میانگین سرانه دسترسی به شبکه فاضلاب مدرن در کشور به بیش از ۵۰درصد رسیده، اما این رقم در خوزستان ۳۷درصد است. در اهواز طی ۲۴ساعت شبانهروز ۳۰۰هزار مترمکعب فاضلاب تولید و از این رقم ۲۵۰هزار مترمکعب بهطور مستقیم وارد منابع آبی میشود. از سوی دیگر اهواز و سایر شهرهای خوزستان شبکه دفع آبهای سطحی ندارند، شبکه فاضلاب هم جوابگوی جمعیت فعلی نیست. به همین دلیل پس از هر بارندگی آبهای سطحی به شبکه فاضلاب فرسوده استان وارد میشود و در نتیجه فاضلاب بالا میزند. مهدی قمشی، استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز پیش از این به همشهری گفته بود که در زمان بارندگی، بار آبهای سطحی بر دوش شبکه فاضلاب قرار میگیرد و این شبکه باید حداقل ۷برابر ظرفیت آب تخلیه کند که مهمترین دلیل آبگرفتگی و باقیماندن آب در خیابانهای اهواز، ماهشهر، خرمشهر، بندرامام(ره) و... همین است. حالا با تعیین بودجه در سالهای 1401و 1402این امیدواری وجود دارد که شبکه فاضلاب در شهرهای بزرگ خوزستان حل شود و از سوی دیگر شهرداریها متعهد شدهاند مطالعاتی را درباره شبکههای آبهای سطحی خود انجام دهند تا در فصل بارندگی کمتر شاهد بروز بحران آبگرفتگی در این شهرها باشیم.
با وجود این، روز گذشته (یکشنبه 30آبان) شهرداری دزفول از آبگرفتگی منازل مسکونی و گرفتار شدن خودروها در مسیرها و خیابانهای شهر خبر داد که میتوان آن را نقطه آغازی برای شروع بحرانهای آبگرفتگی خوزستان دانست.
درخواست زمانبندی برای پروژههای آب و فاضلاب
نماینده خوزستان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آب و فاضلاب یکی از مهمترین مشکلات استان و 8شهر اصلی آن محسوب میشود به همشهری میگوید: با توجه به این مشکل قدیمی، تلاش مجمع نمایندگان در یک سال و نیم گذشته تامین اعتبار برای اجرای پروژههای فاضلاب و همچنین دفع آبهای سطحی بود.
جمع اعتبار فاضلاب خوزستان
مجید یوسفی با بیان اینکه با همین نگاه بودجه از 2هزار میلیارد تومان در سال گذشته به 5هزار و 500میلیارد تومان در سالجاری رسیده است، میافزاید: این بودجه غیراز پیشبینی 2226هزار میلیارد تومان اعتباری است که با توجه به ظرفیت بانکها و ماده5درنظر گرفته شده. او با بیان اینکه بهطور مجزا 300میلیارد تومان برای آبهای سطحی اهواز و 134میلیارد تومان برای نخستین بار بهعنوان ردیف اعتباری برای فاضلاب باوی، ملاثانی، شیبان، حمیدیه و کوتعبدالله درنظر گرفته شده است، میگوید: این اعتبار تمام تلاشی است که نمایندگان خوزستان از جنبه قانونگذاری انجام دادهاند.
یوسفی در مجموع اعتبار اهواز برای تکمیل شبکه فاضلاب را در سالجاری 1750میلیارد تومان و برای شبکه آبهای سطحی 300میلیارد تومان اعلام میکند. او درباره اعتبار توافق شده با وزارت نفت بهعنوان سهم مسئولیت اجتماعی هم تصریح میکند: این اعتبار قرار است طی 3سال اختصاص یابد و از 5هزار میلیارد تومان توافق شده 1500میلیارد تومان به مصوبههای آب و فاضلاب تخصیص یافته است که بخشی از آن همان اعتباری است که در سفر رئیسجمهوری قرار شد به آب و فاضلاب اهواز اختصاص پیدا کند.
اعتبار از دست رفته صندوق توسعه ملی
نماینده اهواز در بخش دیگری از سخنان خود درباره اعتبار 100میلیون یورویی که سال گذشته قرار شد با دستور مقام معظم رهبری و از صندوق توسعه ملی پرداخت شود هم توضیح میدهد: 50میلیون یوروی این مبلغ اختصاص یافت که در محاسبه مبلغ ارز با چالش مواجه بود، اما این اختلاف قیمت ارزی که باید در بودجه سال گذشته اصلاح میشد، اصلاح نشد و در واقع مبلغ ریالی پایینتری از آنچه انتظار داشتیم بهحساب استان واریز شد. از سوی دیگر با توجه به برداشتهای متعدد از صندوق توسعه ملی، پروژه فاضلاب اهواز و بسیاری از پروژههای دیگر امکان برداشت بقیه اعتبار را پیدا نکردند، اما ما امسال از این منبع 800میلیارد تومان اختصاص دادیم که در رقم کلی اعتبار شبکه فاضلاب ذکر شد.
ضرورت نظارت بر اجرای پروژهها
نماینده اهواز در ادامه با اشاره به مشکلات اجرای پروژههای فاضلاب و شبکه دفع آبهای سطحی در گذشته میگوید: درخواست ما این است که اعتبارات اختصاص یافته مانند اعتبار وام بانک جهانی نشود که بعد از سالها تکلیف چگونگی هزینه بخشی از آن هنوز روشن نیست. از سوی دیگر مشکلاتی چون ساخت تصفیهخانه در شرق اهواز و فاضلاب در غرب شهر و استفاده از لولههایی با جنس بیکیفیت که منجر به ریزش فاضلاب در 650نقطه از اهواز هماکنون شده است، نشان میدهد نظارتی برای هزینه اعتبار و اجرای پروژهها نبوده است. یوسفی مهمترین نگرانی را پرداخت نشدن اعتبار و نبود نظارت بر اجرا میداند و میافزاید: قرار است پروژه فاضلاب اهواز طی 2سال به پایان برسد و تکمیل فاضلاب 7شهر اصلی خوزستان هم تسریع شود. به همین دلیل تعداد پیمانکاران در 11جبهه در کلانشهر اهواز مشغول بهکار هستند، اما باید ماهانه 170تا 200میلیارد تومان اعتبار برای پرداخت به پیمانکاران داده شود که از ابتدای سال تاکنون دولت فقط 100میلیارد تومان اعتبار را پرداخت کرده است. او ادامه میدهد: ما نگران هستیم با این روند پیمانکاران اعتبار نگیرند، کار نیمهکاره بماند و نهتنها مشکل فاضلاب اهواز حل نشود بلکه شهر به یک کارگاه حفاری تبدیل شود که پر از چاله است. یوسفی از مسئولان درخواست میکند یک برنامه قابل پایش زمانبندی شده ارائه بدهند، زیرا اگر مشکلات خشکسالی و زیرساختی خوزستان حل نشود همه مردم حاشیهنشین شهرهای مرکزی خواهند شد.