توصیه های آیت‌الله شفیعی به مدیرکل جدید

صبح شنبه آیینی در تودیع عبدالرحیم فضیلت‌پور ـ مدیر كل سابق كتابخانه‌های عمومی خوزستان ـ و معارفه لفته منصوری به سمت مدیر كل جدید این نهاد در تالار مهتاب كتابخانه مركزی خوزستان برگزار شد.

در این آیین آیت‌الله سید علی شفیعی، نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری، گفت: در چنین جلساتی اغلب یا كیفیت غالب است یا كمیت اما امروز هم كمیت مطلوب و جالب است و هم كیفیت چراكه عناصر فرهنگی اهل كتاب و كتابخانه و تحقیق و مطالعه و اهل فرهنگ و تمدن شرف حضور دارند و این مجلس را با قدوم خود آراسته‌اند.

وی افزود: امیدوارم پایه‌هایی كه ‌آقای فضیلت‌پور گذاشتند و زحمات مطلوبی كه كشیدند منجر به این شود كه آقای منصوری كه یك عنصر فرهنگی است ادامه دهنده آن باشد بدون این كه دوباره كاری و تكرار مكررات شود. مبنا، مبنای آقای فضیلت‌پور باشد تا این مسیر به حسن تكامل برسد و انحرافی در آن مشاهده نشود و این شرط كمال است. در این صورت هم مدیر كل قبلی راضی است كه زحماتش به هدر نرفته و هم مدیر كل جدید با ابتكار و خلاقیت خود به ادامه كار می‌پردازد. محور كار هر 2 مدیر كتاب است. كتاب سرمایه مقدسی است كه در هر جامعه‌ای وجود داشته‌ و دارد و اصلا نمی‌توان بدون كتاب زندگی كرد.

شفیعی بیان كرد: صحبت‌های بزرگان خارجی و غیرخارجی و فرمایشات مقام معظم رهبری در این خصوص دیدنی و خواندنی است تا انسان درك كند كه چه چیز با ارزشی در جامعه هست. یكی از محسنات كتاب این است كه پس از مدت‌ها چاپ می‌شود و كوهی از علم و فرهنگ و تمدن را به جامعه تزریق می‌كند.

او اظهار داشت: تاكنون غیر از زمان مغول و بعضی از برهه‌های تاریخی اوقات و اقوامی نداشته‌ایم كه به كتاب احترام نگذارند و در حفظ كتاب‌ فعالیت نداشته باشند. اكنون كه بیش از 30 سال از انقلاب می‌گذرد همیشه باید شاهد پیشرفت‌های علمی و فرهنگی باشیم. وظیفه هر كسی تالیف و تحریر و طبع و نشر است.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اهمیت تشكیل واحد صدور مجوز در كل ارشاد خوزستان گفت: من چندین بار به مسؤولان و مدیران كل ارشاد خوزستان تذكر داده‌ام كه برای طبع و نشر كتاب در ارشاد خوزستان باید هیات مجوزی وجود داشته باشد تا كتاب‌ها به تهران نروند. این واحد در ادارات ارشاد مشهد و اصفهان وجود دارند اما چرا چنین واحدی در خوزستان نیست؟ هر كدام از مدیران كل ارشاد در این خصوص به من جوابی داده‌اند كه هیچ كدام‌شان جواب اصلی نیست. این واحد در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضعیف عمل می‌كند و من این مساله را به جد پیگیر هستم. استان خوزستان باید واحد صدور مجوز نشر كتاب داشته باشد.

وی ادامه داد: انتظار می‌رود ناشران، مولفان و دست‌اندركاران مسایل فرهنگی این مساله را كم و كوچك نگیرند. اهمیت استان خوزستان به مراتب بیش‌تر از آن است كه مركزنشینان فكر می‌كنند. بنابراین عناصر فرهنگی باید برای گرفتن واحد صدورمجوز پافشاری كنند.

شفیعی اظهار كرد: از این كه برادر عزیز جناب آقای فضیلت‌پور بار مسؤولیتی كه برعهده داشت را به خوبی تحویل داد خوشحال‌ایم. آقای منصوری باید ادامه دهند این مسیر مقدس باشند تا شاهد شكوفایی بیش‌تری در امر كتاب و كتابخانه‌ها باشیم. عامل عظیم هدایت و ارشاد جامعه و بالاخص جوانان و كانون‌های فرهنگی و بسیجیان ما به داشتن كتاب‌های خوب و به روز و مطابق با شئونات انقلاب و جمهوری اسلامی است.

در ادامه سید جواد سادات‌فاطمی، معاون امور استان‌ها، مجلس و مشاركت‌های نهاد كتابخانه‌های عمومی كشور، گفت: خداوند متعال هر از چند گاهی مسؤولیتی را بر عهده كسی می‌گذارد. اگر مسؤولیتی در اختیار ما قرار می‌گیرد بدون شك لطف الهی است. اما همین مسؤولیت‌ها پیش زمینه‌ای دارد چراكه خداوند متعال هر كسی را شایسته این توفیق نمی‌بیند.

وی ادامه داد: هدف این مسؤولیت و توفیق این نیست كه از مزایای آن استفاده كنیم بلكه هدف آزمایش است و این كه ببینیم در این جایگاه چه می‌كنیم و باید به چه كسی خدمت كنیم؟ آیا در این جایگاه اهداف الهی را دنبال می‌كنیم یا خواسته‌های نفسانی را؟ این‌ها زمینه و بستری برای آزمایش است كه امیدواریم خداوند متعال توفیق بهره‌برداری درست از این جایگاه را به ما بدهد.

او تاكید كرد: واقعا خدمات آقای فضیلت‌پور در این سال‌ها چشم‌گیر بود و كتابخانه‌های خوزستان رشد داشتند. همه مدیران خدماتی داشته‌اند ما كمتر استانی داریم كه وضعیت كتابخانه‌های آن در سطح كیفیت استان خوزستان باشد و این از مزایای مدیریت آقای فضیلت‌پور است. قدرت ارتباطی و هماهنگ كنندگی او با استانداری و جلب حمایت‌های مختلف نقطه قوت ایشان است و جای تبریك دارد.

سادات‌فاطمی اظهار داشت: با توجه به آشنایی‌هایی كه در این مدت با آقای منصوری داشته‌ایم نگرانی از واگذاری سمت آقای فضیلت‌پور به مدیر كل بعدی برطرف شد. قطعا ایشان می‌توانند این جایگاه را ارتقا بخشند تا فعالیت‌های نهاد روز‌به‌روز رونق گیرد.

وی با اشاره به سرپرستی میرزاپور در كتابخانه‌های عمومی خوزستان گفت: آقای میرزاپور با ایثار و فداكاری این مسؤولیت را پذیرفتند. جایگاه ایشان در تهران واضح است اما ایشان این زحمت را به خود تحمیل كردند و سرپرستی را به عهده گرفتند تا این امانت به خوبی به مدیر بعدی محول شود. جای قدردانی از زحمات ایشان وجود دارد. امیدواریم خداوند متعال توفیق خدمت را از ما نگیرد و پایان خدمت ما را با عاقبت به خیری همراه كند.

همچنین علی‌اصغر وحیدی، مشاور استاندار خوزستان، در این مراسم بیان كرد: این جلسات فی‌نفسه مایه بركت است چون هم خدمات نظام ارایه می‌شود و هم در جریان خدمات قرار می‌گیریم. حالت تبشیر و انداز این جلسات به این دلیل است كه نشان می‌دهد این مسؤولیت‌ها مقطعی و موقت است و این‌ها امانت‌های الهی هستند.

وی با بیان این مسؤولیت‌ها هم حق الناس هستند و هم حق الله افزود: حق‌الناس‌اند از آن جهت كه فرصتی برای خدمت به مردم است و باید نهایت كوشش و تلاش شود و از فرصت‌ها آن گونه كه شایسته است استفاده كنیم و چه چیز بالاتر از خدمت به مردم كه افضل عبادات است. توجه به این معنا از ابتدای واگذاری مسؤولیت به فرد می‌تواند به این منتهی شود كه از ابتدا به حساسیت كار واقف باشیم تا به خوبی از عهده آن برآییم.

وحیدی تاكید كرد: نهاد كتابخانه‌ها یكی از مهمترین زیرساخت‌های فرهنگی است و به طبع از جایگاه خاصی برخوردار است. با این پیشینه فرهنگ و تمدنی كه خوزستان دارد آن چه انتظار می‌رود اقبال و درخواست مردم استان از كارهای فرهنگی و موضوع كتاب و كتابخانه‌ها است. ما در سال 85 بیش‌ترین تقاضا را در كشور برای موضوع كتاب داشتیم. در سال‌های 85 و 86 وضعیت بسیار بدی به لحاظ فضا و امكانات برای امر كتاب وجود داشت. اما از آن جا كه استاندار یك شخصیت علمی و دانشگاهی است به حساسیت موضوع واقف بود و با همكاری آقای فضیلت‌پور از سال 86 و از بدو پذیرش مسؤولیت این حركت را آغاز كرد.

وی توضیح داد: این نهضت و انقلابی بود كه در استان شكل گرفت و آغازگر این حركت استاندار خوزستان جناب آقای حجازی بودند كه جلسات نهاد را به جد پیگیری ‌كردند و تمام ظرفیت‌های موجود را برای ایجاد این حركت به كار گرفتند. آقای فضیلت‌پور نیز توانستند بار این مسؤولیت را به دوش بكشند و به خوبی از فرصتی كه استان و استاندار فراهم كرده بودند استفاده كنند. بر اساس گزارش‌هایی كه ارایه دادند ما در بسیاری از شاخص‌ها و از لحاظ زیرساختی تحول بزرگی را شاهد بوده‌ایم و اول شدن استان در سال گذشته شاهدی بر این مساله است. جا دارد از زحمات ایشان در طی این پنج سال تشكر كنیم و آرزوی توفیق برای ایشان داشته باشیم. استفاده از تجارب ایشان در تشكل‌های فرهنگی می‌تواند بسیار مثمر ثمر باشد.

مشاور استاندار خوزستان گفت: برای آقای منصوری نیز آرزوی توفیق داریم. وی سابقه بسیار درخشانی در عرصه مسایل فرهنگی دارند و این حوزه را به خوبی می‌شناسند. امیدواریم كه بتوانند آن تحولاتی را كه در طی این مدت در نهاد به وجود آمد با پیگیری‌های بعدی خود ارتقا دهند و به آن جایگاهی كه استان در زمینه كتاب باید داشته باشد دست پیدا كنیم. از آقای میرزاپور كه در این مدت عهده‌دار مسؤولیت سرپرستی این نهاد بودند نیز تشكر می‌كنیم.

عبدالرحیم فضیلت‌پور نیز گفت: انتصاب آقای منصوری را به سمت مدیر كلی نهاد تبریك می‌گویم. وی تجارت ارزش‌مندی در حوزه‌های مختلف دارد و امیدواریم این مجموعه را بهتر از گذشته مدیریت كند.

وی افزود: بستر خوبی در نهاد كتابخانه‌های عمومی ایجاد شده كه نیاز به جهش دارد. ما هنوز در خیلی از شاخص‌ها به جهش احتیاج داریم. در واقع مدیریت مطالعه مختص نهاد كتابخانه‌ها نیست و قطعا نیاز به همفكری و همراهی مسؤولان و كسانی دارد كه دغدغه فرهنگی دارند. شاخص‌های ما هنوز در حد 15 تا 20 است در حالی كه ظرفیت استان بیشتر از این‌ها است و این بدون همكاری و همراهی مقدور نیست.

او اظهار داشت: این مراسم فرصت خوبی است كه خدمات نظام گفته شود. مسؤولیت من با راه‌اندازی نهاد كتابخانه‌ها مصادف شد و چیزی به عنوان ساختار این نهاد در استان مطرح نبود. نهاد برای ادامه حیات به برنامه، ساختاربندی نیروی انسانی و مسایلی از این دست نیاز داشت و حمایت‌های مسؤولان و تلاش‌های بی‌وقفه همكاران تاثیر عمده‌ای در این مسیر داشت. اكنون تقریبا همه چیز آماده است. یعنی ساختار، برنامه، امكانات و تشكیلات مهیا هستند و امیدواریم این‌ها كامل شوند. ما هنوز در نیروی انسانی، برنامه و ساختار نواقصی داریم كه باید كامل شوند.

فضیلت‌پور خاطرنشان كرد: در این مدت نگاه مدیران به كتابخانه‌های عمومی تغییر كرد و در حوزه‌های مختلف به مساله كتابخانه‌ها توجه شد. در آغاز كار با تاسیس سازمانی نوپا و رسالتی سنگین مواجه بودم و این باعث شد تا من در استان به كتابداران اعتماد كرده و آن‌ها را وارد سمت‌های مدیریتی كردم. ما در حال حاضر 40 مدیر قابل و با ظرفیت داریم كه می‌توانند در استان خدمت كنند. اگر در این مدت كاری نكرده باشم حداقل سرمایه من این است كه 40 مدیر كارآمد به استان تحویل داده‌ام. ما در آغاز هیچ اعتبار و ردیف بودجه‌ای نداشتیم اما تلاش زیادی شد تا اعتبارات فرهنگی و عمرانی دریافت كنیم. این اتفاق افتاد و تاكنون 20 میلیارد تومان در بودجه‌های عمرانی برای نهاد منظور شده است.

وی یادآور شد: نگاه شهرداری‌ها به كتابخانه‌ها تغییر یافت و اكنون سالانه یك میلیارد تومان به كتابخانه‌ها می‌دهند. تاكنون چهار میلیارد تومان از شهرداری‌ها احیا شده و هنوز اما نقطه مطلوب فاصله داریم. 1300 نفر از شخصیت‌های حقیقی و حقوقی استان در قالب انجمن‌ها با ما همكاری دارند و هیچ كدام از سر تفنن به این انجمن نیامده‌اند. علاوه بر این، 150 نفر از دانش‌آموختگان رشته كتابداری در 2 مقطع كارشناسی و كارشناسی ارشد جذب نهاد شدند. اما حال كه زیرساخت‌ها مهیا شده‌اند چه باید كرد؟

او یادآور شد: در سال 85 تعداد كتابخانه‌های عمومی ما 78 باب بود ولی الان به 162 باب رسیده است. یعنی رشد 86 درصدی داشته‌ایم و معادل 29 سال گذشته كتابخانه ساخته شد. ما در رتبه كمی اول كشور هستیم اما به لحاظ جمعیت هنوز عقب هستیم و رتبه 19 را دارا می‌باشیم. مظروف زیبایی مثل كتاب نمی‌تواند جز در ظرف زیبایی عرضه شود. كتابخانه‌ها در اوایل راه‌اندازی نهاد در استان فرسوده بوده و بیش از 2 ساعت قابل استفاده نبودند اما كاربری آن‌ها در حال حاضر 12 ساعته است. كتاب پدیده مقدسی است كه نباید در ظرفی نازیبا ارایه شود.

مدیر كل سابق كتابخانه‌های عمومی خوزستان گفت: تعداد اعضای كتابخانه‌های عمومی از 61 هزار نفر عضو به 200 هزار نفر رسیده است. در تعداد كتاب از 580 هزار جلد به یك میلیون و 570 هزار جلد رسیده‌ایم كه رشد 86 درصدی را نشان می‌دهد. میزان امانت كتاب در سال از یك میلیون و 200 هزار جلد به پنج میلیون رسیده است. در خصوص بسترسازی برای جلب مشاركت مردم كه امر مهمی بود 40 درصد از توسعه 86 درصدی رشد تعداد كتابخانه‌های عمومی را مدیون این مشاركت هستیم. البته در كتابخانه‌سازی هم می‌توان اول شد و با راه‌اندازی انجمن خیران به این مهم دست یافت.

فضیلت‌پور تاكید كرد: ما هر كجا باشیم خادم نظام هستیم. من بازنشسته نمی‌شوم و خدمتگزار نظام خواهم بود. امیدوارم آن چه انجام شد مورد رضای خداوند قرار گیرد.

در پایان این آیین نیز لفته منصوری، مدیر كل كتابخانه‌های عمومی خوزستان، گفت: از حضرت صدیقه كبری طلب می‌كنم كه این بار امانت را به درستی منتقل كنم.

وی افزود: از حیث اهمیت موضوع كتاب و كتاب‌خوانی باید به اولین آیاتی اشاره كرد كه بر سینه پیامبر نازل شد. یكی از معانی آیه "نون و القلم..." قرائت و خواندن است. این مسؤولیت سنگینی است كه بر عهده من گذاشته شد و بار بزرگی در عرصه فرهنگ و خصوصا نظام مقدس جمهوری اسلامی است.

او خاطرنشان كرد: لفظ كتاب به اشكال مختلف و معانی و اصطلاحات متفاوت 255 بار در قرآن مجید ذكر شده است و واژه علم كه مشتقی از آن است 582 بار آْمده است. قرا 25 بار و اقرا سه بار تكرار شده است. قرآن به خواندن امر فرموده است و كتابخانه‌های عمومی و جایگاه آن‌ها در این عرصه بسیار مهم است.

او تاكید كرد: كتابخانه‌های عمومی نه عوامی جایگاه و تجلی‌گاه انسان‌های متفاوت است و كتابداران انسان‌های آرام، متین، باوقار و فرهنگی به تمام معنا هستند. افرادی كه در كتابخانه‌ها خدمت می‌كنند باید متدین، متعهد، باتجربه، مدیر و صبور باشند كه هستند و واقعا در این خصوص نیازی به ذكر مطالب نیست. اگر خداوند به ما توفیق داد همه با مشاركت شما در استان بوده است.

منصوری تاكید كرد: رویكرد ما به كتابخانه‌های عمومی باید از ساختار صرف فیزیكی و انبار مملو از كتاب و تجهیزات و مركز صامت فراتر رود و به مركز فعال فرهنگی و بانشاط تغیر كند. این منطبق با سیاست‌های نهاد كتابخانه‌ها در سال‌ها اخیر خواهد بود. كتابخانه می‌تواند در سرمایه فكری، كاهش بزهكاری، افزایش نشاط عمومی، ارتقای سواد فرهنگی و مسایل سیاسی و اجتماعی و گسترش انضباط فرهنگی تاثیرگذار باشد. این رویكرد من به كتابخانه است.

مدیر كل كتابخانه‌های عمومی خوزستان توضیح داد: در حوزه نرم‌افزاری، فعالیت فرهنگی و استفاده بهینه از تمام خدمات نیز باید چشم خود را از قفسه كتاب به مراجع بدوزیم، دست او را بگیریم و به صورت مددكار فرهنگی با او برخورد كنیم. سطح كیفیت و مطالعه در استان بسیار پایین است و امیدوارم بتوانیم در این جهت خدماتی عرضه كنیم.

وی، در رابطه با نحوه انتصابش در این سمت، گفت: در این رابطه باید به حدیثی از پیامبر اشاره كنم كه می‌فرماید ما كسی كه طالب مقام است را به كار نمی‌گیریم و یا می‌فرمایند به خدا سوگند ما كسی را كه خواستار مقام و آزمند آن باشد نمی‌گماریم. روایت اول زبان حال من است و روایت دوم زبان حال آقای سادات‌فاطمی و همكاران ایشان است. من هم طالب مسؤولیت نبودم و هیچ اقدامی برای این كار نكردم.

او تاكید كرد: من اگر سند مطالعه را نخوانده بودم و مذاكراتی در این خصوص نداشتم هیچ قصدی برای ورود به این عرصه نداشتم و اكنون با توكل و استمداد از اهل بیت (ع) این حركت را ادامه می‌دهم. باید راهی به سوی آینده خوب برای استان رقم بزنیم. استان ما ظرفیت و قابلیت بسیار بالایی دارد و من به عنوان خادم كوچكی در خدمت شما هستم تا این راه را كه در طول پنج سال خدمات ارزشمندی در آن شد را ادامه دهیم.