در حالی که استان خوزستان در وضعیت بحرانی قرار دارد و احتمال وقوع سیل بسیار بالاست، شب گذشته سیلی از نوعی دیگر با سلاح گرم در یکی از روستاهای دزفول اتفاق افتاد که به کشته شدن ۹ نفر و زخمی شدن تعدادی دیگر منجر شد. یک مشاجره خانوادگی که می توانست به راحتی حل و فصل گردد، با یک تراژدی همراه شد و حادثه ای غم انگیز را رقم زد.

در جامعه شناسی یکی از معیارهای اصلی برای اجتماعی بودن یک پدیده، سرایت و شیوع آن در جامعه است. اگر پدیده ای به طور مداوم در جامعه رخ داده و نظام اجتماعی و فرهنگی را تحت تاثیر قرار دهد، پدیده ای جامعه شناختی محسوب می شود. در چنین شرایطی نمی توان با استفاده از معیارهای فردی و روانشناختی به تحلیل و بررسی چنین پدیده هایی پرداخت. سوزاندن یک قهوه خانه و کشته شدن ۱۱ نفر، ماجرای پتک جلالی، تیراندازی در مراسمات عروسی و عزاداری، مرگ تعدادی در ماجرای اندیمشک و دزفول و... نشان می دهد که چنین حوادثی در استان به یک پدیده عادی تبدیل شده است و به همین خاطر باید سراغ تحلیل های کلان تر و ساختاری رفت و این پرسش را مطرح کرد که کدام بسترها و زمینه های اجتماعی و فرهنگی در ظهور و بروز چنین وقایعی اثرگذارند؟

بدون هر ملاحظه ای باید گفت که ساخت اجتماعی و فرهنگی خوزستان از تاخر تاریخی رنج می برد. مناسبات اجتماعی و فرهنگی موجود در استان، نسبت چندانی با شرایط و زیست اکنون ندارد. هنوز مناسبات قومی و قبیله ای میدان دار و جهت دهنده به کنش های اجتماعی محسوب می شوند و افراد رفتار و منش خود را براساس آن ها سامان می دهد. تیراندازی و اسلحه به دست گرفتن، نزاع و ویژگی های این چنینی هم چنان ارزش و هنجار محسوب شده و با افتخار و احساس غرور همراه است. زمینه های فرهنگی و اجتماعی استان به نهادها و مکانیسم های جامعه پذیری و فرهنگ شهروندی اجازه نمی دهد که وظایف و کارکردهای خود را به خوبی انجام دهند. به همین خاطر مشاجرات و مسائل نسبتا جزئی که می توان به طرق مختلف به حل و فصل آن ها اقدام نمود به یک حادثه غم بار و مرگ چندین نفر منجر می شود. در چنین شرایطی برخی ها سریعا سراغ عوامل اقتصادی می روند و تحلیلی اقتصادی از خشونت های جمعی ارائه می دهند ولی باید توجه داشت که این میزان از وقایع در استان هایی که از نظر اقتصادی در سطح پایین تری قرار دارند، بسیار کم تر است و این مسئله اهمیت و نقش ساخت فرهنگی را نشان می دهد.

به نظر می رسد از نظر ساخت اجتماعی و فرهنگی استان خوزستان دچار نوعی عقب گرد شده است که یکی از پیامدهای مهم آن وقوع حوادث خشونت آمیز است.

تلاش در جهت کاهش چنین پدیده هایی، مستلزم در نظر گرفتن مجموعه ای از عوامل، به ویژه در سطح کلان است. در چنین سطحی و با نگاه تاریخی باید شرایط و زمینه هایی که باعث این عقب گرد در استان شده را شناسایی نمود. اما در سطح خردتر نیز باید اقدامات فوری انجام داد. در این راستا سوالی که مطرح می شود این است که چرا باید در چنین زمینه ای که امکان خشونت و نزاع وجود دارد، اسلحه به راحتی در دسترس افراد قرار گیرد؟ دسترسی و وفور اسلحه نقش مهم و تعیین کننده ای در تبدیل شدن اختلافات معمولی به حوادث خونبار داشته است.

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه