مدیریت انفعالی تا مدیریت جهادی و انقلابی

شوشان ـ سیدعابدین موسوی :

مدیریت درآموزه های دین مبین اسلام یعنی خدمت به مردم و خدمتگزاری، و مدیری که در این پست قرارمی گیرد ، باید باوسیله مدیریت در جهت خدمت به خلق خدا ، رفع ظلم و تبعیض و بی عدالتی اقدام نماید . مدیر نباید مسند مدیریت را وسیله افتخار و نردبانی برای خود قرار دهد، مدیریت، ریاست وریاست کردن نیست ومدیرانی که ازفرصت خدمتگذاری برای ریاست استفاده می کنند درواقع دنبال ارضایامیال خود هستندبه همین دلیل دراسلام ودر روایات از « ریاست » به شدت انتقاد شده است ، اشاره به این گونه مدیریت دارد . مولای متقیان حضرت علی (علیه السلام) در مذمت « ریاست » می فرماید : « ریاست ، هلاکت و نابودی است » . البته همانطور که اشاره شد ، منظور از ریاست در این گونه روایات ، ارضای هوسها و خواسته های نفسانی و شیطانی در پوشش مدیریت است. مدیر درواقع باید حافظ و نگهبانی برای منافع مردم باشد وامانتدارباشد ازنگاه اسلام مدیریت تنها از آن جهت ارزش و اعتبار دارد که وسیله ای برای خدمت به خلق و احقاق حق و رفع ظلم و دفع باطل باشد چنانچه امیر المؤمنین علی (علیه السلام)، خطاب به عبدا … ابن عباس می فرماید : « به خدا سوگند ، این کفش کهنه پر از وصله ، در نزد من از حکومت بر شما محبوبتر است و من اگر این حکومت را پذیرفته ام ، فقط به خاطر این است که حقی را ثابت کنم و باطلی را از میان بردارم » . . مدیریت منفعل ومدیریت جهادی هدف بیان این مقدمه معرفی مدیریت جهادی درجامعه امروزمان بود که همان مدیریت خدمتگذاری به مردم است پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به ویژه در سال های دفاع مقدس، یکی از شیوه های مدیریت که به طور خاص مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته است مدیریت جهادی نام دارد. مدیریت جهادی برگرفته از تعالیم اسلامی و بهره گیری از انرژی و توانمندی منابع انسانی است که با تکیه بر ارزش ها و اعتقادات معنوی صورت می گیرد. مدیریت جهادی در واقع سبکی برخاسته از تفکّر بومی و متناسب با مقتضیات فرهنگی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران است. ولذاهرجا درمواجهه بامشکلات به توفیقاتی رسیدیم وموفق شدیم دلیل آن داشتن روحیه جهادی وومدیریت فعال دربین مسئولین بوده است مدیریت فعال ( Active management) و مدیران فعال (active managers) یکی ازمولفه های مدیریت جهادی است ومدیریت منفعل (passive investing) ومدیریت غیرفعال (ایستا)، (Passive management) درمقابل مدیریت جهادی قرارمی گیرد به عنوان مثال با استقراردولت سیزدهم شاهد تغییر وتحولات جدی واساسی درروند وفرایند بسیاری از قسمتها هستیم ازجمله فرایند واکسیناسیون درکشور که همه مردم قطعا این مسئله را تایید می نمایند به نظر شما علت این سرعت عمل درمدت یک ماه چیست؟ وچرا دولت قبل خیلی کند این روند را پیگیری میکرد؟ آیا اتفاق خاصی درسطح بین الملل افتاده است؟آیا تحریمهای لغو شده اند؟ یا باجی داده ایم؟پاسخ روشن است پاسخ حاکم شدن روحیه جهادی و انقلابی بر سکان مدیریتی کشور بجای روحیه انفعالی بوده است. در روحیه جهادی و انقلابی نمی‌شود و نمی‌توانیم، معنا و مفهومی ندارد و می‌شود با تلاش خستگی ناپذیر و استفاده از همه ظرفیت ها و ایجاد هم افزایی و همگرایی در دستگاه‌های مختلف به نتیجه مورد نظر دست یافت. تجربه ثابت کرده است هرگاه در ادارات و نهادها و سازمان‏هاو وزارت‏خانه‏ها در شرایط و موقعیت‏های گوناگون و در وضعیت و شرایط بحران، مدیریت پویا وفعال وپیشرو درواقع همان مدیریت جهادی حاکم بود ماشاهد موفقیت آن مجموعه بوده ایم چرا که مدیر یت جهادی مدیریتی است پویا، فعال و پیشرو و مدیر موفق وجهادی مدیری است هوشمند، خلاق، بصیر و مطلوب اندیش. مدیر پویا، خلاق و فعال کسی است که در اداره امور و ایجاد تحول و پویایی در حوزه تحت سرپرستی خویش و در جهت دستیابی به هدف‏های بلندمدت و پایدار، بیش‏ترین بها را به خصیصه ‏های شخصیتی توانمندی‏ها، قابلیت‏ ها و خلاقیت‏ های همکاران خود می‏ دهد. امّا هرجا مدیران منفعل حاکم بودند موفقیتی حاصل نگردید ومدیریت انفعالی مدیریتی است متأثر و ایستا، دهان بین و حادثه‏ گرا و مدیر منفعل کسی است که همواره با تأثیرپذیری از جریانات مختلف اجتماعی، به دور از بلند اندیشی و جامع‏نگری، بی‏بهره از اعتماد به نفس و اقتدار حرفه‏ای، بخش عظیمی از اوقات خود را به طور مستقیم و غیر مستقیم صرف واکنش به حوادث و محرکات جاری می‏نماید مدیرمنفعل درواقع دچارروزمرگی است وهیچ خلاقیتی ندارد وصرفا ماشین امضاست وباید بپذیریم بعضی به خودشان خدمت می کنند نه مردم یعنی مدیران منفعل به خودشان خدمت میکنند وبه فکر خودشان هستند نه مردم قطعا همه خوانندگان محترم اذعان می کنند که درصدی از مدیران جامعه امروز ما در سطوح مختلف، از شایستگی‏ها، کفایت‏ها و خلاقیت‏هایی که لازمه مدیریت جهادی وانقلابی وفعال و پویاست کم بهره بوده و دربسیاری از ادارات هنوزاین مدیران وجود دارند که میبایست دولت انقلابی وجهادی غافل ازاین افرادنباشد اعتماد به جوانان انقلابی وجهادی توجه به مدیریت جهادی و اعتماد به جوانان همواره در کشورمان و به خصوص در مواقع بحرانی به کمک ملت ایران آمده است و تلاش گروه های جهادی برای کمک به محرومان و آبادانی شهرستان ها یکی از نمونه های توجه به مدیریت جهادی و ورود جوانان انقلابی برای حل مشکلات کشور است، لذا مسئولان ما اگر به جوانان اعتماد داشته باشند، این اعتماد در سطوح مختلف موجب ارتقای کشور خواهد شد و بهترین شاخص برای این کار، مرور دوران دفاع مقدس است که هرجا که جوانان وارد کار شده بودند، گره کار جنگ باز می شد و ما باید درحال حاضر نیز که کشورمان با مشکلات مختلف به ویژه مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کند، از تجربیات دوران دفاع مقدس در به کارگیری جوانان استفاده کنیم تا یه نتایج مطلوب دست پیدا کنیم. در دوران هشت سال دفاع مقدس که کشور ما مورد هجوم دشمن بعثی و حامیانش در جهان قرار گرفت و با اینکه ما حتی در تأمین تجهیزات نیز با مشکل مواجه بودیم، اما مشاهده کردیم که رزمندگان و فرماندهان جوان و انقلابی به دلیل اینکه کار های خود را با روحیه جهادی و فقط برای رضای خدا انجام می دادند، چه دستاورد هایی را در آن دوران طلایی به دست آوردند و آن نتایج و دستاورد ها آنقدر ارزشمند بود که هم اکنون نیز می توانیم از تجربیات آن دوران برای عبور از بحران ها و برطرف کردن مشکلات اقتصادی استفاده کنیم که توجه و اعتماد به جوانان یکی از این تجربه هاست. انتظاراز دولت سیزدهم امروز که در جنگ اقتصادی بزرگ و پیچیده هستیم و به مانند تجربه ۸ سال دفاع مقدس چاره برون رفت از این بحران نبوغ، انرژی و خلاقیت جوانان کشور ومدیریت جهادی است شایسته است دولت سیزدهم به جوانان برومند ایران اعتماد کند و به آنها میدان دهد.