به
گزارش شوشان ، علی شمخانی در یادداشت خود در تابناک نوشت: این رویداد مهم پس
از سخنرانی رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا در صبح نخستین روز شصت و
هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل صورت پذیرفت و بعد از ظهر همان روز به
وقت نیویورک نیز دکتر حسن روحانی در این تریبون جهانی سخنرانی کرد.
اقبال
کمنظیر مردم ایران به این رویداد که تا پاسی از شب پخش مستقیم آن را از
رسانههای تصویری پیگیری کردند در کنار بازتابهای گسترده رسانهای سخنرانی
ریاست محترم جمهوری نشان میدهد که این سفر و دستاوردهای آن به عنوان فصل
جدیدی در اقدامات راهبردی جمهوری اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی مورد توجه و
تحلیل داخلی وجهانی قرار گرفته است. اما زمینهها، اهداف و دستاوردهای گام
اول دولت تدبیر و امید در حوزه تعامل سازنده با جهان شامل موارد زیر است:
۱-
هوشمندی، تیزبینی، زمان شناسی و درایت رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه
تعیین راهبرد وهدایت فرآیند قدرت سازی و بهرهگیری از آن در عرصه تعاملات
خارجی و تامین منافع ملی، واقعیتی است که دوست و دشمن به آن اذعان داشته و
همواره از آن به عنوان یکی از درخشانترین جنبههای شخصیتی ایشان نام
میبرند.
تاریخ نزدیک به ربع قرن رهبری حضرت آیتالله خامنهای و
گذر موفق کشور از گردنههای سخت و چالشهای شکننده داخلی و خارجی نیز گواه
صادقی بر این مدعاست. اما این ظرفیت ارزشمند زمانی توانسته است به صورت
صددرصد تبدیل به دستاورد ملموس در حوزه منافع ملی شود که کارگزاران اجرایی
کشور نیز در مقام ایفای وظایف حرفهای خود با شناخت کامل ملاحظات و
رویکردهای مورد نظر ایشان به وظایف تخصصی خود درست عمل کرده باشند.
دبیر
شورای عالی امنیت ملی ایران ادامه داده است: متاسفانه در برخی ادوار،
مسئولین دستگاههای مختلف کشور با فهم ناقص یا بعضا متناقض از رویکردهای
کلان رهبری، نه تنها موفق به عملیاتی کردن جنبههای اجرایی منویات ایشان
نشدند و بلکه با رفتارهای غیرحرفهای موجبات افزایش هزینههای نظام، انقلاب
و رهبری را در عرصه کسب و ارتقای منافع ملی کشور فراهم کردند.
۲-
فرآیند برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که با تدبیر و گفتمان
واقعگرایانه رهبر معظم انقلاب و حضور با شکوه مردم قهرمان به حماسه سیاسی
مبدل شد و همراه با اقدامات و مواضع ایشان طی دو ماه گذشته که تبدیل به
کلید واژههای راهبردی در ادبیات سیاسی گردید را باید به عنوان بسترسازی
مدبرانه به منظور ایفای نقش جدید دولت در عرصههای داخلی و خارجی مورد توجه
و مداقه قرار داد.
این سرمایه گرانقدر که توشه راهبردی کمنظیری در
حوزه قدرتسازی از مولفههای نرم میباشد، شرایطی را رقم زد تا دستگاههای
مرتبط کشور با همفکری، همکاری و همدلی مثالزدنی بتوانند طراحی نوینی را
در عرصه سازماندهی و ساماندهی فضای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور و
بهرهگیری از آن در تعاملات دیپلماتیک را به مورد اجرا بگذارند.
۳-
بیشک سخنان دقیق، سنجیده و پرمحتوای ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران در
مجمع عمومی سازمان ملل متحد که همراه با تبیین بدون تنازل مواضع اصولی و
ارزشی نظام بود، مصداق قابل تحسین بهرهگیری خردمندانه از ظرفیتهای ایجاد
شده از سوی رهبر معظم انقلاب در عرصه دیپلماسی بوده و گام محکم و متینی است
که دستگاه اجرایی کشور در حوزه تعامل سازنده با جهان بر داشته است.
رفتار
و گفتار برنامهریزی شده ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران در نیویورک،
حرکتی نظاممند و نه اقتضایی در مسیری نشانهگذاری شده و چارچوبمند بوده و
دستاوردهای آن را نیز میبایست با محک اهداف تعیین شده از قبل مورد
ارزیابی قرار داد.
۴- در آستانه سفر رییس جمهوری و پس از حضور ایشان
در نیویورک، گمانهزنی های متعدد و متنوعی از سوی اصحاب قلم و تریبون در
داخل و خارج از کشور پیرامون این سفر و دستاوردهای آن مطرح شده بود.
پس
از سخنرانی ایشان در مجمع عمومی نیز تحلیلهای گستردهای از بیانات ایشان
در رسانه های داخلی و خارجی منتشر گردید، لیکن باید از مهمترین بخش از
اظهارات رییس جمهور در کنار اعلام مواضع اصولی و دائمی ایران درباره
موضوعاتی چون تروریسم، اشغالگری، نظامیگری و توسعه خشونت که باید از آن به
عنوان چارچوب اصلی سخنرانی یاد کرد،
اشاره هوشمندانه آقای روحانی
به عزم ایران برای کاهش تنش در روابط و آمادگی جمهوری اسلامی برای مدیریت
اختلافات بود. بیان این راهبرد مهم، مبین این واقعیت است که رهبران ایران
در عرصه دیپلماسی، نگاهی واقعگرا داشته و به ایجاد تعادل میان واقعیتها و
مقدورات معتقد میباشند. اگرچه ادبیات متفاوت و محترمانه رییس جمهوری
ایالات متحده امریکا در مورد ایران در نطق مجمع عمومی، موضوعی قابل بررسی
میباشد، لیکن نمیتوان انتظار داشت که کاهش اختلافات سی و چند ساله جمهوری
اسلامی و ایالات متحده که پیچیدگیهای قابل ملاحظهای نیز دارد، تنها با
رد و بدل کردن چند جمله غیرخصمانه و لبخندهای رایج دیپلماتیک پایان پذیرد.
بیشک
دستیابی به چارچوبی واقعگرایانه، مرحلهای و مبتنی بر شرابط برد-برد،
نیازمند بهرهگیری از الگویی جامع و مانع است و رییسجمهوری نیز با تاکید
بر ضرورت دستیابی به این الگو، از آن به عنوان مدیریت اختلافات نام برد.
شمخانی در بند آخر مقاله خود آورده است: محتوای نطقهای روسای جمهوری ایران
و آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نشان میدهد که برای اولین بار
وزن جنبههای همگرا- هرچند در موضوعات کلی- در اظهارات دو رییس جمهوری
بیشتر از جنبههای متضاد بود.
این مهم ضمن آنکه تاییدکننده و اقعیتی
روشن به نام وجود اختلاف در رویکردهای دو کشور میباشد، از نگاه جدید
تهران و واشنگتن در بیان وجوه اشتراک -هر چند اندک- حکایت میکند. در گفتار
دو رییس جمهوری، موضوعات مشترکی چون پذیرش حقوق هستهای ایران، تاکید بر
فتوای رهبر معظم انقلاب در خصوص حرمت سلاح کشتار جمعی، نفی خشونت و
افراطیگری، تعهد به دیپلماسی برای حل و رفع اختلافات و تعیین نقطه تماس
برای گفتگو مورد اشاره قرار گرفت که نشانههای معنیداری از وجود زمینههای
مثبت برای مدیریت اختلافات میباشد.
آقای روحانی در نیویورک به
نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران به صراحت بر عزم راهبردی تهران برای
مدیریت اختلافات سخن گفت و تاکید کرد که صلح در دسترس است. اینک این فرصت
برای ایالات متحده آمریکا فراهم شده است که در آزمونی جهانی نشان دهد، به
دیپلماسی باور دارد یا میخواهد همچنان گفتمان غالب خودرا بر لوله
توپخانهها، لانچر موشکها و غرش بمبافکنها استوار کند.