مقتدایی، شانزدهمین استاندار خوزستان

امروز (دوشنبه، 29 مهر 92) شانزدهمین استاندار خوزستان، بر کرسی مدیریت ارشد استان تکیه می زند و وظیفه خطیر نظارت بر امور اجرایی مهمترین استان مرزی کشور پس از 6 سال از "سیدجعفر حجازی" به "عبدالحسین مقتدایی" واگذار می شود.

استانداران پس از وزیر کشور، به عنوان عالی ترین مدیران ارشد کشور شناخته می شوند و بخش عمده ای از وظیفه اجرایی و مدیریتی کشور را به دوش می کشند؛ استاندار فردی است که به عنوان نماینده از سوی دولت، وظیفه اداره یک استان را بر عهده دارد و در نتیجه می توان گفت استانداران نقش بسیار مهمی در اداره کشور دارند و به ویژه با توجه به تنوع قومیتی و طبقاتی موجود در استان های کشور، این استانداران هستند که در اداره هر چه بهتر کشور به دولت کمک می کنند.

بر اساس مصوبه شورای عالی اداری در تاریخ 28/7/1377، استانداران در قلمرو مأموریت خود به عنوان نماینده عالی دولت، مسئولیت اجرای سیاست های عمومی کشور در ارتباط  با وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکت های دولتی و سایر دستگاههایی که به نحوی از بودجه عمومی دولت استفاده می کنند، نهادهای انقلاب اسلامی، نیروهای انتظامی، شوراهای اسلامی شهر و شهرداری ها و مؤسسات عمومی غیردولتی را عهده دار هستند. همچنین نیروهای نظامی در چارچوب وظایفی که در ارتباط با امنیت مناطق دارند، تحت نظارت استانداران عمل خواهند کرد.

استاندار به عنوان نماینده عالی دولت در برابر رئیس جمهور و هیأت وزیران مسئول بوده و به عنوان نماینده وزارت کشور مسئولیت اجرای وظایف و اختیارات آن وزارت در استان را عهده دار است و در مقابل وزیر کشور پاسخگوست.

بر اساس این مصوبه، برخی از وظایف استانداران به شرح زیر است:

استاندار مسئول برقراری و حفظ نظم و امنیت استان است و وظایف امنیتی استانداران را شورای امنیت کشور تعیین می کند. هدایت و نظارت برعملکرد شوراهای تأمین شهرستان ها و اقدامات امنیتی فرمانداران و سایر دستگاههای اجرائی محلی و هماهنگی در حفظ آمادگی ارگانهای امنیتی، پیش بینی و پیشگیری معضلات امنیتی استان، تعیین و تدوین اولویت ها و سیاست های امنیتی و تعیین حدود وظایف و اختیارات امنیتی کلیه دستگاه های اجرائی استان در چهارچوب وظایف قانونی آنها نیز از دیگر وظایف استانداران است.

پیشگیری و مقابله با مشکلات مرزی و نظارت و مراقبت از مرزهای آبی و خاکی استان و برنامه ریزی به منظور جلوگیری از هرگونه تردد و نقل و انتقالات غیرمجاز در چهارچوب سیاست ها و خط مشی های مصوب و بررسی و ارائه پیشنهاد ایجاد مرزهای رسمی (زمینی، هوائی، دریائی) استان به وزارت کشور و همچنین بررسی زمینه های مشترک همکاری با استان های کشورهای همجوار و انعقاد یادداشت تفاهم همکاری محلی در چهارچوب سیاست ها و خط مشی های کلی نظام از دیگر وظایف تعریف شده برای استانداران است.

بر اساس قانون، استاندار وظیفه برنامه ریزی، هدایت و ایجاد هماهنگی های لازم در خصوص مبارزه با مواد مخدر، قاچاق سلاح مواد منفجره، کالا و ارز و همچنین نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات مربوط به تردد، اقامت، تابعیت، استملاک و سایر امور مربوط به اتباع و نمایندگی های خارجی، پناهندگان، معاودین، مهاجرین و آوارگان را بر عهده دارد.

نظارت بر عملکرد شوراهای شهر و روستا نیز بر عهده استاندار است و بر اساس قانون، در غیاب شورای اسلامی شهر (مانند آنچه در اهواز رخ داد و شورای شهر منحل شد) استاندار جانشین شورا می شود. در این حالت کلیه وظایف شوراهای اسلامی به غیر از وظیفه مربوط به تصویب برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن برعهده استاندار خواهد بود.

ایجاد زمینه های لازم برای تأسیس و توسعه مجامع و تشکل های گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و تخصصی و نظارت برفعالیت های آنها به منظور گسترش مشارکت های مردمی در همه زمینه ها و نهادینه شدن آزادی های سیاسی و اجتماعی از دیگر وظایف عالی ترین مقام دولتی در استان است.

نظارت بر اجرای همه پرسی ها و انتخابات هایی که به موجب قانون برگزار می شوند نیز بر عهده استاندار است. ایجاد زمینه مناسب جهت رشد و ارتقاء فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بانوان و ایجاد هماهنگی بین دستگاه های ذیربط و نظارت بر فعالیت آنها نیز از دیگر وظایفی است که قانون برای استاندار تعیین کرده است.

فراهم کردن زمینه رشد و پیشرفت استان در زمینه های مختلف از دیگر کارهایی است که استاندار باید انجام بدهد و شرایط را برای رشد و پیشرفت و گسترش آموزش و پرورش، ورزش همگانی، بهداشت عمومی، آموزش عالی و تحقیقات فراهم کند. فراهم آوردن زمینه های عدالت اجتماعی و فقرزدائی نیز در شرح وظایف نماینده دولت در استان ها آمده است.

مطالعه و بررسی امور اداری و استخدامی در استان و ارائه پیشنهادات لازم به سازمان امور اداری و استخدامی کشور و همچنین نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات از دیگر وظایف استاندار است.

شناسائی استعدادهای منطقه ای و تعیین نیازمندی های استان و تصمیم گیری، هماهنگی و هدایت برنامه ریزی و بودجه ریزی استان با تأکید براولویت های توسعه منطقه ای در چهارچوب سیاست ها و راهبردهای توسعه ملی؛ پیشنهاد وضع عوارض جدید بر فعالیت های اقتصادی و خدماتی در محدوده استان و شناسایی منابع جدید درآمدی و پیشنهاد آن به مراجع ذیربط در جهت اجرای برنامه های توسعه منطقه ای؛ تلاش درجهت کسب منابع درآمدی مقرر در قوانین مربوطه در محدوده استان و همکاری با دستگاه های ملی ذیربط در این خصوص؛ هدایت و هماهنگی فعالیت بانک ها و تعیین اولویت ها در اعطای تسهیلات تکلیفی بانکی در چهارچوب سیاست ها و برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تشویق سرمایه گذاران از طریق تشکیل مؤسسات اعتباری غیردولتی و جذب سرمایه های محلی و سوق دادن آنها به سمت فعالیت های تولیدی و عمرانی و نظارت، هماهنگی و هدایت امور مربوطه به صادرات غیرنفتی، مبادلات مرزی، ایجاد مناطق آزاد تجاری و صنعتی و مناطق ویژه حراست شده و تأسیس و راه اندازی بازارچه های مرزی طبق قوانین و مقررات مربوطه از دیگر اموری است که بر عهده استانداران است.

استانداران با هماهنگی وزارت کشور و موافقت وزارت خارجه می توانند با مراکز فرهنگی و اقتصادی کشورهای دیگر ارتباط برقرار کنند. برقراری ارتباط رسمی و اداری با نمایندگان سیاسی و کنسولی در استان برعهده استانداران است.

بر اساس قانون، استانداران به پیشنهاد وزیر کشور و تصویب هیأت وزیران با حکم رئیس جمهور منصوب می شوند. همچنین عزل استانداران به پیشنهاد وزیر کشور، تأیید رئیس جمهور و حکم وزیر کشور انجام می شود. درصورت استعفاء، عزل، فوت و یا سایر مواردی که مانع از انجام وظائف استانداران شود نیز سرپرست استانداری موقتا ازسوی وزیر کشور تعیین می شود و وزیر موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه استاندار جدید را به هیأت وزیران پیشنهاد کند.

استان خوزستان در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، 15 استاندار و سرپرست را به خود دیده است که اسامی آنها و همچنین تاریخ انتصابشان در جدول زیر آمده است:

 

ردیف	نام استاندار	تاریخ انتصاب
1	سید احمد مدنی	18/1/58
2	سید محمد غرضی	بهمن 58
3	محمدحسن تولایی (سرپرست)	مرداد 60
4	محمد فروزنده	28/11/60
5	علی جنتی	10/9/62
6	محسن میردامادی	6/8/66
7	محمدحسن تولایی	15/11/68
8	علیرضا تابش	23/4/71
9	مرتضی روزبه (سرپرست)	10/6/72
10	محمدحسین مقیمی	19/7/72
11	احمد خرم	1/7/76
12	عبدالحسین مقتدایی	23/10/77
13	فتح الله معین نجف آبادی	28/12/80
14	امیر حیات مقدم	13/7/84
15	سیدجعفر حجازی	26/3/86 تا مهر

همچنین از سال 57 تاکنون 39 نفر در کسوت معاون استاندار در خوزستان فعالیت کرده اند که اسامی آنها به شرح زیر است:

سیداحمد آوایی، جواد اصفهانیان، سیدمرتضی افقه، عبدالعلی امیری، مصطفی ایزدی، عباس بذرافکن، غلامرضا بصیرزاده، سید محمدعلی پورموسوی، محمدحسن تولایی، سیدجعفر حجازی، خیرالله خادمی، سیدعباس طباطبایی، محمدامین طرفی، محمد فروزنده، غلامرضا فیروزی، صمد رجا، ابراهیم رضایی بابادی، سیدمحمد رضازاده، سلطانی (شهید)، محمدعلی سیفی، مرتضی زاده، شهید زاده، محمدحسن کیانی، هوشنگ گلابکش، محمدمهدی گلزار، امین الله گل فروشانی، محمد غیاسی، علی قدیمی، هادی قاضی، جمشید منیرزاده، سید محمدطاهر موسوی زاده، مهرداد میثمی، رضا میری، سید مصطفی میریان، محمد نعیمی پور، علی اصغر وحیدی، فرامند هاشمی زاده، اخوان صباغ و رحیم یوسف آبادی.

در حال حاضر نیز پنج معاون به نام های بهروز حسینی فر، علیرضا شیخ رباط، سیدکریم حسینی، محسن پویا و اسماعیل عامری گلستان به عنوان معاونان حجازی در استانداری فعالیت می کنند و باید دید که با شروع کار مقتدایی چه تغییری در ترکیب معاونان ایجاد خواهد شد.

برخی استاندارانی که در سال های پس از انقلاب در خوزستان فعالیت کرده اند، در سال های بعد در جایگاه های بالای دولتی حاضر شده اند که از آن جمله می توان به احمد خرم اشاره کرد که در دولت دوم سیدمحمد خاتمی به عنوان وزیر راه و ترابری انتخاب شد.

سیدمحمد غرضی نیز دومین استاندار خوزستان در سال های پس از انقلاب است که در بهمن 58 و در دوره سرپرستی هاشمی رفسنجانی بر وزارت کشور، به جای احمد مدنی به استانداری خوزستان آمد. در سال ۱۳۶۰ به عنوان وزیر نفت انتخاب و از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۶ به عنوان وزیر پست و تلگراف و تلفن در دولت مشغول به خدمت شد؛ او هم اکنون رئیس هیات مدیره شرکت مشانیر (از شرکت های زیرمجموعه وزارت نیرو) است. غرضی در انتخابات اخیر ریاست جمهوری نیز کاندیدا شد.

علیرضا تابش و محمدحسین مقیمی نیز که به ترتیب در سال های 71 و 72 استاندار خوزستان بوده اند، در سال های بعد مسئولیت هایی را بر عهده داشتند. معاونت عمرانی وزارت کشور، رئیس سازمان شهرداری ها و دهیاری ها، نماینده مجلس هشتم و سرپرستی شهرداری تهران ازجمله سمت های مقیمی، پس از استانداری خوزستان است. تابش نیز در حال حاضر رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.

 محمد فروزنده نیز که در سال 60 و در سال های ابتدایی جنگ تحمیلی استاندار خوزستان بود، در سال های بعدی سمت های اجرایی فراوانی را تجربه کرد که از آن جمله می توان به وزارت دفاع در دولت دوم هاشمی رفسنجانی اشاره کرد؛ او هم اکنون رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان است.

محسن میردامادی نیز در سال های بعد به عنوان نماینده مردم تهران راهی مجلس شد.

علی جنتی، فرزند آیت الله احمد جنتی، در سال 62 استاندار خوزستان شد و چهار سال در خوزستان ماند. پس از آن نیز به عنوان استاندار خراسان، معاون وزیر ارشاد، سفیر ایران در کویت و معاون سیاسی وزیر کشور فعالیت داشته و هم اکنون نیز از سوی حسن روحانی به عنوان وزیر ارشاد دولت یازدهم انتخاب شده است.

عبدالحسین مقتدایی نیز در دوره های سوم و چهارم مجلس، نماینده آبادان بود و پس از آن استاندار خوزستان شد؛ وی پس از آنکه جای خود را به معین داد، مدتی نیز استاندار هرمزگان شد و پس از آن نیز در شرکت ملی حفاری ایران فعالیت داشته است.

علاوه بر استانداران، تعداد زیادی از معاونان استانداران خوزستان در دوره های مختلف نیز پس از پایان مسئولیت در استان، در رده های بالای دولتی فعالیت داشته اند.

از میان افرادی که در سال های پس از انقلاب استاندار خوزستان بوده اند، اکنون تنها سیداحمد مدنی، نخستین استاندار، در قید حیات نیست.

کمترین مدت استانداری مربوط به سرپرستی "مرتضی روزبه" است که تنها 39 روز این مسئولیت را بر عهده داشته است؛ "سیدجعفر حجازی" نیز تاکنون رکورد استانداران پیش از خود را زده و از خرداد 86 تاکنون استاندار بوده است؛ در سال های پس از انقلاب هیچ کدام از استانداران خوزستان بیش از چهار سال در این سمت باقی نماندند و این در حالی است که حجازی بیش از 6 سال در راس هرم مدیریت استان بود.

استان خوزستان در فاصله سال های 58 تا 68 تعداد 5 استاندار و یک سرپرست داشته است؛ در دولت های اول و دوم هاشمی رفسنجانی نیز 3 استاندار و یک سرپرست در خوزستان منصوب شده اند. در دو دوره سیدمحمد خاتمی نیز 3 استاندار و در دوره محمود احمدی نژاد نیز 2 استاندار در خوزستان فعالیت داشته اند.

بررسی تعداد افرادی که در این سال ها بر مسند استانداری خوزستان تکیه زده اند نشان می دهد که میانگین عمر مدیریت در استانداری 2.26 سال است. همچنین این رقم در 10 سال نخست پس از پیروزی انقلاب (فاصله سال های 58 تا 68) 2 سال، در دولت هاشمی رفسنجانی 2 سال، در دولت خاتمی 2.6 سال و در دولت احمدی نژاد 4 سال بوده است.

با آغاز به کار دولت یازدهم در مردادماه گذشته، گمانه زنی در خصوص استاندار شانزدهم خوزستان بالا گرفت و گزینه های متعددی مطرح شدند، ولی در نهایت "عبدالحسین مقتدایی" که پیش از این و در فاصله سال های 77 تا 80 نیز استاندار خوزستان بوده است، از سوی وزیر کشور معرفی شد. ظهر امروز نیز مقتدایی به همراه رحمانی فضلی، وزیر کشور، رسما وارد اهواز می شود و مدیریت ارشد استان را بر عهده می گیرد.

گزارش ایسنا/ محمدامین صالحی نژاد