نقش خواص و عوام در تحولات اجتماعی

رهبر معظم انقلاب اسلامى بر خلاف دیدگاه‌هایى که عوامل جغرافیایى و یا اقتصادى را در تحول تاریخ و نظام‌ها برجسته مى‌نمایند، بر نقش «عامل انسانى» تأکید داشته، ضمن تقسیم جامعه به خواص و عوام، انحطاط اخلاقى خواص طرفدار حق را عامل انحطاط جامعه اسلامى پس از رحلت رسول اکرم (ص) بر مى شمارند.

«خواص» کسانى هستند که موضع‌گیرى و راه‌شان از روى فکر و فهم و تحلیل و بصیرت است. آنان به عنوان متغیرى مستقل در تحولات و حوادث تاریخى و جامعه نقش دارند و «عوام» متغیرى وابسته با ویژگى فقدان تحلیل و بصیرت، تبعیت از جو حاکم، دنباله‌رو خواص‌اند.

«الناس على دين ملوكهم» بر اساس این نظریه، تشخیص و درک درست خواص طرفدار حق، به موقع فهمیدن، عدم اختلاف پس از فهم درست و به دنبال آن تصمیم‌گیرى بجا و اقدام براى خدا، سرنوشت تاریخ را دگرگون خواهد کرد و عکس قضیه، ضربات جبران ناپذیرى بر جبهه حق وارد خواهد نمود.

دراین برهه زمانی و با چنین مقدمه‌ای اگر بپذیریم بخشی بزرگی از نهادهای غیر انتخابی امروز جامعه و تریبون‌های رسمی هم‌اینک در اختیار بخش عظیمی از هدایتگران جامعه است؛ این سوال در ذهن مخاطبان نوشتار شکل می‌گیرد که تا کنون این طیف خاص به چه میزان به وظایف ذاتی خود در مقابل خدا و مسئولیت‌های اجتماعی خویش در مقابل مردم عمل نموده و پاسخگویی به عملکرد این مدت را در اولویت برنامه‌ها قرار داده‌اند؟ متاسفانه امروزه آنچه بعضا از برخی تریبون‌های خاص به مردم مخابره می‌شود به دلیل تعارض منافع نه تنها به دنبال هدایت مردم و تقویت اعتماد عمومی نیستند بلکه در مسیری برخلاف آنچه بیان شد عمل نموده و ضمن انحراف و دلسردی بخش عظیمی از جامعه به کارگزاران و بدنه کارشناسی با عناوین پر طمطراقی همچون «جهادی» و «انقلابی» در اقدامی غیرعقلانی خود را به هیچ مرجعی پاسخگو نمی‌دانند و دقیقاً نقشی را در جامعه ایفا می‌کنند که بارها در بیانات رهبری به عنوان «نفوذ» و «بازی در میدان دشمن» از آن یاد شده است و چه زیبا شیخ اجل سعدی نقش اینان را در جامعه با ظرافت در بوستان ادب خود ماندگار می‌کند آنجا که این بیت را می‌سراید:

یکی بر سر شاخ، بن می‌برید

خداوند بستان نگه کرد و دید

بگفتا گر این مرد بد می‌کند

نه با من که با نفس خود می‌کند

به هرحال اگر قرار است برخی خواص محلی و ملی به جهت ترجیح منافع فردی بر مصالح عمومی جامعه از خواب غفلت بیدار نشوند در آینده‌ی نه چندان دور با سیلی محکم مردم عوام از خواب بیدار خواهند شد و این پرهزینه‌ترین حالتی است که ممکن است شکل واقعی در واکنش به رفتار خواص به خود بگیرد. مگر رهبری در فرمایشات خرداد امسال خود بیان نفرمودند که «هر که مردم را از آینده ناامید کند، چه بداند و چه نداند به سود دشمن کار می‌کند.» آیا برخی تریبون‌های عمومی و تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران که از بودجه بیت المال استفاده می‌کنند؛ در بستر زمان به صورت واقعی به این فرمایشات رهبری عمل نموده‌اند؟

دوقطبی سازی‌های کاذب و تخریب چهره کارشناسی و کارگزاران واقعی نظام در استان خوزستان به بهانه‌های دروغین و به منظور بزرگ جلوه دادن نقش خود با عناوینی انقلابی به مثابه حنای رنگ باخته در بین عامه مردم است. و انتهای چنین مسیر بی‌سرانجامی به نا کجاآبادی ختم خواهد شد که نسل حاضر و چندین نسل بعدی می‌بایست هزینه آن را پرداخت نمایند.

و در انتهای کلام؛

رعیت چو بیخند و سلطان درخت

درخت، ای پسر، باشد از بیخ سخت

مکن تا توانی دل خلق ریش

وگر می‌کنی؛ می‌کنی بیخ خویش

(سعدی)