برگزاری جشنواره قصه‌گویی به زبان عربی در خوزستان

بخش عربی جشنواره پدران و مادران قصه‌گوی خوزستان توسط انجمن دوستداران میراث فرهنگی (تاریانا) آغاز به کار می‌کند.

مسئول بخش عربی جشنواره پدران و مادران قصه‌گوی خوزستان در گفت‌وگو با فارس در اهواز اظهار کرد: نخستین جشنواره پدران و مادران قصه‌گو با هدف معرفی و رواج فرهنگ قصه‌گویی، جمع‌آوری و حفظ بخشی از سنت‌های شفاهی برای آیندگان اردیبهشت سال آینده با حضور مادران و پدران قصه‌گو برگزار می‌شود.

قاسم منصور آل‌کثیر با بیان اینکه انجمن دوستداران میراث فرهنگی (تاریانا) خوزستان متولی این همایش است افزود: این انجمن تاکنون برنامه‌های بسیاری را در زمینه‌های مختلف همچون میراث فرهنگی و... را برگزار کرده است.

وی ادامه داد: هدف از برگزاری جشنواره پدران و مادران قصه‌گو که در سطح استان خوزستان و استان‌های همجوار برگزار می‌شود معرفی و رواج فرهنگ قصه‌گویی، جمع‌آوری و حفظ بخشی از سنت‌های شفاهی برای آیندگان و ترغیب و تشویق عموم مردم به پاسداشت از میراث فرهنگی کهن خود است.

مسئول بخش عربی جشنواره پدران و مادران قصه‌گوی خوزستان توضیح داد: قصه‌ها همواره زنده و پویا هستند حتی اگر میراث و فرهنگ‌های مادی از میان بروند، در آن صورت به نظر می‌رسد تنها جایی که فرهنگ می‌تواند به بقای خود ادامه دهد، فقط در عالم قصه و افسانه‌‌ است، همان جهانی که «جاودانگی»، در آن خانه دارد و گشاده‌رو و سخاوتمند، در ذره ذره گستره پایان‌ناپذیرش، شبان و نگهبانِ موقعیت‌های آسیب پذیری همچون فرهنگ خواهد بود.

وی اضافه کرد: در همایش پدران و مادران قصه‌گو که شامل بخش‌های مختلفی برای ثبت داستان‌های عامه است ما در بخش عربی این همایش قصه‌های عربی مربوط به خوزستان و ایلام را بر عهده داریم.

آل‌کثیر عنوان کرد: همچنین در این همایش برنامه‌های متنوع و ویژه‌ای قرار است برگزار شود که از جمله آنها می‌توان به برگزاری یادبودی برای «حسان اگزار چنانی‌زاده» به عنوان یکی از قدیمی‌ترین قصه‌گویان برجسته عرب شوشی اشاره داشت.

وی با بیان اینکه «حسان اگزار چنانی» قصه‌های خود را همراه با نوازندگی به‌وسیله ساز ربابه برای مخاطبانش می‌خواند ادامه داد: حسان یکی از قدیمی‌ترین ثبت کنندگان داستان‌های فرهنگ مردمی بود که داستان‌های نقل شده به صورت سینه به سینه را در حافظه می‌سپرد و با نوازندگی اجرا می‌کرد.

مسئول بخش عربی و محقق فرهنگ مردم خوزستان یادآور شد: ما معتقدیم که پیوند بیش از پیش میان فرهنگ‌ها از ثمرات همایش پدران و مادران قصه‌گو خواهد بود همچنین مردم در این همایش می‌بینند که چقدر به یکدیگر شبیه‌اند و تنها تفاوت میان زبان، لهجه، شیوه ادای فرهنگ و دیگر کنش‌هاست.

وی اضافه کرد: بر همین اساس که به باورمان اصل باید بر تفاوت باشد چرا که تفاوت‌ها و چند رنگی‌ها از تک رنگی زیباتر ودلپذیرتر هستند.

به گفته آل‌کثیر، نکته جالبی که در رابطه با قصه‏های عربی وجود دارد آن است که در آنها ایده‏های ماورای طبیعی و موجودات عجیب‌الخلقه‌ای هستند که مرز‏های منطق انسان را در هم می‌شکنند.

وی افزود: می‌توان گفت مفاهیم غیرعادی که در قصه‏های عامیانه به وفور یافت می‌شود، از فرایند‏های آمیختگی مفهومی مشتق شده‌اند.

مسئول بخش عربی جشنواره پدران و مادران قصه‌گوی خوزستان همچنین تاکید کرد: مثلا در قصه‌های برخی فرهنگ‌ها سگ سفیدی را می‌بینید که می‌تواند نخ ریسی کند که خود نشان دهنده مولفه فرهنگی این شغل در یک منطقه خاص است.

وی ادامه داد: همچنین برای مثال در موقعیت‌های جغرافیایی متفاوت در پهنه فرهنگ عرب‌های ایران نیز داستان‌هایی منطبق با جغرافیایشان را می‌شنویم مثلا در جوامع کشاورز محور داستان «ام المساحی» که افسانه‌ای درباره زنی وحشتناک است که دست و پاهایی همچون بیل دارد و تنها در مزارع دیده می‌شود را می‌شنویم.

آل‌کثیر گفت: همچنین در روستاها و شهرهای نزدیک به رودخانه‌ها نیز داستان‌هایی درباره غول و پری‌های آبی همچون داستان «عبید الماء» (به عقیده مردم این موجود دوزیست است و توانایی زندگی در آب و به‌صورت محدود در خشکی را دارد) را نیز می‌شنویم.

وی با اشاره به اینکه این موضوعات موید این مطلب است که تا چه حد حتی قصه‌گویی که فرایندی فارق از همه جنبه‌های منطقی و واقعیتی است ریشه در فرهنگ و مدل‌های فرهنگی دارد که فرد در آن قرار می‌گیرد اظهار کرد: این موضوع در بسیاری از نقاط کشور مصداق دارد برای نمونه شخصیت‌های افسانه‌ای قصه‌های پریان در نواحی از ایران که دارای دریا یا جنگل است با نواحی برای نمونه کویری و یا کوهستانی فرق دارد.

مسئول بخش عربی جشنواره پدران و مادران قصه‌گوی خوزستان تصریح کرد: قصه‌های عامیانه این نواحی همگی بر پایه آمیختگی مفهومی یک فضای خیالی و غیرممکن با یک فضای منطقی و تا حد زیاد معقول است ولی انتخاب‌هایی که افراد از میان عناصر این دو فضا می‌کنند تا حد زیادی متاثر از شرایط زیستی و محیطی آنهاست.

وی با بیان اینکه بسیاری داستان‌های دیگر وجه‌های اشتراکی میان فرهنگ‌ها دارند ابراز داشت: برخی داستان‌ها و افسانه‌هایی که در میان مردم دزفول هستند را با زبان عربی در میان فرهنگ عرب یافت می‌کنید و برعکس؛ این اشتراکات که تنها وجه افتراق آنها لهجه و زبان است شگفتی زیبایی را برای پژوهشگران ایجاد می‌کند.

آل‌کثیر اضافه کرد: از دیگر سو نیز وجود اشتراکات در قصه میان مردم استانمان همچون قصه «ام الصبیان» با کشورهای همسایه نیز مورد توجه است و با توجه به اهمیت این موضوع می‌توان به اهمیت کنشی این مراسم و تقارب فرهنگی کشورهای حوزه خلیج فارس پی ببریم که نشان می‌دهد این همسایگی نه تنها جغرافیایی و سرزمینی بلکه فرهنگی نیز است.

وی افزود: توجه به چنین عمل‌های کنشی که ماهیت فرهنگی دارند باعث تقارب هویتی‌، فرهنگی در نتیجه هموار کردن سطح همیاری برای همکاری‌های بین‌المللی از جمله تبادلات فرهنگی و آموزشی می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، علاقه‌مندان به شرکت در این جشنواره می‌توانند تا 28 دی ماه سال 1392، نمونه قصه‌گویی عربی خود را به صورت صوتی و تصویری به نشانی اینترنتی alkasir_khoneifar@yahoo.com یا با شماره 09169145944 تماس بگیرند.

جشنواره قصه‌گویی پدران و مادران قصه‌گو، 28 اردیبهشت ماه 1393 و همزمان با روز جهانی موزه‌ها در اهواز برگزار می‌شود.