شرکت نفت حاضر است به قیمت خشک کردن تالابهای خوزستان برنامههای اکتشافی خود را دنبال کند که آثار این اقدامات، گرد و خاک میشود.
امید حاجتی در نشست با رؤسای آموزش و پژوهش ادارات کل حفاظت محیط زیست سراسر کشور که امروز (13 آذرماه) در اهواز برگزار شد، با اشاره به تاثیرگذاری اقدامات پژوهش، اظهار کرد: اقداماتی که در حوزه پژوهش انجام میشود، تأثیرگذارند هر چند در برخی سازمانها و مجموعهها بعضا کملطفیهایی نسبت به این حوزه میشود. مشکلات اساسی کشور در این بخش خلاصه میشود زیرا پژوهشهای مؤثری انجام نمیشود یا نتایج به خوبی انتقال نمییابند و یا آموزشها به گونهای نیستند که اثرگذاری لازم را داشته باشند و منجر به بهبود بهرهوری و شرایط شوند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان تصریح کرد: توسعه پایدار زمانی ایجاد میشود که در کنار اقدامات توسعهای به مباحث محیط زیست توجه شود؛ یعنی نباید توسعه با هزینه تخریب منابع طبیعی و محیط زیست ایجاد شود.
وی بیان کرد: تقریبا در تدوین برنامههای توسعه خوزستان، همیشه توجه ویژهای به مباحث محیط زیست شده است.
حاجتی عنوان کرد: خوزستان نخستین استانی است که برنامه آمایش سرزمین را تدوین و به تصویب مراجع ملی رسانده است. در حال حاضر بیش از چهار سال است که این برنامه تصویب شده است و مطابق این برنامه در کارگروه آمایش سرزمین شورای برنامهریزی خوزستان حرکت میشود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان گفت: همه اطلاع دارند که برای دنبال کردن مسائل توسعهای نظاممند بودن و رعایت مسائل زیست محیطی مقاومت میشود اما تاکنون مطابق برنامه آمایش سرزمین خوزستان کار شده است. همچنین طرحهای بزرگمقیاس را از مسیر کارگروه آمایش سرزمین میگذرانیم؛ یعنی اجازه نمیدهیم طرحهای سرمایهگذاری بزرگ بدون اینکه مسیر کارگروه آمایش سرزمین را بگذرانند، اجرا شوند.
وی افزود: در پروژههای جدید عمرانی در جایی که مقرر است مجوز ماده 21 اخذ شود، به نظرات کارشناسان محیط زیست توجه میکنیم؛ البته در این زمینه مشکلاتی وجود دارد.
حاجتی ادامه داد: یکی از این مشکلات مربوط به توسعه فعالیتهای پتروشیمی بود که منطقه ویژه پتروشیمی اصرار داشت که در جوار موقعیت کنونی، فعالیتهای خود را توسعه دهد اما این موضوع با برنامه آمایش سرزمین مغایر بود و علیرغم پیگیریها و فشارهای سیاسی پتروشیمی، تاکنون رضایت به این کار ندادهایم و پتروشیمی را هدایت کردهایم تا در فاصله 15 کیلومتری که جانمایی شده است، فعالیتهای خود را که یکی از مزیتهای اصلی در توسعه خوزستان مطرح است، انجام دهد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان گفت: متأسفانه طی سالیان طولانی در خوزستان به دلیل جایگاه اقتصاد ملی و دومین استان در تولید ناخالص داخلی کشور، بیشتر سیاستگذاریها به دنبال مأموریتها و تکالیف ملی بودهاند به همین علت کمتر به مسائل، مشکلات و نیازهای منطقهای توجه شده است که این موضوع در دو حوزه به چشم میخورد.
وی ادامه داد: خوزستان علیرغم جایگاهی که در اقتصاد ملی دارد، در صدر استانهای بالای نرخ بیکاری قرار دارد و از این موضوع رنج میبرد زیرا عمدتا صنایع بالادستی در خوزستان شکل گرفتند و مقرر بوده که نیازهای کشور را پاسخ بدهیم. برای مثال بخش نفت، گاز و پتروشیمی حدود 35 درصد از اقتصاد خوزستان را به خود اختصاص دادهاند در صورتی که تنها کمتر از سه درصد از مشکل اشتغال استان خوزستان را حل کردهاند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان ادامه داد: همچنین در برنامههای کشاورزی برای امنیت غذایی و تولیدات استراتژیک که در کشاورزی مطرح است، ناچار هستیم تولیداتی از جمله گندم، دانههای روغنی و نیشکر داشته باشیم که بعضا ارزش افزوده آنچنانی برای کشاورزان ندارند و مشکلات خاصی ایجادمیکنند. اما به جهت استراتژیک بودن آن، سیاستهای کشاورزی در خوزستان به دنبال منافع ملی است.
حاجتی تصریح کرد: همچنین تولیدات در زنجیره ارزش افزوده به صورت کامل شکل نگرفته است و صنایع میاندستی و پاییندستی که قرار است برای خوزستانیها اشتغال ایجاد کنند، مشکل اشتغال را حل نکردهاند.
وی با اشاره به اجرای برنامههای اکتشافی شرکت نفت در اراضی خوزستان، گفت: شرکت نفت حاضر است به قیمت خشک کردن تالابها برنامههای اکتشافی خود را دنبال کند که آثار این اقدامات، گرد و خاک میشود. همچنین آلودگیهای ناشی از پتروشیمی از جمله مشکلات خوزستان است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان بیان کرد: عمدتا به دلیل اینکه خوزستان به دنبال تکالیف ملی بوده است، نتوانسته مشکلات و نیاز منطقهای خود را حل کند و حتی محیط زیست را در سطحی که باید باشد، حفظ نکرده است.
حاجتی عنوان کرد: وزیر نفت عنوان کرده بود که همه تأسیسات نفتی خوزستان فرسوده هستند و به علت فرسودگی و استهلاک بالای آنها دائما در خطوط لولهها و تاسیسات شکستگی رخ میدهد؛ این شکستگیها به معنی آلوده شدن محیط زیست خوزستان است. امروز متاسفانه شرکت نفت حتی حاضر نیست هزینهای که قانونا باید بابت آلودگی محیط زیست به خوزستان پرداخت کند را در بودجههای سنواتی پیشبینی کند و تاکنون موفق نشدهایم حتی آثار تخریبهای آنها را جبران کنیم، استفاده از زیرساختهای خوزستان و مستهلک کردن آنها که جای خود دارد.
وی گفت: در خوزستان علیرغم جایگاه اقتصاد ملی و نقش در هشت سال دفاع مقدس و انقلاب، با مشکلاتی مواجه هستیم که باید در این زمینه همگی کمک کنند. البته در چند سال اخیر دولت توجه ویژهای به موضوع توسعه در خوزستان توجه کرده است، اما عقبافتادگیها به حدی زیاد است که باید توجه بیشتری به این استان شود تا مشکلات خوزستان رفع شود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان عنوان کرد: به دلیل اعتقادی که به مقوله محیط زیست داریم، منابع خوبی به سازمان محیط زیست خوزستان در حوزه اعتبارات عمرانی هدایت شده است و تاکنون حدود 30 میلیارد تومان بابت موضوعات و تکالیف محیط زیستی به مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان ابلاغ شده است. البته در حوزه اعتبارات هزینهای آن گونه که باید توجه و جبران شود، امکان نبوده است.
حاجتی با اشاره به بحث آموزش و پژوهش در حوزه محیط زیست، تصریح کرد: در هیچ بخشی برای پژوهشهایی که خروجی مؤثر، مشخص و قابلیت استفاده داشته باشند، محدودیتهایی وجود ندارد. حدود یک ماه پیش خدمت رئیس سازمان جهاد دانشگاهی آقای طیبی بودیم، که از پژوهشهای دانشبنیان که منجر به تولیداتی میشوند صحبت کردند و در همان زمان عنوان کردم به اندازه کل منابع جهاد دانشگاهی کشور حاضر به همکاری با جهاد دانشگاهی خوزستان برای تولیداتی هستیم که منجر به نتیجه میشود. برای مثال تولید مته حفاری در جهاد دانشگاهی خوزستان بازار خوبی داشته و از خروج ارز جلوگیری کرده است.
وی افزود: در بحث آموزش ظرفیت خوبی وجود دارد که یکی از این ظرفیتها آموزش غیرحضوری است. این روش آموزش در تهران تجربه شده است و آن را به خوزستان تعمیم دادهایم و دورههایی طراحی کردهایم که نیاز به حضور در کلاس ندارند و استقبال خوبی از این روش شده است. همچنین در زمان محدود، تعداد بیشتری آموزش میبینند. این موضوع در بخشهای مختلف دنبال میشود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان با اشاره به مشکلات محیط زیست، تصریح کرد: بخشی از مشکلات سازمان محیط زیست در پیشبرد اهدافش توجیه نبودن دستگاههای اجرایی است. همچنین بخشی از این مشکلات به مردم برمیگردد.
حاجتی با تاکید بر جذابیت آموزشها، ادامه داد: الزامات قانونی وجود دارد که باید منابعی به صدا و سیما اختصاص دهیم اما این امکان نیز وجود دارد که به این سازمان بگوییم که بابت این منابع چه کاری انحام دهد و اگر برنامههای مشخصی جهت آموزش مردم داشته باشند. باید به آنها تأکید شود که آموزشها از جذابیت برخوردار باشند. کار فرهنگی زمانی موثر است که جذابیت لازم را داشته و مستمر باشد که برای استمرار این کار کمک خواهیم کرد.
وی تصریح کرد: همچنین توسعه سازمانهای مردمنهاد اهمیت دارد. نیازی نیست برای حفظ محیط زیست مردم، دولتی برخورد شود. در این زمینه با توسعه، آموزش و سازماندهی سازمانهای مردمنهاد به اهدافمان خواهیم رسید. در حال حاضر بیش از 60 سمن در خوزستان وجود دارد. البته تنها کمیت کافی نیست و باید به کیفیت سمنها نیز پرداخته شود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خوزستان با اشاره به بارشهای مطلوب پاییزی خوزستان تصریح کرد: به مدیرکل منابع طبیعی خوزستان گفته شده است که با توجه به بارشهای پاییزی خوب، عملیات قُرق را انجام دهند تا مراتع احیا شوند و مشکلات گرد و غبار به حداقل برسد.
حاجتی گفت: بیش از 80 درصد کانونهای گرد و غبار داخلی خوزستان پیش از این مراتع و زمینهای کشاورزی آبی و دیم بودهاند که به جهت بارش کم یا برداشت آب از بالادست به کانونهای گرد و غبار تبدیل شدهاند. در حال حاضر بخشی از این کانونها با بارشهای الهی جبران شده است و با مدیرت صحیح میتوانیم چندین برابر اعتبارات و عملیات دولت، کانونهای گرد و غبار را کنترل و جبران کنیم.