شوشان _ علی عبدالخانی :
نوستالوژی به یک احساس غم انگیز همراه با شادی نسبت به اشیاء، اشخاص، مراسم و موقعیتهای مربوط به گذشته گفته می شود. تعلق خاطر نسبت به خاطرات گذشته مصداق بارز نوستالوژی است.
صرفنظر از شکل و فرم اما مراسم عزاداری در گذشته بویژه در روستاها مراسمی منحصر بفرد از جهت سادگی و صفای کُلی حاکم بر آنها بود.
بتدریج و با گسترش شهر نشینی و سرایت بیش از پیش ارزشها و نمادهای شهری، دیری نپایید که شکل و شمایل عزاداری حسینی در روستاها نیز رنگ و بوی رسمی و شهری پیدا کرد و با گذشته ی ناستالوژیک و عاطفی خود فاصله ها گرفت.
نگارنده همواره به روستاهای مختلف سر زده و مراسم دهه اول محرم بسیاری از آنها را دیده و با گذشته تطبیق نموده و به نتیجه بالا مبنی بر فاصله گرفتنشان با سالیان قدیم رسیده است.
از میان همه روستاها، سه روستای همجوار وجود دارد که برغم همه ی فشارها کماکان توانسته اند از شکل اولیه ی مراسم خود ( بدون ذره ای تغییر ) محافظت کنند.
فواضل ۱ یا روستای کعب بیت جاسم، فواضل ۲ یا روستای بیت افیای و فواضل ۳ یا روستای بیت سید صالح، روستاهای تقریباً به هم پیوسته ای هستند که برغم موج تجددخواهی و تغییرات، کماکان به همان شیوه ی چندین و چند دهه ای خود مراسم مربوط به محرم را بر پا می دارند.
خطیب یا روحانی هر سه روستا شخصی است که بصورت پیوسته کمتر از نیم قرن مراسم عزاداری و تعزیه آنها را بر عهده دارد و بشدت مورد علاقه ی اهلی است لذا تحت هیچ عنوان حاضر به تغییر ایشان یا افزودن دو روحانی دیگر جهت پوشش هر سه روستا نیستند. روش عزاداری در روستاهای مذکور به شرح ذیل است:
بر اساس یک تقسیم بندی مورد توافق و نهادینه شده، ملای مذکور مراسم را میان سه روستا تقسیم و قریب به اتفاق اهالی سه روستا بنا به اینکه مراسم در کدام روستا است، به آنجا می آیند و تجمع چشمگیری را بوجود می آورند.
رسم پخت و پز این سه روستا نیز خواندنی است. روحانی در شب هفتم به مسجد روستای فواضل ۳ یا بیت سید صالح می آید و مراسم را در آن روستا برپا می دارد.
شب را در همان روستا می ماند و فردای آن یعنی روز هفتم همه اهالی بدون استثناء به تهیه ی غذا می پردازند. ظهر هنگام در حالی که اهالی دو روستای دیگر در مسجد حضور بهم رسانده اند، از سوی مردم روستا دعوت به صرف ناهار می شوند. بر اساس آنچه نگارنده مشاهده کرد، غذایی که توسط اهالی بیت سید صالح تهیه می شود عادتاً متنوع از جمله مفطح گوسفند و نوشیدنیهای مختلف از جمله دارچین، زعفران، شربت و... است.
از طرف دیگر اهالی روستای بیت جاسم در روز دهم محرم سنگ تمام می گذارند و به همان شیوه ای که شرح آن رفت، پس از پایان مقتل خوانی، همه اهالی دو روستای دیگر را به منازلشان دعوت و از آنان با غذاهای متنوع پذیرایی می کنند.
اما سهم روستای بیت افیای از این مهمان نوازی در حقیقت به اربعین اختصاص دارد.
در روز اربعین کلیه ی اهالی روستا به تهیه ی غذا و دعوت از اهالی دو روستای دیگر جهت صرف آن پس از نماز ظهر می پردازند. شکی نیست که عده ای تحت تاثیر امواج برون روستایی در صدد عزل سه روستا از این وحدت و همگرایی شده اما به فضل درایت عقلای قوم و ریش سفیدان تاکنون نتوانسته اند رخنه یا شکافی در اراده ی اهالی سه روستا بوجود آورند.
همانطور که گفته شد مراسم دینی و مذهبی مربوط به گذشته با کمترین رخ نمایی و تظاهر همراه بوده است اما این بی آلایشی به قوام و دوام خود ادامه نداد بطوریکه همه چیز با حالت اولیه ی خود فاصله گرفت و به همان نسبت صفا، صمیمیت و زیبایی خود را از دست داد.
توضیح اینکه سه روستای مذکور در ۴۵ کیلومتری جاده ی اهواز - اندیمشک واقع شده اند.