ضرورتی به نام غدیر

مرا لبریز آن مستانگی کن

چنان قمبر غلام خانگی کن

از آن روزی که از جامت چشیدم

رخت را فاش در پیمانه دیدم

غدیر شاخص ارزیابی انسانها در بهره گیری از نعمت های خداوندست  ، در جغرافیایی به وسعت زیست همه انسانها ، خداوند در این جغرافیا نعمت های متعددی را قرار داد تا انسان از این نعمت ها متنعم شود نـعـمـت عبارت است از چيزهايى كه با طبع انسان بسازد و آن را در رسـيـدن بـه كـمـال كـمـك كـنـد. بـنـابـرايـن ، آنـچـه خـداونـد بـه مـا عـطـا كـرده اگـر سـبـب كـمـال و رسـيـدن مـا بـه عـبـوديـت شـود، نـعـمـت بـوده و گـرنـه نـقـمـت است .

 و نعمتی فرو فرستاد و فرمود :  واتممت علیکم نعمتی ( و نعمت خود را بر شما تمام کردم) یعنی تدبیر امور بندگان به وسیله دین و آن نعمت ولایت و امامت بود یعنی همانطور که نبوت رسول اکرم (ص)  آخرین است و پس از آن نبوتی نیست ولایت و امامت امیر مومنان و اولادش نهایت است وپس از آن امامتی نیست . روز غدیر برخلاف برداشت عمومی، روز نصب امام علی(ع)  نیست؛  حدیث یومُ الدّار که به حدیث یومُ الإنذار و حَدیث عَشیره نیز شهرت دارد، روایتی از پیامبر اکرم(ص) است که در آن، از خویشاوندان خود می‌خواهد دعوت او را بپذیرند و اسلام بیاورند و در ضمن آن به وصایت و خلافت علی بن ابی طالب(ع) تصریح می‌کند و این حدیث پس از آن صادر شد که در سال سوم بعثت وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ پیامبر مامور شدند تا اقوام نزدیک خویش را به اسلام دعوت کنند و در همان جلسه امامت امام علی(ع) هم اعلام شد؛ لذا روز غدیر، اعلان عمومی و رسمی به معنای امروزی بوده است ، در کتاب  مرآة العقول مجلسی اول ، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۱۸۳و بیان السعادة فی مقامات العبادةتألیف سلطان محمد گنابادی،۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۲۵. از اصطلاح یوم البیعه برای اشاره به روز غدیر استفاده شده است.غدیر، یوم‌البیعة است؛ در این روز آیه نازل شده که «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا»؛  فرموده که «دین شما» امروز کامل شده است و نفرموده که «دین» امروز کامل شده است؛ زیرا دین همیشه کامل بوده است؛ بنابراین بیعت مردم با علی(ع) منجر به اکمال دین مردم است.

 در سوره یوسف وقتی وی خواب دید و برای پدر تعریف کرد؛ همان ابتدای کار، یعقوب(ع) رؤیای پسر را تعبیر نظری کرد و عملاً بعد از ۴۰ سال به صورت عملی محقق شد. این رؤیا متضمن رهبری و امامت یوسف بود؛ همان امامتی که یعقوب گفت که خداوند این امامت را قبل از من بر ابراهیم و ذریه او (به صورت مشروط) داده بود. البته امامت ابراهیم و اولاد او تعلیمی و مقدمه برای امامت تیره دیگری از ابراهیم یعنی اسماعیل تا پیامبر اسلام(ص) و خاندان ایشان(ع) بوده است که قرآن از آن به اتمام نعمت یاد کرده است.

 وقتی خداوند در سوره الرحمان فرمود: «فبای آلاء ربکما تکذبان»؛ تکذیب نعمت امامت است، زیرا تکذیب نعمت‌های مادی مانند آب و خورشید خیلی با وجه نیست؛  روایتی در اصول کافی ج ۱ ص۴۴۹ از ابو یوسف بزاز نقل شده است که می گوید: امام صادق علیه‏السلام آیه ( ۶۹ سوره‏ اعراف) (نعمتهاى خدا را بیاد آورید) را تلاوت نمود و فرمود:

میدانى نعمتهاى خدا چیست؟

عرض کردم: نه،

فرمود: مقصود بزرگترین نعمتهاى خداست بر خلقش و آن ولایت ماست.

 در جلد اول نزهة الحفاظ، ص 102 از حضرت فاطمه(سلام‌الله‌علیها) نقل شده است که در مسجد خطاب به مهاجرين و انصار فرمود:

«أنْسِيتُم قَوْلَ رَسُولِ اللهِ يَوْمَ غَدِير خُم قَالَ: مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ؛ آیا فراموش کردید سخن رسول خدا‌(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را در غدیر خم که فرمود: هر کس من مولای اویم علی مولای اوست.؟»

 عبارت دیگری درص 173 جلد اول الخصال، نیز از آن حضرت نقل شده است:

«هَلْ تَرَكَ أَبِي يَوْمَ غَدِير خُم لِأحَدٍ عُذْراً؟ آيا پدرم در روز غدير خم، براي كسي عذري باقي گذاشت؟» 

و روایات بسیاری وجود دارد که معلوم می سازد و «اظهر من الشمس» است که «غدیر» فقط یک رخداد تاریخی نیست، بلکه چشمه ای است که تا پایان هستی می‌جوشد.

از این رو در یک برهه خاص معنا نمی یابد و  همه روزهای خدا می‌تواند روزی برای بیان اهمیت غدیر باشد که در بیان پیامبر اعظم (ص) در هجدهم ذی الحجه و در صحرای جحفه، در جمع هزاران نفر بازگشته از سفر حج، می‌توان این اهمیت را دید. هدف اصلی ایراد خطبه اطاعت از فرمان الهی توسط پیغمبر اکرم (ص) بندگی خداست . خطابه غدیر را باید از این جهت اولویت یادگیری مسلمانان دانست و لازم است که این خطبه در هر شرایط به دیگران رسانده شود

مَعاشِرَالنَّاسِ ، السّابِقُونَ إِلی مُبایعَتِهِ وَ مُوالاتِهِ وَ التَّسْلیمِ عَلَیهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنینَ أُولئک هُمُ الْفائزُونَ فی جَنّاتِ النَّعیمِ . 

هان ای مردم ! سبقت جویان به بیعت و پیمان و سرپرستی او و سلام بر او با لقب امیرالمؤمنین ، رستگارانند و در بهشت الهی پربهره خواهند بود.

باید بیش از همه روزها به غدیر که نعمت تمام است دل بست  گوهردردانه ای که با هیچ روزی قیاس نمی شود ، باید غدیر را به کربلا گره زد که کربلا تاکید بر حقانیت غدیر و باورمندی امام است.

اهل سیاست برای سیاست ورزی اگر به آموزه های غدیر در تعیین رهبری اجتماعی التفات نمایند می توانند در تحلیل شرایط برای تحقق مطالبات فکری جامعه به مسیری منطقی رهنمون شوند ، بسیاری از تحلیل های غلط و بی تحلیلی ناشی از عدم دقت در بهره مندی از نعمت غدیر است. 

 نهادهای اجتماعی باید متناسب با تاثیرگذاری این اتمام نعمت برنامه سازی کنند  و به جامعه ارائه نمایند تا ضرورت امام باوری را در تصمیمم سازی ها و تصمیمم گیری ها دریابند که این امراصلی ترین رسالت برنامه ریزان فرهنگی در شرایط کنونی می باشد .