگی هوای ذرات معلق و آثار سوء گردوغبار در سلامتی انسان و تحمیل هزینه های سنگین مستقیم و غیر مستقیم بر جامعه لازم است مسئولین در خصوص رفع این مشکل و یافتن علل و عوامل آن مطالعات و برنامه ریزی های مفید و موثر بعمل آورند. اولین قدم برای برنامه ریزی صحیح تبیین و شناخت وضعیت موجود است که نیاز به واقع بینی دارد تا خوشبینی. در حال حاضر برخی پدیده هایی که مخاطرات طبیعی نامیده می شوند، نتیجه عملکرد نادرست و ارتباط نامتعادل انسان با طبیعت است.
نام:
ایمیل:
* نظر:
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار