دو روز پیش (17آذر98) لایحه بودجه 1399 توسط رئیس جمهور تقدیم مجلس شد. نکته جالب در طلیعه این قانون عبارت «برنامه ریزى درست (اقتصادي)، مال اندك را افزایش میدهد وبرنامه ریزى نادرست، مال فراوان را نابود میکند» است. که متاسفانه سالهاست «مال فراوان» این ملت روز به روز «اندک» می شود.

نگارنده با تحقیقات حدود 6 هزار صفحه به این نتیجه رسیده است که 14 طرح جایگزین درآمدهای نفتی می توانیم داشته باشیم اما با مدیریت کهتران در عرصه اجرا روز به روز تورم لجام گسیخته جامعه را فرا گرفته که این یعنی: «اندک» شدن مال!

بگذریم...

در این یادداشت می خواهم به دولت محترم یک هدیه بدهم که در آخرین بودجه بندی (در سال آینده) بتواند به حدیث فوق جامه عمل بپوشاند.

1. نگاهی به آمار بودجه 99 :

«بر اساس لایحه بودجه سال 99 کل کشور، سقف کل بودجه کشور در سال آینده 2033 هزار میلیارد تومان است که از این رقم 1483 هزار میلیارد تومان بودجه شرکتهای دولتی و 484 هزار میلیارد تومان بودجه عمومی دولت است. همچنین 66 هزار میلیارد تومان بودجه دستگاه ها از محل درآمدهای اختصاصی است.»

نکات مختلفی در این لایحه قابل تجزیه و تحلیل است اما من فقط از باب درآمدهای عمومی و اختصاصن در بخش مالیات این یادداشت را تنظیم کرده ام.

درآمد دولت در بخش مالیات بالغ بر 175 هزار میلیارد تومان است. در بخش حقوق گمرکی بالغ بر 20 هزار میلیارد تومان و در سایر موضوعات مربوط به مالیات بالغ بر 66 هزار میلیارد تومان می باشد که جمعن بالغ بر 261 هزار میلیار تومان یعنی حدود 13 درصد از کل بودجه.

2. نظام مالیاتی :

با توجه به وضعیت کشور ما در بودجه بندی نفتی! و مشکلات بازار آن یکی از راه های جبران درآمها قطعن باید مالیات باشد. اما نه از گرده مردم! بلکه نیازمند زیر ساختهای مدیریتی و نرم افزاری است تا جلوی فرارهای مالیاتی گرفته شود و همه چیز تحت نرم افزار هوشمند قابل کنترل باشد و فرار کنندگان از مالیات باید مجازات سنگینی از حیث حقوقی و حتی کیفری داشته باشند.

اما دولت در این زمینه تا الان ناتوان بوده است و به عبارتی کلنی ها و کارتل های تجاری بزرگ را یا نادیده گرفته است و یا با دریافتهای غیر واقعی از کنار آنها عبور کرده است.

در این یادداشت برخی موارد پنهان را با ذره بین نقد برای مخاطب عزیز درشت نمایی می کنم و امید دارم دولت در بودجه سال بعد ترتیب اثر دهد.

3. انواع مالیات :

در یک نظام شفاف مالیاتی می بایست انواع مالیات به شکل های گوناگون و جدول پله کانی وجود داشته باشد که من به برخی از موارد اشاره می کنم :

الف: مالیات بر درآمد افراد حقیقی:

مالیات بر درآمد با یک جدول مناسب و علمی باعث شکوفایی شخص و جامعه می شود. ما باید بر اساس میزان درآمد مالیات تعریف کنیم. به پیشنهاد زیر دقت کنید :

اول: درآمد زیر 5 میلیون تومان از مالیات معاف

دوم: درآمد از 5 میلیون تا 10 میلیون= 12 درصد

سوم: از10 تا 20 میلیون = 15 درصد

چهارم: از 20 تا 50 میلیون = 20 درصد

پنجم: از 50 تا 100 میلیون = 25 درصد

ششم: بالای 100 میلیون تا یک میلیارد= 30 درصد

هفتم: بالاتر از یک میلیارد = 35 درصد

شایان ذکر است که 9 دهک از افراد جامعه درآمدی زیر 5 میلیون تومان دارند و تنها بخشی از افراد دهک دهم هستند که بیش از 80 درصد منابع مالی نزد آنها هست. به عبارتی همان 4 درصدی ها!!!

در واقع اگر همان 4 درصدی ها مالیات پرداخت کنند بخش اعظمی از درآمدهای دولت تامین می شود.

ضمنن باید توجه داشت وقتی می گوئیم فلان مقدار مالیات باید بدهند، از سود! باید بدهند نه از قیمت ناخالص!

(این ارقام دارای توجیه علمی است)

ب: مالیات بر درآمد افراد حقوقی :

این مالیات برای شرکتهای تجاری و بازرگانی و شبهه دولتی و هر گونه شرکت که از ماهیت کار غیر انتفاعی خارج شده است و با ترنور مالی بالا در حال فعالیت است، می تواند از حیث رقم مثل بالا باشد.

نکته:

اگر یک موسسه فرهنگی! یا انتشاراتی! یا دانشگاه خود گردان! و شبه اینها از حالت فرهنگی و هنری خارج شده باشد و با این عنوان تجارت! می کند دیگر نباید از پرداخت مالیات معاف باشد!

مثلن فلان موسسه آموزشی! که در سال بابت برگزاری کلاس و فروش کتب بالغ بر 20 هزار میلیارد تومان درآمد دارد چرا باید معاف از مالیات باشد؟

در عین حال از حقوق کارگر و کارمند بیچاره با نرخ اداره کار، آنن مالیات کسر می شود!

ج: مالیات بر محصولات و خدمات :

صاحبان کالا و خدمات را هم می توان بر اساس درآمد در جدول «الف» در سیبل پرداخت مالیات قرار داد.(هرچند که الان مالیات می دهند. اما غیر علمی و بدون جدول پله کانی است)

د: مالیات های غیر مستقیم:

نظیر خودرو، سوخت، مواد غذایی و ... که می توان بصورت معین آنها را لیست کرد و برای آن مالیات وضع نمود

هـ: مالیات بر سود سرمایه :

باید بررسی شود که این سرمایه برای افزایش سود است یا برای اقدامی مشخص؟

مثلن این سرمایه برای خریدن خانه یا جهیزیه یا خودرو و یا هر کالای اساسی اگر باشد نباید مالیات بدان تعلق گیرد. اما در غیر اینصورت می تواند جدول پلکانی داشته باشد.

و: مالیات بر ارث و هدیه :

این هم بر اساس میزان مبلغ می تواند بین 6 تا 10 درصد باشد

ز: مالیات بر املاک و مستقلات :

کسانی که یک خانه و یا خودرو دارند حداکثر بطور سالانه مالیاتی که در حال حاضر دیده شده است پرداخت کنند. اما کسانی که دو برابر دارند و یا سه برابر، به همین میزان برای ملک و خودروی دوم باید دوبرابر و سه برابر بیشتر مالیات بدهند.

4. چه اشخاصی مالیات نمی دهند؟

بارها دیده و شنیده ایم که شخصی می بایست 20 میلیارد تومان مالیات بدهد اما با 150 میلیون تومان آنرا جمع کرد!

این اتفاق ها در کشوری می افتد که سیستم یکپارچه و جامع برای شفافیت مالیاتی ندارد که به آن فرار از مالیات گفته می شود.

(جلوگیری از فرار مالیاتی راهکار دارد که در یک سال قابل پیاده شدن است)

گاهی شنیده ایم که برخی سازمانها و شبه سازمانها مالیات پرداخت نمی کنند.

به چند مورد عنایت بفرمایید :

الف: یک مجموعه هست که فقط املاک آن حدود 20 میلیارد دلار می شود. حال این مجموعه چقدر درآمد دارد؟ و اگر بخواهیم بر درآمد و املاک آن مالیات وضع کنیم چقدر می شود؟

حتی اگر بخواهد 25 درصد مالیات بدهد می شود = 4میلیارد دلار. به قیمت دلار امروز می شود = 50 هزار میلیارد تومان برای املاک. و اگر درآمدهای آن در سال با توجه به صدها شرکت تولیدی و پیمانکاری مبلغ 10 میلیارد دلار باشد و بخواهد یک چهارم آنرا مالیات بدهد می شود حدود 31 هزار میلیارد تومان.

(البته هیچ آمار شفافی در دست نیست که بتوان دقیق محاسبه کرد!)

ب: یک سازمان دیگر هست که دارایی های آن بالغ بر 95 میلیارد دلار است که صدها مراکز تجاری، مسکونی، کارخانه، هتل و ... دارد...

و از این دست خصولتی ها و سازمانهایی که در نظام مالیاتی دیده نشده اند کم نیستند.

لذا در یک نظام مالیاتی شفاف پیش بینی می شود بدون آنکه کوچکترین فشاری به قشر آسیب پذیر (درآمد زیر 5 میلیون تومان درماه) وارد آید می تواند تا 65 درصد بودجه کشور را از آن تامین کرد.

حال درآمد موقوفات را هم در نظر بگیرید که به گفته اقای مقدمی مععمی مدیرکل امور اجتماعی و موسسات خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه در سال 1385 (یعنی 13 سال قبل) گفته که:

«در نیمه نخست امسال ۶۰۰ وقف جدید در کشور ثبت شد که تعداد موقوفات کشور را به ۳۰۰ هزار موقوفه افزایش داده است.»

خدا می داند تا الان چه تعداد شده و هر کدام چقدر درآمد دارد؟

اما جالب است بدانیم که نهادهایی که مالیات نمی دهند کدام ها هستند!

این خبر را تابناک در 19 ابان 97 منتشر کرد:

« به گزارش فارس، سازمان امور مالیاتی کشور، بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی که مشمول مالیات نیستند، را اعلام کرد.

در بخشنامه نادر جنتی معاون مالیات‌های مستقیم سازمان مالیاتی آمده است: نظر به اینکه براساس بند 4 الحاقی به ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم به موجب بند (1) قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 1394/4/31 بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری از شمول پرداخت مالیات‌های موضوع قانون مالیات‌های مستقیم، خارج گردیده‌اند، به پیوست تصویرنامه شماره 33306/ 1 مورخ 1396/9/21 دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر جهت اطلاع و اقدام ارسال می‌شود:

اسامی بنیادها و نهادهایی که براساس نظر مقام معظم رهبری مشمول بند مذکور بوده و تحت نظارت این دفتر فعالیت می‌نمایند، به طرح ذیل جهت بلاغ به سازمان امور مالیاتی و مراجع ذی‌ربط برای رعایت مفاد قانون درباره انها ایفاد می‌گردد.

بدیهی است مفاد تبصره‌های ماده 2 قانون درخصوص این بنیادها و نهادها و تکالیف آنها در مورد پرداخت مالیات‌های تکلیفی و مالیات بر ارزش افزوده همچنان مجری خواهد بود.

1- بنیاد شهید و امور ایثارگران انقلاب اسلامی

2- کمیته امداد امام خمینی (ره)

3- سازمان تبلیغات اسلامی

4- دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم

5- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

6- بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی

7- ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره)

8- مرکز خدمات حوزه‌های علمیه

9- موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی

10- جامعه المصطفی (ص) العالمیه»

حال در یک نظام شفاف مالیاتی هر کس موظف است به میزان درآمد و سودی که می برد مقداری از آن را در اختیار دولت قرار دهد تا بتواند خدمات عمومی نظیر راه، بهداشت، درمان، رفع فقر و... را برای کلیه افراد جامعه تامین کند.

جناب ریاست محترم جمهوری!

از الان به سازمان مالیاتی دستور بدهید تا بودجه سال آینده را با این روش تهیه کنند.

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه